12.3 Soorten veranderen

Welkom
- Boek, schrift, pen/potlood op tafel.
- Huiswerk in de agenda zetten.
- Les §12.3 Soorten veranderen
Leerdoelen
- Je kunt beschrijven hoe het leven op aarde kan zijn ontstaan.
- Je kunt de verwantschap van soorten afleiden uit een verwantschapsschema.
- Je kunt uitleggen hoe soorten kunnen veranderen.
- Je kunt beschrijven hoe nieuwe soorten ontstaan.

Huiswerk
Lezen (Lz) §12.3
Maken (Mk) en Nakijken (Nk) §12.3 - opdr. 1 t/m 23
Samenvatten §12.3

1 / 32
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

In deze les zitten 32 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 5 videos.

time-iconLesduur is: 40 min

Onderdelen in deze les

Welkom
- Boek, schrift, pen/potlood op tafel.
- Huiswerk in de agenda zetten.
- Les §12.3 Soorten veranderen
Leerdoelen
- Je kunt beschrijven hoe het leven op aarde kan zijn ontstaan.
- Je kunt de verwantschap van soorten afleiden uit een verwantschapsschema.
- Je kunt uitleggen hoe soorten kunnen veranderen.
- Je kunt beschrijven hoe nieuwe soorten ontstaan.

Huiswerk
Lezen (Lz) §12.3
Maken (Mk) en Nakijken (Nk) §12.3 - opdr. 1 t/m 23
Samenvatten §12.3

Slide 1 - Tekstslide

EVOLUTIE
De ontwikkeling op aarde waarbij soorten (langzaam) veranderen  en er nieuwe soorten ontstaan 

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Video

Leven op aarde
De aarde is ca. 4.5 miljard jaar oud. 
-> Geen leven op aarde
-> Geen zuurstof in lucht, maar mengsel van gassen uit vulkanen. 

3.5 miljard jaar geleden de eerste organismen: cyanobacteriën
In staat om zuurstof te produceren.

Slide 4 - Tekstslide

Ozonlaag
Door het zuurstof ontstonden meer organismen in het water (algen, dieren).

De hoeveelheid zuurstof stijgt door en vormde onder invloed van UV-straling een ozonlaag. De ozonlaag houdt gevaarlijke UV-straling tegen, waardoor leven op land mogelijk werd.

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Video

Minder UV-straling
-> ook leven op land
1e planten:  algen, daaruit andere groepen.

1e dieren: ongewervelden; kwallen, zeesterren. Later duizendpoten, insecten. 
Toen mét wervelkolom; vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren (wij!)

Slide 7 - Tekstslide

Cyanobacteriën waren de eerste organismen op aarde. Waarom waren ze zo belangrijk voor het ontstaan van andere organismen?
A
Ze produceren zuurstof
B
Ze produceren zonlicht
C
Ze produceren koolstofdioxide
D
Ze produceren water

Slide 8 - Quizvraag

Waardoor werd leven op land mogelijk?
A
De temperatuur ging omlaag
B
Er kwam genoeg zuurstof in de lucht
C
De dieren kregen poten
D
Er kwam minder UV-straling op de grond

Slide 9 - Quizvraag

Wat betekent survival of the fittest?

Slide 10 - Open vraag

Hoe oud schatten wetenschappers onze aarde?

Slide 11 - Open vraag

Verwantschap
Verwantschapsschema:
Schema met afstamming van soorten en hun uitgestorven voorouders  

Gemeenschappelijke voorouder: soort waaruit verschillende soorten zich ontwikkeld hebben  
- soorten met recent gemeensch.voorouder staan dicht bij elkaar in schema: zijn verwant
Verwant:
Dieren die verwant zijn, tonen veel overeenkomstige kenmerken, door gemeenschappelijke voorouder. 

Slide 12 - Tekstslide

Ongewervelden (zonder wervelkolom) vs Gewervelden (mét wervelkolom).
Verwantschap tussen gewervelden - er zijn steeds nieuwe kenmerken ontstaan

Slide 13 - Tekstslide

Leg in je eigen woorden uit wat 'verwant' betekent.

Slide 14 - Open vraag



Soort B toont het meeste verwantschap met
soort: A of C?
A
A
B
C

Slide 15 - Quizvraag

Vissen behoren tot de .....
A
gewervelden
B
ongewervelden

Slide 16 - Quizvraag

Kijk goed naar de afbeelding. Je ziet hier ...
A
ongewervelden, holtedieren
B
gewervelden, weekdieren
C
gewervelden, stekelhuidigen
D
ongewervelden, sponzen

Slide 17 - Quizvraag

Waardoor veranderen soorten?
Evolutie = veranderen van soorten en ontstaan van nieuwe soorten
Evolutietheorie
theorie die dit verklaart. Opgesteld door Charles Darwin 

'Hoe kan het dat soorten veranderen en de ene soort uit de andere soort is ontstaan?'

Slide 18 - Tekstslide

Darwin 1809 - 1882
On the origin of species 1859
Survival of the fittest

Slide 19 - Tekstslide

Ontstaan van nieuwe soorten

Slide 20 - Tekstslide

Natuurlijke selectie
Survival of the fittest: de best passende varianten overleven en planten zich voort.

Door isolatie kunnen nieuwe soorten ontstaan.

Slide 21 - Tekstslide

Soorten kunnen veranderen als..
1. er variatie in eigenschappen als gevolg van mutaties in het DNA optreedt

2. de eigenschappen die variëren, erfelijk zijn
3. er natuurlijke selectie op deze eigenschappen plaatsvindt

Slide 22 - Tekstslide

Hoe onstaan nieuwe soorten?


filmpje
= 2 min. 

Slide 23 - Tekstslide

Het proces waarbij organismen zich aanpassen aan hun omgeving noem je...?
A
Ecologie
B
Charles Darwin
C
Survival of the fittest
D
Evolutie

Slide 24 - Quizvraag

natuurlijke selectie 
de aarde bevat miljoenen soorten 
Radioactiviteit
scheiding tussen organismen van een soort 
Mutageen
Aanpassing
Ras
Evolutie

Slide 25 - Sleepvraag

Stel, je moeder vraagt tijdens het eten vanavond: "Wat heb jij geleerd bij biologie?" Wat vertel je haar dan?
Schrijf niet alleen het begrip, maar ook de uitleg op.

Slide 26 - Open vraag

Welke vraag heb jij nog?

Slide 27 - Woordweb

Slide 28 - Video

Weektaak = 12.3 lezen/maken.
succes :) 

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Video

Slide 31 - Video

Aan de slag
§12.3 t/m opdracht 23 maken en nakijken!

Slide 32 - Tekstslide