Eigen regie en zelfredzaamheid 1

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Eigen regie en zelfredzaamheid

1e bijeenkomst

Aline van den Brink

Ecologisch pedagoog

Zorgmanege

Woonbegeleider verschillende doelgroepen/locaties

Rij-instructrice

Doel

wat betekent voor jou kwaliteit van leven?

Eigen regie = autonomie

1. Ben jij als professional bewust bezig met de eigen regie van jouw cliënten?
   
2. Op welke leefgebieden ‘mogen’ jouw cliënten eigen regie voeren?
   
3. Hoe kan jij als zorgprofessional cliënten motiveren om meer verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen zorgproces?
   
4. In hoeverre maakt de eigen regie het voor jou als zorgprofessional ‘lastig’?
   

Wat is het verschil tussen kwaliteit van leven, eigen regie en zelfredzaamheid?

Zelfredzaamheid

Kan ik mezelf redden op de verschillende levensterreinen?

Eigen regie

Kan ik zelf beslissen over mijn leven en de zorg en ondersteuning die ik daarbij nodig heb?

Kwaliteit van leven

Hoe tevreden ben ik met mijn leven?

Hoe hangt dit dan samen?

Zelfredzaamheid is een belangrijk onderdeel van eigen regie en kwaliteit van leven. Als iemand zelfredzaam is, kan hij/zij vaak beter keuzes maken en een hogere kwaliteit van leven ervaren.

Eigen regie zorgt ervoor dat iemand, ook als hij/zij minder zelfredzaam is, toch controle heeft over de ondersteuning die nodig is, wat de kwaliteit van leven kan verhogen.

Kwaliteit van leven is het overkoepelende concept: het omvat zowel zelfredzaamheid als eigen regie, maar gaat ook over zaken als geluk, sociale relaties en gezondheid.

Een persoon met beperkte zelfredzaamheid kan bijvoorbeeld toch een hoge kwaliteit van leven ervaren als er voldoende ondersteuning is en de eigen regie behouden blijft.

Kwaliteit van leven

Robert Schalock

De 8 domeinen van Schalock verwijzen naar een model ontwikkeld door Robert Schalock, een Amerikaanse psycholoog, dat wordt gebruikt om de kwaliteit van leven te beoordelen, vooral bij mensen met een verstandelijke beperking. 

Dit model deelt kwaliteit van leven op in acht domeinen, die elk een specifiek aspect van het welzijn en functioneren van een persoon belichten. 

Zijn benadering en modellen worden vaak gebruikt om zorg en ondersteuning te structureren en te verbeteren.

8 domeinen van Schalock. 

1. Emotioneel welzijn: De mate waarin iemand tevreden is met zijn of haar leven, inclusief gevoelens van veiligheid, geluk en tevredenheid.
2. Interpersoonlijke relaties: De kwaliteit van sociale interacties en relaties met familie, vrienden en anderen.
3. Materieel welzijn: De toegang tot en tevredenheid over materiële middelen zoals inkomen, huisvesting en eigendom.
4. Persoonlijke ontwikkeling: De mogelijkheden en ervaringen die iemand heeft voor groei, leren en persoonlijke vaardigheden.
5. Fysiek welzijn: De fysieke gezondheid en het welzijn van een persoon, inclusief toegang tot gezondheidszorg, voeding en veiligheid.
6. Zelfbepaling: De mate waarin een persoon controle heeft over zijn of haar eigen leven en beslissingen kan nemen.
7. Sociale inclusie: Hoe goed iemand wordt opgenomen in de samenleving, met inbegrip van deelname aan het sociale en maatschappelijke leven.
8. Rechten: Toegang tot basisrechten zoals juridische bescherming, privacy, en eerlijke behandeling.

Doe

groepjes van 3 of 4

Geef bij elk domein 2 concrete voorbeelden

EMB, praten niet, waar kijk je wel naar, waar let je op

De Zelfredzaamheid-Matrix (ZRM)

• De Zelfredzaamheid-Matrix (ZRM) is een hulpmiddel om de mate van zelfredzaamheid van een persoon in kaart te brengen van de persoon op dat moment.
• Zelfredzaamheid is niet ‘alleenredzaamheid’   Zelfredzaamheid is wel vragen om de hulp
• De mate van zelfredzaamheid is een momentopname.
• Je ziet het functioneren op dit moment, en je verwacht dat dit functioneren waarschijnlijk zal leiden tot een ander niveau van functioneren, maar dit weet je niet zeker. Jouw verwachting van wat waarschijnlijk zal gebeuren verschilt van andere beoordelaar
• De ZRM heeft 13 domeinen;  Financiën, Werk & Opleiding, Tijdsbesteding, Huisvesting, Huiselijke relaties, Geestelijke gezondheid, Lichamelijke gezondheid, Middelengebruik, Basale-ADL, Instrumentele-ADL, Sociaal netwerk, Maatschappelijke participatie en Justitie
• De ZRM is ingedeeld in vijf niveaus van zelfredzaamheid; Het laagste niveau (1) op de schaal is minimale zelfredzaamheid. Het hoogste niveau (5) is maximale zelfredzaamheid. De niveaus zijn aangegeven met een score: een getal tussen 1 en 5 en met een korte beschrijving: ‘acuut probleem’, ‘niet zelfredzaam’, ‘beperkt zelfredzaam’, ‘voldoende zelfredzaam’, en ‘volledig zelfredzaam’.

