Hoofdstuk 5, paragraaf 2.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5: Steden, Staten en de kerk

Paragraaf 2: De Middeleeuwse stad

Wat gaan wij vandaag doen?

• Terugblik
  
• Leerdoel(en)
• Instructie
• Maak je eigen Gilde
• Aan de slag

Bron 1: Schoenmakers- looiers- en leerkopersgilde van 's-Gravenhage, gildepenning van een vrijmeester

Studiewijzer

d

Week 15	Lesdoel	Opdracht
8 april t/m 12 april	A: Je kunt de sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en uitleggen hoe het ambachtswezen was georganiseerd. B: Je kunt uitleggen waarom de invoering van stadsrechten laat zien dat steden in de late middeleeuwen meer macht kregen ten opzichte van de adel. C: Je kunt uitleggen hoe steden in de late middeleeuwen werden bestuurd.	Lees: Paragraaf 2 van hoofdstuk 5. Opdracht: Opdracht

A: De Middeleeuwse stad

De mensen die in de stad wonen samen zijn de burgerij

• Hierin zijn verschillende sociale lagen. 

A: De Middeleeuwse stad

De mensen die in de stad wonen samen zijn de burgerij

• Hierin zijn verschillende sociale lagen. 

1.

2.

3.

4.

1.

2.

3.

4.

Bovenlaag

Rijke kooplieden en belangrijke ambachtslieden die ook in het bestuur van de stad zaten.

Middenlaag

Winkeliers en ambachtslieden

Onderlaag

(Arme) arbeiders

Onderste laag

Daklozen en bedelaars - aangewezen op hulp van kerk en rijke burgers

A: De Middeleeuwse stad

Ambachtslieden verenigden zich in gilde

• Beroepsvereniging
• Voorkomen van concurrentie
• Regels over werktijden
• Opleiding
• Kwaliteit van product
• Steun

Bron 2: Foto van het Volderstraatje (1937).

Hier stonden in de middeleeuwen de werkplaatsen van de vollers die lakens maakten. 

A: De Middeleeuwse stad

In een gilde zijn er verschillende soorten leden

• Meesters
• 'meesterproef'
• gezel (knecht)
• Leerling

Bron 3: Voorbeeld van een meesterwerk uit 2019 dat voorkomt uit een meesterproef.

Maak je eigen gilde!

• Opdracht op onderwijsportaal
• In max. viertallen
• Kleurtjes, stiften
• Lijntjespapier
• Informatie uit boek of internet

Aan de slag!

Lees: Paragraaf 2, hoofdstuk 5.

Maak: Opgave 1 en 4 t/m 17.

Klaar?

Samenvatten paragraaf 1, hoofdstuk 5

Stiltetimer

Afsluiting

• Stiftenopdracht
  
• Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op de schrijven over:
  
• Wat heb je vandaag geleerd het Middeleeuws domein?
  

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien.

Als je klaar bent ga je zitten.

Op het einde bespreken we de opdracht. 

Hoofdstuk 5: Steden, Staten en de kerk

Paragraaf 2: De Middeleeuwse stad

Wat gaan wij vandaag doen?

• Terugblik
• Leerdoel(en)
• Introductie
• Instructie
• Aantekening
• Stelling
• Aan de slag

Bron 1: Schoenmakers- looiers- en leerkopersgilde van 's-Gravenhage, gildepenning van een vrijmeester

Studiewijzer

d

Week 15	Lesdoel	Opdracht
8 april t/m 12 april	A: Je kunt de sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en uitleggen hoe het ambachtswezen was georganiseerd. B: Je kunt uitleggen waarom de invoering van stadsrechten laat zien dat steden in de late middeleeuwen meer macht kregen ten opzichte van de adel. C: Je kunt uitleggen hoe steden in de late middeleeuwen werden bestuurd.	Lees: Paragraaf 2 van hoofdstuk 5. Opdracht: Opdracht

B: Stadsrechten

Steden werden bestuurd door heren, zoals koningen en graven.

Burgers willen meer inspraak:

• Stad besturen
• Rechtspreken
• Zelf verdedigen
• Munten slaan
• Eigen regels maken

Bron 2: Oude stadsmuur van Maastricht. De dikke muren moesten de stad helpen bij het verdedigen hiervan. 

B: Stadsrechten

In ruil voor geld kreeg de burgerij zogenaamde stadsrechten.

Vastgelegd welke:

• rechten burgers hebben
• Belastingplicht

Hierdoor verliest de adel een deel van zijn macht

Bron 4: Onderdeel van het Rood Privilegeboek waarin de stadsrechten van 's-Hertogenbosch staan.

C: Rechtspraak en bestuur

Rechtspraak werd zelf geregeld:

• Schout
• Schepenen
• 
  

Bron 5: Portret van Peter Stuyvesant. Hij was bestuurder in Nieuw-Holland en werd geadviseerd door een schout, Cornelis van Tienhoven. 

C: Rechtspraak en bestuur

Een stelling:

Door de komst van stadsrechten werd het bestuur in een stad democratischer. 

• Schrijf op een post-it of jij het eens of oneens bent met deze stelling
• Leg kort uit waarom jij dat vindt
• Plak de post-it op het bord

Aan de slag!

Verder werken: Maak je eigen gilde

Lees: Paragraaf 2, hoofdstuk 5.

Maak: Opgave 4 t/m 16.

Klaar?

Samenvatten paragraaf 1, hoofdstuk 5

Stiltetimer