In deze les zitten 38 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.
Lesduur is: 45 min
Onderdelen in deze les
De Sovjet-Unie
3.3 Stalin en het communisme
Slide 1 - Tekstslide
Lesdoel
Aan het eind van deze les kun je:
verklaren hoe Jozef Stalin in de Sovjet-Unie aan de macht kwam
uitleggen wat de planeconomie inhield
uitleggen wat collectivisatie is en hoe dat in de Sovjet-Unie werd toegepast
uitleggen wat het Stalinisme inhoudt.
Slide 2 - Tekstslide
Er komen 4 herhalingsvragen aan...
Herhaling van de vorige les(sen)
Slide 3 - Tekstslide
Wat zijn Bolsjewieken?
A
De aanhangers van Karl Marx
B
De aanhangers van Lenin
C
Een ander woord voor adel
D
De achternaam van Lenin
Slide 4 - Quizvraag
De bedenker van communisme was?
A
Marx
B
Lenin
C
Stalin
D
Kautsky
Slide 5 - Quizvraag
Welke gebeurtenissen ontstonden door de februarirevolutie?
A
Er ontstond een economische crisis
B
De Bolsjewieken kregen alle macht in handen
C
De tsaar moest afstand doen van de troon
D
De Sovjet Unie werd een eenpartijstaat
Slide 6 - Quizvraag
Welke volgorde van Russische leiders van vroeger naar later is juist?
A
Tsaar - Stalin - Lenin
B
Lenin - Stalin - Tsaar
C
Tsaar - Lenin - Stalin
D
Stalin - Lenin - Tsaar
Slide 7 - Quizvraag
Maak je klaar om eventueel extra aantekeningen te maken
Uitleg
Slide 8 - Tekstslide
Visie Marxisme: De communistische revolutie wordt door de arbeidersklasse geleid.
Visie Leninisme: De communistische revolutie wordt door de partij geleid.
Visie Stalinisme: Communisme met één man als leider (Stalin zelf).
Slide 9 - Tekstslide
Nieuwe Economische Politiek
Na de burgeroorlog...
Door de revolutie en burgeroorlog was er hongersnood ontstaan:
economie moest hersteld worden.
Poging van de communistische regering: Nieuwe Economische Politiek (NEP)
Boeren mogen weer deel van hun productie verkopen op de vrije markt.
Kleine particuliere bedrijven werden weer toegestaan
Banken en grote bedrijven (industrie) blijven wel in handen van de staat.
Dit was een succes: er ontstond welvaart.
Slide 10 - Tekstslide
In maart 1919 werd Stalin als één van de vijf leden van het bestuur van de Communistische Partij gekozen. In april 1922 werd hij secretaris-generaal van de partij.
Slide 11 - Tekstslide
Lenin overlijdt in 1924. In zijn testament zegt hij dat Stalin niet geschikt is als opvolger!
Slide 12 - Tekstslide
Stalin wist dat Lenin de voorkeur gaf aan anderen om het land te leiden.
Deze tegenstanders werden in een machtsstrijd, letterlijk, uit de weg geruimd.
Stalin zal het economisch achtergebleven land snel industrialiseren
en de Sovjet-Unie laten uitgroeien tot een wereldmacht.
Maar dit had een erg hoge prijs..
Het land werd een totalitaire staat met Stalin als dictator
Slide 13 - Tekstslide
Stalin, de opvolger van Lenin
In 1924 volgt Stalin Lenin op
Ook wel 'man van staal' genoemd
Zijn vorm van het communisme heet Stalinisme
Terreur, hij moordt zijn tegenstanders uit
Besloot van de Sovjet-Unie een industriële supermacht te maken.
Slide 14 - Tekstslide
Video
Josef Stalin, leider van de Sovjet-Unie (1878-1953) (1:41)
Introductie op het onderwerp
Vraag: met welke twee ideeën wilde Stalin een moderne industriële samenleving bereiken in Rusland?