Casus Wesley lezen en bespreken adh van ZRM

Casus en ZRM papier uitdelen

ZRM cliënt 

Inventariseer aan de hand van een bestaande methode in de BPV hoe het is gesteld met kwaliteit van leven van een cliënt.

Verwerk de conclusie van de gebruikte methode om de kwaliteit van leven van de cliënt in een verslag en upload het verslag als bijlage bij deze opdracht. Vraag feedback aan je werkbegeleider.

Zelfredzaamheidsradar

De zelfredzaamheidsradar is een visueel hulpmiddel dat wordt gebruikt om de mate van zelfredzaamheid van een persoon op verschillende levensdomeinen te beoordelen en in kaart te brengen. 

Het geeft een overzicht van hoe zelfstandig iemand is op meerdere gebieden, zoals persoonlijke verzorging, huishouden, sociale relaties, gezondheid, enzovoort.

Daarmee kan je dus ook bekijken hoeveel hulp iemand nodig heeft.

*Mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking.

*Ouderen die ondersteuning nodig hebben bij dagelijkse taken.

*Dak- en thuislozen in het traject naar zelfstandigheid.

*Cliënten in de geestelijke gezondheidszorg of verslavingszorg.

1 volledig afhankelijk

3 Gedeeltelijk zelfstandig, met enige ondersteuning

5Volledig zelfstandig

voordelen/nadelen

Voordelen van de Zelfredzaamheidsmeter

Helder inzicht: Het instrument geeft een overzicht van sterke en zwakke punten op verschillende domeinen.

Doelgericht werken: Het maakt het makkelijker om concrete doelen te stellen en te werken aan verbetering.

Stimulans voor eigen regie: Het gesprek over zelfredzaamheid kan de cliënt motiveren om zelf meer verantwoordelijkheid te nemen.

Flexibiliteit: De meter kan aangepast worden aan verschillende doelgroepen en situaties.

Evaluatie en monitoring: Het instrument kan voortgang meten en resultaten zichtbaar maken.

Nadelen van de Zelfredzaamheidsmeter

Subjectiviteit: De beoordeling kan variëren afhankelijk van wie de meter invult of hoe goed de persoon zijn/haar situatie kan inschatten.

Momentopname: Het geeft een beeld van de situatie op een specifiek moment, terwijl de zelfredzaamheid in de praktijk kan fluctueren.

Complexiteit voor sommige doelgroepen: Voor mensen met een taalbarrière of een cognitieve beperking kan het instrument minder toegankelijk zijn.

Aan de slag

https://zelfredzaamheidsradar.nl/

neem client in gedachte en vul in

https://vragenlijsten.mijnpositievegezondheid.nl

Kies een vragenlijst

Vul de vragenlijst in

draagkracht vs draaglast

Het evenwicht tussen draagkracht en draaglast is cruciaal voor het welzijn van een persoon: wanneer de draaglast groter is dan de draagkracht, kan iemand overbelast raken, wat kan leiden tot stress, burn-out, of andere psychische klachten.

Hoe vergroten jullie je draagkracht?

Activiteit regie of zelfredzaamheid

bekertjes met elastiek

toren bouwen

Wat is het hoofddoel van de Zelfredzaamheidsmatrix (ZRM)?

1. Het meten van iemands fysieke gezondheid
2. Het beoordelen van iemands zelfredzaamheid op meerdere levensdomeinen
3. Het bepalen van de financiële situatie van een persoon
4. Het vaststellen van de opleidingsbehoeften van iemand

Welk cijfer in de ZRM geeft aan dat iemand volledig zelfredzaam is op een bepaald levensdomein?

1. 1
2. 3
3. 5
4. 10

Welke van de volgende levensdomeinen wordt NIET geëvalueerd in de standaard ZRM?

1. Huisvesting
2. Financiële situatie
3. Sociale media gebruik
4. Lichamelijke gezondheid

Wat is het doel van de Zelfredzaamheidsradar?

1. Het visueel in kaart brengen van de mate van zelfredzaamheid op verschillende domeinen
2. Het vergelijken van financiële prestaties tussen individuen
3. Het beoordelen van medische zorgbehoefte
4. Het bepalen van de sociale vaardigheden van iemand

Waarom wordt de Zelfredzaamheidsradar vaak gecombineerd met de ZRM?

1. Om resultaten uit de ZRM visueel weer te geven
2. Om een financieel plan op te stellen
3. Om medische gegevens te verwerken
4. Om juridische problemen te identificeren

www.linkedin.com

Wat vinden jullie van de kwaliteit van deze les?
Hebben jullie nog tips en tops voor mij als docent?