CZ - klas 2 - Lezen 1 en woordenschat

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Lezen 1

Leesvaardigheid en woordenschat

Inhoud college

Lesdoelen:

- Je leert wat beeldspraak is.

- Je leert wat een vergelijking is. 

Hoofdzaken en bijzaken

Hoofdzaken: de belangrijkste informatie uit de tekst.
Deze vind je op de voorkeursplaatsen: inleiding en slot

De hoofdzaak van de alinea staat vaak in de kernzin. Dit is vaak de eerste of de laatste zin van de alinea. 

Bijzaken: de minder belangrijke informatie uit de tekst. Dit zijn toelichtingen, voorbeelden of een uitleg. 

Samenvatting maken

Om informatie uit een tekst te onthouden kun je een samenvatting maken. Hiervoor gebruik je enkel hoofdzaken. 

Lees de tekst goed door.

1. Onderstreep de hoofdzaken. Let op de voorkeursplaatsen: de inleiding, het slot en de kernzinnen. Kijk ook goed naar opvallend gedrukte woorden.

2. Neem de kernzinnen en andere hoofdzaken over. Maak er een samenhangende tekst van. Gebruik signaalwoorden om verbanden aan te geven.

Kernzin?

Flirten vanuit de ja-stand

Als het op flirten aankomt, zijn de Nederlanders het meest bescheiden volk in Europa. Zomaar oogcontact maken, op straat of in de trein – ze durven het niet. Als je gewoon met de trein van A naar B wilt, zit je toch niet te wachten op een knipoog van een medepassagier? Laat staan dat je reageert op een vraag of opmerking. Liever duik je in je mobiel of ga je uitgebreid het voorbijrazende landschap bestuderen, ook al heb je dat al duizend keer gezien.

Naar: Wilfred Simons, Noordhollands Dagblad, 13 februari 2014

De kernzin is de eerste zin: Als het … in Europa.

Kernzin?

Praten met je handen

‘Een Nederlandse zin als “Ik heb geen zin in koffie” is in gebarentaal het gebaar voor “zin” en dat voor “koffie”.

Ondertussen schud je nee en moet uit je mimiek duidelijk blijken dat je er géén zin in hebt. Als iemand boos is, moet ik ook op een boze manier een vertaling geven. Mimiek is dus een belangrijk onderdeel van mijn werk’, aldus tolk Nederlandse Gebarentaal Daan Heimans.

Naar: Laura Schouten, www.sevendays.nl, op 8 juli 2016

De kernzin is de laatste zin: 'Mimiek is … Daan Heimans.

Beeldspraak - vergelijking

In een vergelijking zet je twee dingen naast elkaar die op elkaar lijken: het object (o) en het beeld (b). 

Een paar voorbeelden:

– De winnaar van de talentenjacht (o) was zo trots als een pauw (b).

– Zijn hoofd (o) lijkt wel een varkenskop (b); er zit zowat geen haar meer op.

– Wat een boom (b) van een kerel (o)! 

– Het leven (o) is net een krentenbol (b), met af en toe een hard stukje.

De kernzin is de laatste zin: 'Mimiek is … Daan Heimans.

Beeldspraak - vergelijking

Het object is iets uit de werkelijkheid. Het beeld is iets waar het object op lijkt.

Een vergelijking is een vorm van beeldspraak. Beeldspraak is altijd figuurlijk taalgebruik.

Met een vergelijking kun je iets extra duidelijk of krachtig uitdrukken. Ook kun je een tekst er aantrekkelijker mee maken.

De kernzin is de laatste zin: 'Mimiek is … Daan Heimans.

Terugblik college

Lesdoelen:

- Je leert wat beeldspraak is.

- Je leert wat een vergelijking is. 

Heb je de leerdoelen behaald?