Amsterdam

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wat gaan we doen

In deze presentatie wordt een presentatie gegeven over de wandelroute die wij hebben georganiseerd. Je zult te de kaart zien, de gebouwen en de werkvormen die wij ter plekke gaan uitvoeren. Daarnaast hebben wij nog een aantal leuke werkvormen verwerkt in deze les. 

Leerdoelen

Na de les weet je..

- Hoe de kaart van Amsterdam eruitziet.

- Hoe de excursie eruit komt te zien.

- de geschiedenis van minimaal drie objecten te benoemen

➤Waarom was Amsterdam belangrijk in de Gouden Eeuw?

1. Amsterdam was een stapelmarkt
2. In Amsterdam woonde de koning.
3. Toeristen vonden Amsterdam een mooie stad

Waar werd Willem van Oranje vermoord?

1. Haarlem.
2. Delft.
3. Amsterdam.
4. Den Haag.

sociaal

Schoolplaat Isings; Amsterdam in 1666, gemaakt rond 1960

regenten

dagloners

handelaren

schutterij

paleis op de dam

waaggebouw

nieuwe kerk

Waardoor werd Amsterdam in de zeventiende eeuw de belangrijkste handelsstad? 

Juist

Onjuist

Door de stapelmarkt.

Door de textielindustrie.

Door de komst van de Antwerpenaren.

Door de Oostzeevaart.

Door de bouw van grachtenpanden.

Welk woord hoort bij welke kolom?

Hierboven staat in 17e-eeuws Nederlands: 'Lijst der Uitsijnde en Reets geretourneerde hollandsche Scheepen van Amsterdam naar de Custen van Africa en America' uit het Amsterdams Archief

Bestemming schip

Waarde in florijnen

Eigenaar schip

Aantal mensen

Route en rechts de gebouwen

10 gebouwen

Maar wees niet bang: we gaan niet bij ieder gebouw een werkvorm uitvoeren. Jullie krijgen momenten genoeg om zelf op onderzoek uit te gaan en het moois in je te laten opnemen.

Koepelkerk

Info

De Ronde Lutherse Kerk (of Koepelkerk), is een voormalige Lutherse kerk, is gebouwd in neo-klassieke stijl en heeft een karakteristieke koperen koepel. Het werd in 1671 gebouwd door de Nederlandse architect uit de Gouden Eeuw, Adriaan Dortsman, die ook Museum Van Loon bouwde, een prachtige privéwoning aan de Keizersgracht. Toen de Lutheranen het gebouw in 1935 verlieten, werd het een concertzaal. Tegenwoordig is de kerk verbonden met een tunnel naar het naburige Renaissance Amsterdam Hotel en wordt het gebruikt voor bruiloften, recepties, conferenties en andere evenementen.

Opdracht

Je maakt individueel foto's van gebouwen in Amsterdam die in neo-klassieke stijl zijn gebouwd. Aan het einde van de route gaan we de foto's bespreken. 

Wat is neo-klassieke stijl?

Is een architectuurstijl die een terugkeer naar de idealen van de oude Griekse en Romeinse bouwkunst voorstond. Het ontstond als een reactie op de zwierige vormen van de barok- en rococo-architectuur, anderzijds als een voortzetting vanLodewijk XVI-stijl.

Koninklijk Paleis Amsterdam

Op het hoogtepunt van de Nederlandse Gouden Eeuw besloot de gemeente Amsterdam om een uitgebreid stadhuis te bouwen aan de westkant van de Dam. Dit enorme gebouw was bedoeld om de groeiende invloed en bestuurlijke macht van de Republiek te symboliseren. De architect achter dit project, Jacob van Campen, liet zich inspireren door de paleizen van het Romeinse Rijk, in de overtuiging dat Amsterdam de grootste stad van Noord-Europa zou worden. 
Nederland viel onder de heerschappij van het Franse rijk en moest Lodewijk Napoleon I als koning van Holland accepteren. Deze nieuwe vorst veranderde het stadhuis van Amsterdam in zijn eigen residentie, waardoor de oorspronkelijke democratische doeleinden effectief werden opgeheven. Nadat de Fransen in 1813 uit Nederland waren verdreven, werd koning Willem I de eerste koning van Nederland.  Willem besefte het strategische belang van het stadhuis en besloot het in het bezit van de kroon te houden. Sindsdien is het in handen van het Koninkrijk der Nederlanden gebleven en blijft het de koninklijke familie dienen. In de zalen zijn verschillende belangrijke ceremonies gehouden, waaronder de deconcentratie van de Nederlandse heerschappij over Indonesië in 1949 en de inhuldiging van koningin Beatrix in 1980. Tegenwoordig is het paleis open voor het publiek en worden er regelmatig tentoonstellingen gehouden over de Nederlandse geschiedenis.

werkvorm

Zoek de juiste standbeelden en check hun geschiedenis

antwoord: Atlas

Waar?

Op het dak

Hortus botanicus

Info

De Hortus Botanicus Amsterdam is een botanische tuin( tuin met wetenschappelijk karakter). De tuin ligt aan de Plantage Middenlaan, in de Plantagebuurt. De tuin is bevat meer dan zesduizend tropische en inheemse bomen en planten!

