KA 23 Het streven van vorsten naar absolute macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Havo 4

Absolutisme

Vandaag

1. Leerdoelen & KA

2. De vier pijlers van het Franse absolutisme

3. De zonnekoning 

Leerdoelen

Je kent de 4 pijlers waarop het absolutisme van Lodewijk de XIV is gebaseerd. 

Je aan het einde van de les in je eigen woorden uitleggen dat het absolutisme een voortvloeisel is van het centralisatiebeleid uit de middeleeuwen. 

Kenmerkende aspecten 

KA 23 Het streven van vorsten naar absolutie macht

(24. De Bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek)

Bijzonder? 

- Om te weten waarom de Nederlandse Republiek zo anders was moet je natuurlijk ook weten wat er in andere of 'normale' landen gebeurde. 

- Om dit duidelijk te maken kijken we vandaag naar één ander land: Frankrijk. 

Frankrijk

- Nog weinig staatkundige verandering vanuit de middeleeuwen.

- Koning FR: Huis van Bourbon (Lodewijken)

- Adel beheerde het leger en de grond en

had zo relatief veel macht i.v.t. de koning

- Aan het einde van de Middeleeuwen gaan de koningen in Europa proberen de verhoudingen te veranderen. 

- Dit hebben we ook terug gezien in de houding van Filips II richting Nederland 

KA 17 - Het begin van staatsvorming en centralisatie

Centralisatie

(het besturen van een rijk of staat vanuit één punt, met zoveel mogelijk dezelfde wetten en regels)

- In de Republiek zorgt dit voor een onafhankelijkheidsoorlog. In andere landen lukt dit wel. (Bijzondere plek in staatskundig opzicht KA 24)

- Centralisatie is bedoelt om de macht van de Adel weg te nemen en de koning alle (absolute) macht te geven. 

Absolutisme

(Regeringsvorm waarbij de koning in zijn eentje alle macht heeft. De koning hoeft dus aan niemand verantwoording af te leggen en staat boven de wet.)

Om dat te regelen gaan de koningen 4 dingen doen (4 pijlers):

1. Droit Divin

2. Staatsleger

3. Staatseconomie

4. Godsdienstpolitiek. 

1. Driot Divin

- Letterlijk: Goddelijk recht

- God heeft de koning gekozen en aangesteld. Zijn positie is dus door god gekozen en niet te betwisten.

- Koning staat boven de adel  gaat zich

steeds meer voordoen als een (half) god

l'état, c'est moi!

2. Staatsleger

- Opbouw staatsleger zodat de koning niet meer afhankelijk is van legers van de adel. 

- Koning kan nu oorlog voeren tegen de adel

- één training, één leger leiding (in dienst), één opdracht

gever --> de koning

- Koning kan nu ook oorlog voeren tegen de Adel.

- Staatsleger krijgt wel salaris (hoe ga je dat betalen?)

3. Staateconomie

- Meer belasting voor de staat -> betere economie nodig. 

- Jean-Baptiste Colbert

1. Gelijke munt in heel Frankrijk.
2. Gelijke handelsregels (Centralisatie)
3. Frankrijk zoveel mogelijk zelfvoorzienend 
4. Import belasting om export te stimuleren

Meer handel = meer belasting = meer geld voor de staat. 

4. Godsdienstpolitiek

- Frankrijk moet een eenheid worden onder de door god gekozen koning.

 un roi, une loi, une foi'

Één koning, één wet, één geloof. (Centralisatie)

Alle andere geloven worden verboden en met de dood bestraft (centralisatie)

Massale vlucht hugenoten naar o.a. De Republiek

Het streven van vorsten naar absolute macht 

In de 17e eeuw zien we dus dat vorsten in heel Europa zich de absolute macht gaan toe eigenen door:

1. Centralisatie (Droit Divin, Godsdienstpolitiek)

2. Staatvorming (Staatsleger, Staatseconomie)

KA 17 - Het begin van staatsvorming en centralisatie

Basis is dus al eerder gelegd. 

Lodewijk de XIV

Schoolvoorbeeld Absolute vorst:

Houdt van Ballet, muziek en cultuur maar is ook een harde heerser

Bijnaam: de Zonnekoning of Lodewijk de Grote

Video

Wat? 

Je gaat wat fragmenten zien uit een film over Lodewijk XIV. Tijdens de video zullen er wat vragen verschijnen die je beantwoord. 

Waarom? 

Lodewijk XIV is de koning van Frankrijk in de Gouden Eeuw. De fragmenten maken duidelijk hoe hij zijn rijk regeerde. 

Hoe? 

Je vult de vragen voor jezelf in.  

Het streven van vorsten naar absolute macht 

Europa:

- één absolute vorst

- Driot Divin

- Centralisatie

De Republiek

- Staten-Generaal

- Godsdienst tolerantie

- Particularisme

KA 23 Het streven van vorsten naar absolutie macht  

24. De Bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek

02:58

Je zag hier de kroning van Lodewijk de XIV. Waarom zou Lodewijk met zoveel theater gekroond willen worden?

04:40

Leg uit waarom hier het Franse absolutisme vorm krijgt.

04:41

Lodewijk ontslaat de Franse State-Generaal niet. Wat doet hij wel?

06:04

Leg uit wat Lodewijk hier bedoeld aan de hand van het begrip: Droit divin

Leg uit waarom het bouwen van een staatsleger belangrijk was voor een centralisatie beleid.