5.2 - De energie in je voedsel (miniles)

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 5 - Voeding en energie

5.1 - Invloed van voeding op je gezondheid

Herhaling

Welk onderdeel van de cel levert de grootste bijdrage aan het vrijkomen van energie?

1. Celkern
2. Celwand
3. Mitochondrie
4. Endoplasmatisch reticulum

Hoe noem je het proces waarbij energie vrijkomt?

Noem twee manieren waarop het lichaam vet gebruikt

Wat houdt de ruststofwisseling in?

Welk type voedingsstof speelt een rol bij de osmotische waarde van je cellen?

1. Vitaminen
2. Mineralen
3. Voedingsvezels
4. Vetten

5.2 - De energie in je voedsel

bladzijde 167 - 172

BiNaS 67L, 68,A,E, 90A, 

Heb je de tekst van tevoren gelezen en snap je het?

1. Ja ik heb het gelezen en ik snap het
2. Ja ik heb het gelezen en ik snapte het een beetje
3. Ja ik heb het gelezen en ik snapte het niet
4. Nee ik heb het niet gelezen

Je kan uitleggen...

 ...hoe je cellen aan energie komen

...hoe energie vrij komt in je cellen

...wat er gebeurt bij een tekort aan energie

...wat aerobe dissimilatie is

...wat anaerobe dissimilatie is

Belangrijke begrippen:

- ATP

- ADP

- Aerobe dissimilatie

Anaerobe dissimilatie

- Verzuring

- Grondplasma

- Mitochondrium/Mitochondriën

- Creatine(fosfaat)

Doelen van deze les

ATP: oplaadbaar energiemolecuul

ATP (energierijk) -> ADP + P

ADP + P -> ATP 

Adenosine Triphosphate

Adenosine Diphosphate

Dissimilatie

Afbraak van energierijke stoffen

Belangrijkste: glucose

Wat is de molecuulformule voor glucose?

Wat is de molecuulformule voor glucose?

Anaerobe dissimilatie glucose in de mens

C​6​​H​12​​O​6​​→2C​3​​H​6​​O​3​​+2ATP

glucose→melkzuur+2ATP

Anaerobe dissimilatie

Zonder zuurstof

2 ATP / glucosemolecuul

Ophoping melkzuur -> verzuring spieren

Door 'op adem komen' genoeg zuurstof om melkzuur om te zetten in pyrodruivenzuur

Aerobe dissimilatie glucose 

Aerobe dissimilatie

Met zuurstof

38 ATP / glucosemolecuul

In grondplasma: 

C6H12O6 + O2 -> 2 C3H4O3 (pyrodruivenzuur) + 2 H2O + 2 ATP

In mitochondriën:

2x C3H4O3 + 5 O2 -> 6 CO2 + 4 H2O + 36 ATP

Dissimilatie

Anaerobe (zonder zuurstof) --> melkzuurgisting

Aerobe (met zuurstof)

Energie uit je voedsel

Vetten& eiwitten -> Alleen aeroob

Vetten:

Glycerol en vetzuren (in grondplasma)

Glycerol -> pyrodruivenzuur (in grondplasma)

pyrodruivenzuur + vetzuren -> ATP (in mitochondrium)

Energie uit je voedsel

Vetten& eiwitten -> Alleen aeroob

Eiwitten:

Geen opslag -> afbraak in lever 

Aminozuren -> NH2-groep er af (samen met CO2 ureum -> afvalproduct)

Restant aminozuur -> pyrodruivenzuur

Energie uit je voedsel

Eerst energie: uit koolhydraten (glucose)

Daarna uit glycogeen (reserve)

Daarna vet en eiwitten -> langzamer, meer zuurstof nodig

Afvalproducten

CO2, H2O -> restant verbranding

Ureum -> restant afbraak eiwitten (via urine uit lichaam)

Warmte -> resultaat verbranding

Fosfaataccu

Bij tekort aan ATP:

Creatinefosfaat (CrP) staat een fosfaatgroep af aan ADP

Resultaat: ATP + Cr

Vragen over 5.2

Welk molecuul bevat de meeste energie?

1. ATP
2. ADP
3. AMP

Wat levert meer ATP?

1. Anaerobe dissimilatie
2. Aerobe dissimilatie
3. Beide evenveel

Hoeveel ATP levert anaerobe dissimilatie?

Hoeveel ATP levert de aerobe dissimilatie van glucose?

Waar vindt de anaerobe dissimilatie plaats?

1. Grondplasma
2. Mitochondrium
3. Grondplasma en mitochondrium
4. Buiten de cel, in het grondplasma en mitochondrium

Energie kan uit eiwitten worden gehaald door middel van...

1. Anaerobe dissimilatie
2. Aerobe dissimilatie
3. Anaerobe en aerobe dissimilatie

Waar of niet waar?
Vetten kunnen direct worden omgezet in pyrodruivenzuur

1. Waar
2. Niet waar

Aan het werk

Maak de opdrachten van 5.2

Maak een samenvatting

Maak een mindmap

STEL VRAGEN!

Volgende les: 5.3