Les 1 Genotype en fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Thema 3 erfelijkheid en evolutie

Introductie

Eerst kijken we voorkennisfilmpje

Digitaal introductie maken

Leerdoelen

3.1.1 Je kunt omschrijven wat een genotype, wat een fenotype en wat een gen is.

3.1.2 Je kunt beschrijven hoe organismen informatie over erfelijke eigenschappen overdragen aan hun nakomelingen via chromosomen.

Chromosoom en gen 

In elke celkern van een lichaamscel liggen 46 chromosomen die bestaan uit de stof van DNA. 

De code van DNA komt overeen met een erfelijke eigenschap.

De stukjes DNA wat samen de informatie bevatten voor 1 erfelijke eigenschap noem je een gen.

Gen

Genen kunnen aan of uit staan in een cel.

In de cellen van je haarzakjes staat het gen voor haarkleur aan, maar in je levercellen niet.

 Cellen verschillen dus van elkaar doordat in de cellen verschillende genen aan staan.

Allel

Elk chromosomenpaar bestaat uit 2 dezelfde chromosomen.

Elk gen bestaat dan dus uit 2 allelen ( 1 op elk chromosoom).

Allel= een bepaalde variant van een gen.

Allelen kunnen verschillen binnen een gen.

Genotype

Alle informatie voor je erfelijke eigenschappen samen noem je genotype.

Het genotype ontstaat bij de bevruchting.

23 chromosomen vader + 23 chromosomen moeder = 46 chromosomen.

De bevruchte eicel groeit doormiddel van mitose.

1 moedercel maakt meerdere dochtercellen

Fenotype

Alle eigenschappen die je hebt noem je fenotype.

Fenotype kan veranderen maar genotype blijft hetzelfde.

Het fenotype wordt niet alleen bepaald door je genotype. Ook je leefstijl en de omgeving hebben er invloed op. Dat noem je invloeden uit het milieu.

huiswerk

Opdracht 1 t/m 7

BLZ 172-174

Spierontwikkeling wordt alleen door invloeden uit de omgeving bepaald.

Polydactylie is een erfelijke aandoening. Iemand die polydactylie heeft, heeft te veel vingers of tenen.

alleen in de celllen van de vingers en tenen bevindt zich het erfelijke materiaal voor polydactylie.

Het genotype van de rups is hetzelfde als van de pop