Zonder titel les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Zonder titel les 2

Lesdoelen

- Je leest in Zonder titel

- Je weet wat de literaire begrippen tijd, ruimte en spanning inhouden

Lesprogramma

- Welkom (5 min)

- Lezen Zonder titel (25 min)

- Terugblik: huiswerk en quiz(10 min)

- Uitleg: literaire begrippen: Tijd, ruimte en spanning (10 min)

- Zelfstandig werken (15 min)

Terugblik

Huiswerk: opdrachten blz. 6, 7 en 9

Wat is de overeenkomst tussen een ik-perspectief en een personaal perspectief?

1. Het verhaal wordt vanuit één persoon verteld
2. Het verhaal wordt verteld door een ik-persoon
3. Degene die het verhaal vertelt weet alles van iedereen
4. Er is geen overeenkomst

Welk perspectief?

1. Ik-perspectief
2. Hij/zij perspectief
3. Alwetende verteller

Wat is een auctoriaal perspectief?

1. Het verhaal wordt verteld vanuit de hoofdpersoon.
2. Het verhaal wordt verteld vanuit iemand buiten het verhaal.
3. Dat is synoniem voor het ik-perspectief.
4. Dat is synoniem voor het personale perspectief.

De vertelde tijd is....

1. Hoelang je erover doet om het boek uit te lezen
2. Het aantal bladzijden/zinnen
3. De tijd die in het verhaal verstrijkt
4. Wanneer de tijd versneld wordt

Hoe heet het als de verhaalgebeurtenissen
vanuit het perspectief van verschillende personages wordt beleefd?

1. Alwetend perspectief
2. Meervoudig perspectief
3. Psychisch perspectief
4. Tijdsperspectief

Welke personages maken een karakterontwikkeling door?

1. Bijpersonen.
2. Alle personages in het verhaal.
3. Hoofdpersonen.
4. Personages maken geen ontwikkeling door in verhalen.

Tijd in verhalen

Tijd in verhalen

Verhalen kunnen zich afspelen in een andere tijd.

Dit kan in de toekomst zijn of in het verleden.

Tijd in verhalen

Als je wilt bepalen in welke tijd jouw verhaal speelt, kijk je naar de volgende punten:

• jaartal (Wordt er een jaartal genoemd?)
• historische gebeurtenissen of personen
• door gebruiken, gewoontes, voorwerpen of kleding
• door de ruimte uit die tijd te beschrijven

Tijd in verhalen

- In welke tijd speelt een verhaal zich af? = historische tijd, bv. Middeleeuwen, heden (te herkennen aan taalgebruik, voorwerpen,  ruimte)

- Hoeveel tijd verloopt er in het verhaal? = vertelde tijd (bv. een paar jaar)

- Hoeveel tijd heeft een schrijver nodig om zijn verhaal onder woorden te brengen? = verteltijd (hoeveelheid woorden, pagina’s, zinnen, alinea’s of hoofdstukken). 

Tijdsvolgorde

• tijdssprong
• versnelling
• vertraging

tijd in verhalen - tijdsvolgorde

flashback: de schrijver vertelt iets wat eerder gebeurd is. 

flashforward: de schrijver vertelt iets wat in de toekomst gaat gebeuren. 

Tijdbalk

Gebeurtenissen in chronologische volgorde

Leer voor de toets de theorie over tijd op blz. 17! 

Hoe kan een schrijver spanning kan creëren door beschrijvingen van de ruimte. 

Ruimte

Fragment uit 'Wreed'

Mel Wallis de Vries

Schichtig kijk ik over mijn schouder . Het park is donker, nat en verlaten. De schimmen van de hoge bomen zijn de enige getuigen. Ik weet dat ze niks zullen verklappen.

Vaarwel, denk ik terwijl ik me omdraai. Niemand zal zich mij herinneren. En het beste is als ik mezelf ook vergeet.

Plotseling zie ik iets tussen de bomen bewegen! Een moment weet ik niet wat ik moet doen en raak ik in paniek. Maar dan komt alles weer terug. Ik haal diep adem en verschuil me in de donkere schaduwen.

Leer voor de toets de theorie over ruimte op blz. 18/19.

literaire begrippen: spanning

• Geen enkele verhaal kan zonder spanning.
• Spanning om de lezer nieuwsgierig te maken, om de lezer mee te laten voelen met een personage, etc.
• Als schrijver kan je op verschillende manieren 'spelen' met spanning: open plekken, cliffhanger en vermoedens opwekken, bijvoorbeeld met vooruitwijzingen (hints)

Leer de theorie over spanning voor de toets

En  leer alle vragen en antwoorden uit de reader.

Aan de slag 

Maak de opdrachten op blz.  18, 19,  20 en  21