H3 Woordenschat metonymie NN 6e ed

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Beeldspraak hoofdstuk 3

1. herhaling uitleg stijlfiguur

2. uitleg metonymie

3. quizje

4. huiswerk

Beeldspraak

• Je kent de volgende vormen van beeldspraak: vergelijking, personificatie, metafoor en metonymie.
• Je kunt beeldspraak benoemen in geschreven, gezongen en gesproken taal en kunt ook uitleggen waarom het een bepaalde beeldspraak is.

Vergelijking

Je vergelijkt een beeld (b) met iets uit de werkelijkheid (object, o).

Je (o) bent zo sterk als een beer (b).

Hij (o) is zo gek als een deur (b).

Zij wordt zo rood als een kreeft.

Wat is een vergelijking?

In een vergelijking staan twee dingen naast elkaar die op elkaar lijken: het object en het beeld.  

Het object en het beeld worden beide genoemd en met elkaar verbonden.

Voorbeeld

• Je kamer lijkt wel een slagveld.  Kamer is het object, het slagveld is het beeld. 
• De vijand kwam als een dief in de nacht. Als is het verbindingswoord.

Verbindingswoorden vergelijking

....als, lijkt wel, is net, een...van een.....

Wat is een metafoor?

Bij een metafoor wordt het object meestal  weggelaten: het wordt vervangen door het beeld. 

Voorbeeld

• Niemand wil vrienden zijn met zo'n heks. 
•  Bram is de wandelende encyclopedie van de klas.

Werkwoorden kunnen metafoor zijn:

• Veronique vliegt door die spannende boeken

Spreekwoorden zijn vaak metaforen: 

Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel.

Wat is een personificatie?

Bij een personificatie stel je een levenloos ding voor als een levend persoon.

Voorbeeld

• Het schip danste op de golven.
•  De regen fluistert in het riet.
• Achter de wuivende duinenlijn stoeien de wind en de wilde zee. (P.C. Boutens)
• Soms lacht de toekomst je toe

Wat is metonymie?

Voorbeelden van metonymie:

metonymie

Je gebruikt een woord dat te maken heeft met wat je eigenlijk wil zeggen:

deel van geheel: bijv. Even de neuzen tellen.

geheel van deel: Nederland heeft gewonnen.

eigenschap i.p.v. persoon: Heb je alweer zo'n babyface aan de haak geslagen!

materiaal i.p.v. voorwerp: Marianne Timmer heeft goud gewonnen.

voorwerp i.p.v. inhoud: Doe maar nog een kopje!

aardrijkskundige naam i.p.v. het product: Een heerlijke Bordeaux.

producent/maker i.p.v. product: Er hangt een Van Gogh bij hem thuis.

Met dat diploma gaan alle deuren voor je open.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

Na afloop van de voordracht klapte de zaal geruime tijd.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

In het zonlicht dansten talloze stofjes.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

Zo'n etterbak moet streng gestraft worden.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

Hij voelt zich zo vrij als een vogel.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

Ik lees een De Vries.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

De docenten staken de koppen bij elkaar en besloten tot een revolutionaire oplossing voor het spijbelen.

1. personificatie
2. metafoor
3. vergelijking
4. metonymie

In de verte hoorden we een beekje murmelen.

1. personificatie
2. metafoor
3. vergelijking
4. metonymie

Hij heeft zijn ijzers al ondergebonden en is klaar voor de schaatstocht.

1. personificatie
2. metafoor
3. vergelijking
4. metonymie

te doen:

maken: werkblad beeldspraak 1