2.3 Burgers aan de macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1,2

2.3 Burgers aan de macht

Welkom en ga zitten

Maak opdracht 1 op blz 78

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de Republiek werd bestuurd en wat daar bijzonder aan was..
• Je kunt uitleggen hoe de Gouden Eeuw tot een einde kwam.

1. LEZEN BLZ 79

2. INSTRUCTIE

3. OPDRACHTEN

Bestuur van de Republiek was in de 17e eeuw in twee opzichten anders tegenover andere landen in Europa:

1. Republiek geregeerd door kleine groep rijke mannen: regenten —>  nieuwe bestuurders werden benoemd door regenten.
   In het buitenland = koning/vorst.
2.  Geen centraal bestuur; gewesten hadden eigen bestuur, wetten en regels. 

Bestuur Republiek

Zeven gewesten, ieder  eigen bestuur.

• Gewestelijk Staten
• 
  
• Daarin zaten afgevaardigden van de steden én van de adel, die het platteland
  bestuurde.

Bestuur Republiek

Samen namen de gewesten in de Staten-Generaal beslissingen over:

• buitenlandse politiek;
  
• verdediging van het land (leger & vloot);
  
• kolonies.
  

Gewest Holland

• Elk gewest had 1 stem in de Staten-Generaal.
  
• Holland het rijkste gewest: meeste invloed.
  --> betaalden het meeste aan leger en vloot.  

Vrouwen in de Republiek

• Overal: besturen een mannenzaak.
  
• Zij stonden aan het hoofd van het gezin.
  
• Mannen hadden de belangrijkste banen (politiek).
  
• Maar! Veel vrouwen verdienden in de Republiek hun eigen geld.

Einde Gouden eeuw

• De Republiek werd aan 3 kanten tegelijk aangevallen:
  
• Engeland, Frankrijk en Münster & Keulen (twee Duitse staatjes).  
• 1672 --> het Rampjaar

Het Rampjaar

Redenen voor deze aanval:

• Engeland wilde onze winstgevende handel inpikken.
  
• Frankrijk wilde een groter grondgebied hebben.
  
•  Beide landen wilden de macht van de Republiek doorbreken.
  

Verloop

Op zee ging het goed; 

• Michiel de Ruyter won van Engelsen
  

Op land niet; 

• Franse leger en hun Duitse bondgenoten bezetten snel de Republiek

• Het volk was boos op Johan de Witt, hij had dit volgens hen veroorzaakt.
  
• Eisen weer een stadhouder: Willem III -> werd stadhouder en verdreef de troepen.

Johan de Witt nam ontslag als raadpensionaris.

Slechte afloop...

• Johan de Witt en zijn broer Cornelis kregen toch de schuld van alle problemen.
  
• Ze werden door een woedende massa gelyncht.  

Kijktip: 
Film Michiel
de Ruyter (2015) 

Einde van de Gouden Eeuw

Willem III drijft vijandelijke troepen terug

maar oorlogen gaan door.

Oorlog kost centen

AAN HET WERK

maak de vragen 

4a en 5a op blz 82

klaar?

Ga naar Memo online en maak 

Test je zelf H3.1, 3.2