4.2 Over de grenzen kijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

§4.2 Over de grenzen kijken

Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit

Herhaling 4.1 

Klassikale uitleg 4.2

Zelfstandig werken

Deze les 

Je kunt omschrijven welke mentaliteit past bij
de periode van de wederopbouw

Je kunt oorzaken en gevolgen noemen van het ontstaan
van een consumptiemaatschappij

Je kunt beschrijven hoe in Nederland een
informatiemaatschappij ontstond
en welke gevolgen dit had

Leerdoelen

TERUG KIJKEN

TERUG KIJKEN

Socialisten

Liberalen

Katholieken

Protestanten

TERUG KIJKEN

Socialisten

Liberalen

Katholieken

Protestanten

Gehoorzaam zijn

Sociale controle

TERUG KIJKEN

Socialisten

Liberalen

Katholieken

Protestanten

Gehoorzaam zijn

Sociale controle

Bijv. kranten, omroepen,

politieke partijen, voetbalclubs

TERUG KIJKEN

Socialisten

Liberalen

Katholieken

Protestanten

Gehoorzaam zijn

Sociale controle

Bijv. kranten, omroepen,

politieke partijen, voetbalclubs

De Tweede Wereldoorlog

TERUG KIJKEN

Socialisten

Liberalen

Katholieken

Protestanten

Gehoorzaam zijn

Sociale controle

Bijv. kranten, omroepen,

politieke partijen, voetbalclubs

De Tweede Wereldoorlog

1950

nozems

provo's

hippies

TERUG KIJKEN

Socialisten

Liberalen

Katholieken

Protestanten

Gehoorzaam zijn

Sociale controle

Bijv. kranten, omroepen,

politieke partijen, voetbalclubs

De Tweede Wereldoorlog

1950

nozems

provo's

hippies

ouderwets

bemoeizuchtig

TERUG KIJKEN

Socialisten

Liberalen

Katholieken

Protestanten

Gehoorzaam zijn

Sociale controle

Bijv. kranten, omroepen,

politieke partijen, voetbalclubs

De Tweede Wereldoorlog

1950

nozems

provo's

hippies

ouderwets

bemoeizuchtig

secularisatie

TERUG KIJKEN

Socialisten

Liberalen

Katholieken

Protestanten

Gehoorzaam zijn

Sociale controle

Bijv. kranten, omroepen,

politieke partijen, voetbalclubs

De Tweede Wereldoorlog

1950

nozems

provo's

hippies

ouderwets

bemoeizuchtig

secularisatie

minder sociale

controle

meer individuali-

sering

§4.2 Over de grenzen kijken

Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit

A: zuinig leven 

Na WO2: Nederland moet opnieuw opgebouwd worden - wederopbouw

Mentaliteit: bereid om hard te werken voor weinig loon. 

Somber leven: aan alles was te kort.

1950: einde wederopbouw - economie op niveau van voor de oorlog

Tijdens WO2

Trouwen en kinderen krijgen wordt uitgesteld.

Na WO2

Veel stelletjes trouwen en krijgen kinderen. 

Gevolg

Tussen 1945 en 1955 een babyboom

Gevolg

Grote woningnood ➤ wonen bij familie of kleine woning

Tijdens jaren 50: snel nieuwe woningen bouwen, lage kwaliteit

§4.2 Over de grenzen kijken

Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit

B: een consumptiemaatschappij 

Vanaf 1955: stijging lonen. Hogere welvaart

Gevolg:

Nederland wordt een consumptiemaatschappij: veel mensen kunnen luxeproducten kopen

• nieuw bankstel
• wasmachine
• televisie

Verder meer vrije tijd

Gevolg:

Voor het eerst op vakantie

Door consumptiemaatschappij ontstaat massacultuur

Een cultuur waarin mensen allemaal dezelfde producten kopen. 

In jaren 50: Reclames op de radio en foto's in tijdschriften waren belangrijk voor het ontstaan van zo'n massacultuur

In jaren 60: reclames via tv belangrijk

Gevolg:

Tv krijgt meer invloed op uiterlijk mensen, kerk en familie minder

Vanaf 1955: Amerikanisering

Oorzaak:

Naar de bioscoop:

• filmsterren in spijkerbroek
• cola drinken
• in grote auto's rijden

Gevolg:

• Amerikaanse bedrijven vestigen zich hier
• Steeds meer Amerikaanse producten kopen

\

De Amerikaanse acteur James Dean wordt vaak genoemd als rolmodel voor de opstandige tiener: vetkuif, spijkerbroek en roken. Niet alleen de Amerikaanse jeugd nam zijn uiterlijk (en gedrag) over. Ook de Nederlandse jongeren, die zijn films in kleur in de bioscoop konden bekijken, vonden hem 'stoer'. De ouders spraken er, uiteraard, schande van! Lang heeft James Dean niet van zijn succes kunnen genieten: op 24-jarige leeftijd kwam hij bij een auto-ongeluk om het leven.

James Dean

1931 - 1955

* Filmster

* Witte t-shirt, 

spijkerbroek 

Eind jaren 1950 veranderden kleding en vrijetijdsbesteding van veel Nederlanders. Wat waren hiervan twee oorzaken?

internet

reclame

sociale media

tijdschriften

verzuiling

Op welke manier kregen eind jaren 1950 Amerikaanse gewoonten en gebruiken invloed op de Nederlandse cultuur?

1. Amerika dwong Nederland om Amerikaans reclames uit te zenden
2. Nederlanders gingen vaker naar de bioscoop waar ze vooral Amerikaanse films zagen
3. Vanwege tekorten in Nederland werden allerlei Amerikaanse producten ingevoerd
4. Veel Amerikaanse soldaten bleven na de oorlog in Nederland

Op welke manier kregen eind jaren 1950 Amerikaanse gewoonten en gebruiken invloed op de Nederlandse cultuur?

1. Amerikanisering
2. Informatiemaatschappij
3. Massacultuur
4. Wederopbouw

§4.2 Over de grenzen kijken

Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit

C: de wereld dichtbij

Jaren 50: 
Journalisten gehoorzaamden aan hun zuil

Jaren 60: 

Journalisten gaan zelf op onderzoek uit. Op tv kwamen kritische programma's. 

1991: Internet

Gevolgen:

• Toegang tot enorme hoeveelheid informatie
• Mogelijkheid om zelf informatie te verspreiden

NL werd een informatiemaatschappij:
Een samenleving waarin het maken, verspreiden, verkrijgen en gebruik van informatie heel belangrijk is in de politiek, economie en cultuur.

-> Reclame voor de nieuwe manier van post versturen: e-
     mail (electronic mail), jaren 1980.

Gevolgen:

• Via social media kunnen politici direct met burgers communiceren
• Nieuwe contacten leggen via social media/forums/games
• Online producten kopen
• Globalisering: wereld wordt steeds 'kleiner'

Maar ook nadelen:

• Fake news
• Algoritmes

Paragraaf 4.2:

alle opgaves 

Huiswerk voor 9 mei