Internationale vergelijking Rechtstaat VS

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Vergelijking Rechtstaat VS

Trias Politica Verenigde Staten

Kenmerken Verenigde Staten

1. Invloed van de bevolking
2. Macht van het staatshoofd
3. Onafhankelijkheid van rechters
4. Het rechtssysteem
5. Grondrechten 
6. Straffen 

Invloed bevolking

In de Verenigde Staten hebben burgers invloed op de rechterlijke macht:

1.  Kiezen lagere rechters
2. Kunnen opgeroepen worden voor een jury

Burgers in de Verenigde Staten hebben invloed op de uitvoerende macht:

1. Kiezen president (indirect invloed op wetgevende macht)
2. Kiezen parlement

Macht staatshoofd

President heeft twee belangrijke bevoegdheden:

1. Opperbevel leger - kan zelfstandig besluiten over inzet soldaten (bijv. inzetten atoombom WO2)
2. Vetorecht voor wetten - Congres kan dit veto verwerpen door in beide kamers van het Congres met 2/3 meerderheid de wet aan te nemen

Onafhankelijkheid rechters

Hoogste gerechtsorgaan Verenigde Staten:

• Amerikaans Hooggerechtshof - 9 rechters voor het leven benoemd door president
• Toetst alle Amerikaanse wetgeving aan de Amerikaanse grondwet - Staten en landelijk
• Beslissende stem in burgerrechtenkwesties
• Rechters geven vaak in de media meningen over juridische kwesties

Rechtssysteem

• Naast rechters is er ook juryrechtspraak
• Iedereen zonder strafblad kan hiervoor gevraagd worden
• De Officier van Justitie en de verdediging mogen juryleden weigeren
• De jury doet alleen uitspraak over de schuldvraag, rechters leggen de straf op 

Jury summons

De grondrechten

Er zijn weinig sociale grondrechten in de Verenigde Staten

Minimale invloed volkshuisvesting, onderwijs en gezondheidszorg. Obamacare was een breuk in die traditie.

Klassieke grondrechten goed geregeld - religieuze vrijheid, vrijheid van meningsuiting, etc.

Verschil Nederland

• De politie en justitie in de VS zijn aan minder strenge regels gebonden. 

Voorbeeld; uitlokking is toegestaan.

• Patriot Act (2001) Wet om terroristische aanslagen te voorkomen. Geeft de bevoegdheid om burgers in de gaten te houden en verdachten zonder proces van te houden.
• Three Strikes Law: zeer zware straf voor derde vergrijp

Voorbeeld: Man krijgt 26 jaar voor stelen van 2 chocoladerepen