Slide 15 - Tekstslide
Slide 16 - Video
Met welke twee ideeën wilde Stalin een moderne industriële samenleving bereiken in Rusland?
Slide 17 - Open vraag
Stalinisme
Planeconomie
Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie.
De staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd (vijfjarenplan).
Kwantiteit was belangrijker dan kwaliteit
Grote opbouw van zware industrie: ijzer en staal + steenkolen- en ijzermijnen. Snelle industrialisatie: in tien jaar veranderde de Sovjet-Unie in een industriële samenleving.
Slechte omstandigheden: lange uren, onhygiënisch, slecht weer.
Stalin wil aantonen dat de Sovjet-Unie een machtiger land was dan de kapitalistische landen met hun vrije markt-economie.
Slide 18 - Tekstslide
Collectivisatie
Vanaf 1928: boeren moesten hun grond afstaan.
Om de snel groeiende stedelijke bevolking te kunnen voeden moest de landbouw meer opbrengen: kleine boerenbedrijfjes werden opgeheven --> reusachtige agrarische ondernemingen.
Tractoren en moderne werktuigen.
Slide 19 - Tekstslide
Collectivisatie in de landbouw
Collectivisatie in de landbouw: Kolchozen (grote landbouwbedrijven) kregen de grond van kleine boeren. Boeren moesten gezamenlijk de grond bewerken en de opbrengst voor een vaste prijs aan de staat verkopen.
Zo kunnen de boerderijen meer en goedkopere produceren leveren aan de staat, kon de opbouw van industrie van worden betaald.
Slide 20 - Tekstslide
Collectivisatie
Opstanden: verstoppen van graan en slachting van vee.
Boeren en arbeiders die zich tegen de collectivisatie verzetten werden vermoord of gedeporteerd naar Siberië.
Collectivisatie leidde in 1932-1933 tot een enorme hongersnood.
Collectivisatie: samenvoeging van privé boerderijen in grote gemeenschappelijke landbouwbedrijven
Slide 21 - Tekstslide
Slide 22 - Tekstslide
Slide 23 - Tekstslide
Er komen 4 quizvragen aan...
Slide 24 - Tekstslide
NEP is een voorbeeld van...
A
Privatisering (eigen bezit)
B
Collectivisatie (eigendom van staat)
Slide 25 - Quizvraag
Wat hoort NIET bij de planeconomie van Stalin?
A
vijfjarenplan
B
NEP
C
collectivisatie van de landbouw
D
industrialisatie
Slide 26 - Quizvraag
Welk begrip past er bij de afbeelding?
A
Collectivisatie
B
Strafkamp
C
Eigendom
D
Planeconomie
Slide 27 - Quizvraag
Welke begrippen horen bij de bron?
A
censuur en totalitair
B
censuur en zuivering
C
collectivisatie en totalitair
D
collectivisatie en zuivering
Slide 28 - Quizvraag
Verheerlijking van
arbeiders en boeren
De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren, dit zijn de helden van het
land!
Overigens leek dit in propaganda veel mooier dan de realiteit was...
Slide 29 - Tekstslide
Stalin gebruikte alles om zijn macht in het land te vergroten en te behouden, zoals censuur.
Stalin bepaalde wat er in de kranten én de geschiedenisboeken kwam te staan: vroegere medestanders werden 'er uit geschreven'
Indoctrinatie
Slide 30 - Tekstslide
De Grote Zuivering
Stalin zag overal tegenstanders, vooral in mensen die
een belangrijke rol in het bestuur of leger hadden.
Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen
'tegenstanders' oppakken en veroordelen.
De Sovjet-Unie wordt zo 'gezuiverd'.
Slide 31 - Tekstslide
Goelag
Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een Goelag, een strafkamp.
In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.
Iedereen die werd aangegeven bij de geheime politie kon ook familie zijn werd zonder proces gevangengezet.