7.4 Zuur-base reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Zuren en basen

7.4 Zuur-base reacties

Spullen op tafel

Telefoon in het zakkie op tafel

Jas uit en over je stoel

Tas op de grond

Lesprogramma

• Huiswerk
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Welke vragen van het huiswerk willen jullie dat ik bespreek?

Leerdoelen

• Je leert over de reactie van een zuur met een base.
• Je leert bij een zuur-basereactie de protondonor en protonacceptor aanwijzen.

Zuur-base reacties 

• Een zuur kan een H+ afstaan
• Een base kan een H+ opnemen 
• Als ze elkaar tegenkomen kunnen ze een reactie aangaan
• Dan heb je een zuur-base reactie 

Zuurbase reacties

Bij een reactie tussen een zuur en een base 

geeft het zuur H⁺ af aan de base

Je herkent een zuurbase-reactie dus aan 

het verplaatsen van H+ ionen

Voorbeeld:

CH3COOH + OH- --> CH3COO- + HOH (=H2O)

Stappenplan zuur-base reacties

1. Noteer: H⁺
2. Noteer de 'kale' formule van de base: O^2-, CO₃^2-, OH^-, NH₃
3. Noteer de standaard zuur-base reactie.
4. Als de beginstoffen oplossingen waren: KLAAR
5. Als 1 van de beginstoffen een vaste stof was: VERVANG DE FORMULE VAN HET ION DOOR DE FORMULE VAN DE VASTE STOF
6. Maak de reactievergelijking af (let op het +ion dat na de pijl hoort)

BaO + H2O -> Ba2+ + 2 OH-

Is dit een zuurbase reactie?

1. Ja, O2- in BaO reageert als zuur, neemt H+ op.
2. Ja, O2- in BaO reageert als base, neemt H+ op.
3. Ja, O2- in H2O reageert als base, neemt H+ op.
4. Nee, dit is geen zuurbase reactie.

Opstellen zuur-base reactie

Een zuur-base is een reactie tussen een zuur en een base.

Tabel 49

Opstellen zuur-base reactie

Stap 1: Wat zijn de zuren en wat zijn de basen en welke deeltjes kunnen als beide reageren? (tabel 49)

Stap 2: Welk zuur staat het hoogste in de zuur kolom in tabel 49?

Stap 3: Welke base staat het laagste in de base kolom in tabel 49?

Stap 4: Stel de zuur-base reactie op.

De reactie tussen azijnzuur en ammoniak

Stap 1: Wat zijn de zuren en wat zijn de basen en welke deeltjes kunnen als beide reageren? (tabel 49)

Zuur: CH₃COOH

Base: NH₃

De reactie tussen azijnzuur en ammoniak

Stap 2: Welk zuur staat het hoogste in de zuur kolom in tabel 49?

Stap 3: Welke base staat het laagste in de base kolom in tabel 49?

Hoogste zuur: CH₃COOH

Laagste base: NH₃

Het hoogste zuur moet boven de laagste base staan

De reactie tussen azijnzuur en ammoniak

Stap 4: Stel de zuur-base reactie op.

CH3COOH​​​​​+​​​​​NH​3​​​​​​​→​​​​​CH​3​​COO​−​​​​​​​+​​​​​NH​4​+​​

Nog tips!

• Overdracht van H+ ion(en) van zuur naar base.
• Zuur heeft dus altijd minstens één H in haar formule, staat meestal     vooraan.
• Maar lang niet alle stoffen/ionen met H in de formule zijn zuur!
• Sterk zuur: H⁺(aq) + Z^-(aq)
• Zwak zuur: HZ (aq)
• Sterk zuur + sterke base: H⁺(aq) + OH^-(aq) → H₂O(l)
• Zwak zuur + zwakke base: reactie wanneer zuur boven base in Binas 49

Opdracht

Stel de zuur-base reactie op tussen waterstoffluoride en natirumcyanide.

Nabespreken

• Je leert over de reactie van een zuur met een base.
• Je leert bij een zuur-basereactie de protondonor en protonacceptor aanwijzen.

Huiswerk

Leren en maken 7.4