Reactievergelijkingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Reactievergelijkingen

Je oefent:

• Het algemene stappenplan voor het opstellen van een RV
• De RV opstellen voor verbrandings-, ontledings- en redoxreacties
• De zuur-base reacties herkennen en de RV opstellen als alle stoffen gegeven zijn

Algemene stappenplan

1. Schrijf het reactieschema op.
2. Vervang de woorden door formules.
3. Maak de RV kloppend door coëfficiënten VOOR de formules te plaatsen. Tip: begin met atoomsoorten die in weinig verschillende formules staan.
4. Streep links en rechts dezelfde formules weg. Zorg ervoor dat de coëfficiënten zo klein mogelijk zijn (delen door 2).
5. Check Check dubbel Check!!

Wat is een ontledingsreactie?

Bij een ontledingsreactie begin je met 1 stof.

Door middel van energie (warmte, licht of elektrische energie) worden de moleculen van de stof "gesloopt".

Er ontstaan dan meerdere stoffen.

Reactievergelijking:  AB --> A + B.

Voorbeelden van ontledingsreactie

Natriumchloride ---> natrium + chloor 

2 NaCl ---> 2 Na+Cl2

Water ---> waterstof + zuurstof
2 H2O ---> 2H2 + 02

Er zijn drie types ontledingsreacties.

Schrijf de ontledingsreactie op van waterstofchloride (HCl).

Vormingsreactie

Bij deze reactie wordt een nieuwe stof of meerdere stoffen gevormd. 

Dit door twee of meer stoffen met elkaar te laten reageren. 

Vaak in combinatie met een verhaaltje waarin staat welke stoffen reageren.

A + B --> C +D 

E + F + G --> H

Door fosfor (P4) te laten reageren met zuurstof ontstaat difosforpentaoxide (P2O5).

Verbrandingen

Verbrandingsreacties

Verbrandingsreacties 

Bij dit soort reactie heb je altijd nodig: 

(1): brandstof, (2): zuurstof en (3): ontbrandingstemperatuur. 

Brandstof + O2 --> oxides

Voorbeeld: 

CH4 + 2 O2 --> CO2 + 2 H2O  

Oxides:

C --> CO₂ of CO

H --> H₂O

S --> SO₂

N --> NO2

Geeft de volledige verbrandingsreactie van Acetyleen (C2H4). Maak hierbij de reactie kloppend.

Zuurbase reacties

Bij een reactie tussen een zuur en een base 

geeft het zuur H⁺ af aan de base

Je herkent een zuurbase-reactie dus aan 

het verplaatsen van H+ ionen

Voorbeeld:

CH3COOH + OH- --> CH3COO- + HOH (=H2O)

Opstellen zuur-base reactie

Een zuur-base is een reactie tussen een zuur en een base.

Er wordt een H⁺ overgedragen

                                          Tabel 49 is je beste vriend :)

Opstellen zuur-base reactie

Stap 1: Wat zijn de zuren en wat zijn de basen en welke deeltjes kunnen als beide reageren? (tabel 49)

Let op notaties!

Stap 2: Welk zuur staat het hoogste in de zuur kolom in tabel 49?

Stap 3: Welke base staat het laagste in de base kolom in tabel 49?

Stap 4: Stel de zuur-base reactie op.

Stap 1 Notaties zuur en base

1. notatie zuur HZ : sterk -> H+(aq) + Z-(aq)

                                        zwak -> HZ(aq)

2. notatie base B-: goed oplosbaar zout -> X+(aq) + B-(aq)

                                       slecht oplosbaar zout ->  XB(s)

Opstellen zuur-base reactie

Stap 1: Wat zijn de zuren en wat zijn de basen en welke deeltjes kunnen als beide reageren? (tabel 49)

Let op notaties!

Stap 2: Welk zuur staat het hoogste in de zuur kolom in tabel 49?

Stap 3: Welke base staat het laagste in de base kolom in tabel 49?

Stap 4: Stel de zuur-base reactie op door de deeltjes bij stap 2 en stap 3 links van de pijl te zetten. Het deeltje bij stap 2 geef een H+ af aan het deeltje van stap 3. Let op de lading!!

De reactie tussen azijnzuur en ammoniak

Stap 1: Wat zijn de zuren en wat zijn de basen en welke deeltjes kunnen als beide reageren? (tabel 49)

Zuur: CH₃COOH

Base: NH₃

De reactie tussen azijnzuur en ammoniak

Stap 2: Welk zuur staat het hoogste in de zuur kolom in tabel 49?

Stap 3: Welke base staat het laagste in de base kolom in tabel 49?

Hoogste zuur: CH3COOH

Laagste base: NH3

Het hoogste zuur moet boven de laagste base staan

De reactie tussen azijnzuur en ammoniak

Stap 4: Stel de zuur-base reactie op.

CH3COOH​​​​​+​​​​​NH​3​​​​​​​→​​​​​CH​3​​COO​−​​​​​​​+​​​​​NH​4​+​​

Oefenen

ZuurBase:

https://kemia.nl/images/KEMIA/PDFs/Oefenen-HAVO/ZBReactievergelijkingen1.pdf

Algemeen RV:

opstellen:https://kemia.nl/images/KEMIA/PDFs/Oefenen-HAVO/KloppendMaken2.pdf