planten Les 2 stofopname en transport

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Planten

Regels

docent praat

Programma

Lesdoelen

Verwondersessie: Uitleg deel 1 

Workshopsessie: opdracht + klik

Pauze

Verwondersessie: Uitleg deel 2

Workshopsessie: Klik afmaken

Communicatiesessie

Lesdoelen

• De onderdelen van de plantencel en hun functies kunnen herkennen en benoemen.
  
• De verschillende weefsels in planten en hun functies kunnen herkennen en benoemen.
  
• Uitleggen welke stoffen worden opgenomen via welke organen van de plant.
  
• Uitleggen hoe water door de plant getransporteerd wordt.
  
• Signaalwoorden gebruiken om toets vragen goed te beantwoorden.

Wieren en algen hebben stengels en bladeren.

1. Waar
2. Niet waar

Wat hebben sporenplanten niet?

1. Bladeren
2. Bloemen
3. Stengels
4. Wortels

Wortels zijn er om ...

1. water op te nemen.
2. water en reservestoffen op te nemen en voedingsstoffen op te slaan.
3. om aan het paard van sinterklaas te geven.
4. water en voedingsstoffen opnemen en reservestoffen opslaan.

De stengel is voor

1. het maken van hout
2. stevigheid en om water en voedingstoffen te vervoeren
3. water naar de blaadjes brengen.
4. water opnemen.

Leg je ipad face down

Hoe geef ik antwoord op toets vragen?

Even oefenen

• Leg uit hoe planten rechtop kunnen staan. Gebruik in je antwoord het woord Turgor.  (2 punten)

• Hoe ziet ons antwoord eruit? 

• … ... [signaalwoord] ... ... .   [Signaalwoord] blijven planten rechtop staan. 

Even oefenen

Leg uit hoe planten rechtop kunnen staan. Gebruik in je antwoord het woord Turgor. (2 punten)

Even oefenen

Leg uit hoe planten rechtop kunnen staan. Gebruik in je antwoord het woord Turgor. (2 punten)

Wat is turgor ook al weer? Hoe zien de cellen eruit bij een hoge en lage turgor?

• Waterdruk in een

      plantencel noemen                          we turgor.

• Veel water in de cel = hoge    turgor. 

Hoge turgor

Gewone turgor

Lage turgor

Planten kunnen rechtop staan door waterdruk in de stengel

Even oefenen

Combineer de informatie

• Bij een hoge turgor is er een hoge waterdruk in de cellen. Cellen kunnen niet bewegen als ze onder grote druk staan. 

Antwoord

• Bij een hoge turgor zit er veel water in plantencellen, daarom kunnen plantencellen  niet bewegen. Dus blijven planten rechtop staan. 

Even oefenen

Leg uit hoe planten rechtop kunnen staan. Gebruik in je antwoord het woord Turgor. (2 punten)

… ... [signaalwoord] ... ... . [Signaalwoord] blijven planten rechtop staan. 

Weefsels in planten

Wat is een weefsel

Bladeren anatomie en functie

Weefsels blad

• Een blad bestaat uit verschillende onderdelen ook wel weefsels genoemd
• Het waslaagje en de opperhuid beschermen het blad tegen uitdroging. 

Weefsels blad

• Onder de opperhuid ligt het vulweefsel. Hierin zitten cellen met veel bladgroenkorrels. Deze zijn belangrijk voor fotosynthese 

Weefsels blad

• In het midden ligt de vaatbundel. Deze loopt door de nerf. Een vaatbundel bestaan uit steunweefsel (geel), houtvaten (paars) en bastvaten (blauw). 

Weefsels blad

• Houtvaten  (paars) vervoeren water en mineralen van de wortels naar de bladeren
• Bastvaten (blauw) vervoeren voedingsstoffen van de  bladeren naar de rest van de plant

Weefsels stengel

• Net als bladeren heeft de stengel ook een opperhuid 
• Stengels hebben onder de opperhuid een schors. Hier zitten soms bladgroenkorrels in zitten

Weefsels stengel

• Net als bladeren heeft de stengel ook hout- en bastvaten. 
• Het cambium ligt hier tussen in en is een cellaag die blijft delen. Hierdoor wordt de stengel dikker. 

Weefsels stengel

• Helemaal in het midden van de cel ligt het merg. In het merg worden voedingstoffen opgeslagen

Plantencellen

Inzoomen vanaf bladeren

Plantencellen

• Aan de buitenkant van de cel zit de celwand. Dit zorgt voor stevigheid
• Onder de celwand zit het celmembraan. Deze zorgt ervoor dat er stoffen in en uit de cel kunnen. 

Plantencellen

• Het cytoplasma is de opvulling van de cel. Alle onderdelen liggen hierin. 
• In het cytoplasma liggen de bladgroenkorrels. Hier gebeurt fotosynthese en zorgt dat planten groen zijn.

Plantencellen

• De celkern ligt in het cytoplasma. Het DNA geeft de cel opdrachten.
• De vacuole is een zakje met water. Deze kan groter en kleiner worden als meer of minder water in zit.

Workshop sessie

Kijk welk teken er op je opdracht staat. 

Maak de opdracht die bij het teken hoort.

Workshop sessie

Klaar?

Begin aan klik. Start met het werkdoel: Je maakt natuurgetrouwe en schematische tekeningen van lengte- en dwarsdoorsnede 

Leg je ipad face down

Stofopname

Welke stoffen nemen planten op?

• Bladeren nemen CO₂ uit de atmosfeer. 
• De wortelharen nemen water en mineralen op vanuit de grond. 

• Aan de onderkant van een blad zitten huidmondjes 
• Huidmondjes bestaan uit twee sluitcellen
• Als het huidmondje open staat kan de plant CO₂ opnemen

Hoe haalt een plant CO2 uit de atmosfeer?

• Als er weinig water in de sluitcellen zit, valt het  huidmondje dicht.
  
• Bij veel water in de sluitcellen staat het huidmondje open en kan de plant CO₂ opnemen. 

Hoe opent en sluit een huidmondje zich?

Transport

Water stroom in de plant

• Water wordt opgenomen door de wortels en stroomt via de stengel en de bladnerven naar de bladeren.
• Mineralen stromen mee. 

Water stroomt omhoog

Hoe kan water omhoog worden getrokken?

• Water plakt aan elkaar. 
• Als een watermolecuul verdampt dan trekt die andere watermoleculen met zich mee omhoog. 

Als er geen water verdampt staat het water stil in de plant. Het water zakt niet omlaag omdat het water vastplakt aan de rand van de houtvaten. 

Even oefenen

Celkern

Celwand

Vacuole

Bladgroenkorrel

Celmembraan

Houtvaten vervoeren....

1. water en glucose
2. water en mineralen

Waarom kan water omhoog bewegen in een plant?

1. Watermoleculen duwen elkaar weg en duwen elkaar omhoog
2. Watermoleculen plakken vast aan de wand van de houtvaten
3. Watermoleculen plakken aan elkaar en trekken elkaar mee
4. Watermoleculen bewegen niet

Huidmondjes staan open als er ...

1. Weinig water in de sluitcellen zit
2. Weinig water in de bladgroenkorrel zit
3. Veel water in de bladgroenkorrels zit
4. Veel water in de sluitcellen zit

Workshop sessie

• Maak de signaalwoorden  opdracht af
• Maak alle werkdoelen van week 20 in klik af 

Als je alles af hebt, heb je geen huiswerk !

Communicatie sessie

Vul het formulier in en laat het controleren