3.1 Amsterdam als stapelmarkt van de wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Gouden Eeuw

De Republiek in de Gouden Eeuw

Hoofdvraag: hoe kon de Republiek uitgroeien tot één van de belangrijkste landen in Europa?

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun jij uitleggen hoe Amsterdam de stapelmarkt van Europa werd en welke gevolgen dat had voor de landbouw in de Republiek werd.

Verstedelijking in de Republiek

• 60% van de Nederlanders woont in een stad
• Handelsstad Amsterdam importeert graan uit landen rond de Oostzee
• Varen met volle schepen: allerlei handelswaren aan boord
• Alle handelswaren worden opgeslagen in pakhuizen: Amsterdam als stapelmarkt van Europa
• Graan als basis voor de handel = moedernegotie

Handelskapitalisme

• Antwerpen als voorbeeld voor Amsterdam: hoe maak je zoveel mogelijk winst?
• De 80-jarige oorlog betekende het einde van Antwerpen als handelsstad
  -> Protestantse en Joodse handelaren vluchten naar de Republiek en nemen hun handelsnetwerk en kapitaal mee
• Ook Franse en Duitse vluchtelingen komen naar de Republiek op zoek naar werk en vrijheid

Gevolgen: 

- De Amsterdamse bevolking groeit

- De Amsterdamse handel groeit

 

De bevolking van Amsterdam groeit gigantisch

Geef in de sleepvraag aan welke stellingen daar oorzaken van zijn en welke stellingen daar gevolgen van zijn.

Oorzaak

Gevolg

Vluchtelingen uit Antwerpen, Frankrijk en Duitsland komen naar Amsterdam

Handelsverkeer kon Antwerpen niet meer bereiken

De Nederlandse economie bloeit op

Amsterdam barst uit zijn voegen

Specialisatie en commerciële landbouw

• Men ging zich specialiseren in ambachten: Leiden + Haarlem werden textielsteden. Delft, Delfts-blauw
• Boeren gingen zich ook specialiseren: commerciële landbouw
• Een lange periode van voorspoed en welvaart brak aan: een Gouden Eeuw

Welk handelswaar wordt ook wel de moedernegotie genoemd?

1. Wijn
2. Hout
3. Graan
4. Specerijen

'Kapitaal vermeerderen door handel te drijven én door gekochte materialen en grondstoffen te laten bewerken en daarna te verkopen met meer winst dan met handel alleen'

Welke definitie past hierbij?

1. Gouden Eeuw
2. Handelskapitalisme
3. Stapelmarkt
4. Commerciële landbouw

Waar is het handelswaar dat je ziet op deze afbeelding een voorbeeld van?

1. Commerciële landbouw
2. De Gouden Eeuw
3. Moedernegotie
4. Handelskapitalisme

Aan de slag

Lees paragraaf 3.1 (p. 56 - 59)

Maak opdrachten 1, 5, 6, 7 en 9