Opdracht

Geniet! Kijk rond, maak foto's van bomen en planten die zeldzaam zijn. Ga op onderzoek uit! Er volgen nu enkele foto's uit de tuin

Stadsschouwburg Amsterdam

Info

in Amsterdam begonnen aan het einde van de middeleeuwen een groeiend aantal onafhankelijke groepen van dichters, acteurs en toneelschrijvers te verschijnen. Deze groepen voerden hun werk uit op geïmproviseerde podia in de stad. In 1637 besloot een groep een permanent theater te vestigen en gaf de beroemde Nederlandse architect Jacob van Campen de opdracht om het nieuwe huis voor hun organisatie te ontwerpen. Dit gebouw is gebouwd aan de westelijke gordel van de Amsterdamse grachtengordel en kreeg de naam de Schouwburg. De Schouwburg bleef tot 1772 bestaan. Maar door het onzorgvuldig handelen van een medewerker stond het gebouw in brand. De resulterende brand was vanuit Den Haag te zien en vernietigde uiteindelijk 22 huizen en doodde 18 mensen. Daarna was het theater in puin en besloten de eigenaren te verhuizen naar het Leidseplein. Terwijl grote delen van het gebouw met de grond gelijk werden gemaakt tijdens de brand, hebben de oorspronkelijke poorten het overleefd en staan ze er nog steeds.

Na de herbouw van het theater aan het Leidseplein werd de dramatische gemeenschap van Amsterdam in 1890 opnieuw getroffen door een ramp toen ze zagen hoe hun hoofdkwartier tot de grond toe afbrandde. Twee jaar later werd er weer een theater geopend onder de naam Stadsschouwburg. Deze laatste constructie is ontworpen door Jan Springer, een belangrijke figuur aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, die het gebouw heeft doordrenkt met elementen uit de neo-renaissancistische en neo-barokke architectuur om een plek te creëren die het indrukwekkende erfgoed van de dramaturgie van Amsterdam weerspiegelt.

Paradiso

Paradiso is tegenwoordig misschien wel het meest bekende poppodium van ons land. Iedere week zijn hier optredens van zowel bekende artiesten maar ook artiesten die hun naam willen maken.

Het pand was voorheen een verenigingsgebouw van een kerkgenootschap, namelijk De Vrije Gemeente. In 1967 besloten een groep hippies om het pand te kraken en te gebruiken als een eigen club. Echter mocht dit feest niet lang duren en werd het pand binnengevallen door politie.

Echter toen er een nieuwe jeugdcultuur op begon te komen had Amsterdam een plek nodig waarin deze geuit kon worden, In 1968 wordt het pand officieel Paradiso.

Aan de buitenkant van het gebouw is niet veel veranderd. De oorspronkelijke glas-in-loodramen van het kerkgebouw werden vervangen door houten panelen. Deze beslissing werd echter terug gedraaid in 1993 waar er nieuwe glas-in-loodramen geplaatst.

Werkvorm

Kijk eens goed in en rondom het gebouw en bekijk een aantal posters, sommigen oud en sommigen heel modern. Breng aan de hand van deze posters de verandering van popcultuur in kaart.

Museumplein

Dit plein is een stadspark in Amsterdam-Zuid dat zijn naam dankt aan het Rijksmuseum. Ook het stedelijk Museum, het Van Gogh Museum, het Moco Museum en het concertgebouw liggen aan het Museumplein.

Het was de bedoeling dat dit plein vol gebouwd werd met villa’s. Dit plan verviel echter in de raadsvergadering van 1891 waar werd besloten dat het grotendeels open gelaten zou worden. In 1903 zou de naam van het Museumplein officieel vastgesteld worden.

In eerste instantie werden tentoonstellingen gehouden op het veld en heeft het meerdere malen als grote ijsbaan gediend. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden bunkers aangelegd op het plein die later weer opgeblazen werden.

Tegenwoordig dient het vooral als plein om te recreëren en te relaxen.

Het plein is de afgelopen jaren zeer bekend geworden door de letters die op het plein stonden ‘I AMsterdam'.

Westerkerk

De Westerkerk is een van oorsprong Nederduits Gereformeerde kerk die gelegen is aan de Prinsengracht. De kerk zelf is tussen 1620 en 1631 gebouwd in de renaissancestijl en is ontworpen door Hendrick de Keyser. De kerk is 29 meter breed en 58 meter lang en de bekende Westertoren is ruim 87 meter hoog.

Een van de hoogtepunten in de geschiedenis van de kerk is op 10 maart 1966 en dat was het huwelijk tussen Beatrix en Claus. De koninklijke huwelijken worden echter normaal in de Nieuwe Kerk naast het Paleis, deze werd destijds echter gerestaureerd en dus week het huwelijk uit.

Johnny Jordaanplein 

De Jordaan is een van de bekendste wijken van Amsterdam. Het heet zo omdat de Prinsengracht ook wel de Jordaan werd genoemd (naar de rivier uit Israël). Het is gebouwd in de 17e eeuw om woningen voor de minder rijke mensen te creëren.  

Johnny Jordaan (1924-1989) kwam uit deze wijk. Vandaar dat hij deze naam kreeg

(verzonnen door zijn neef). Zijn echt naam was namelijk Johannes Hendricus van Musscher. Toen hij veertien jaar was, begon hij onder deze naam liedjes in cafés te zingen.

In 1955 kreeg hij met zijn eerste single nationale bekendheid. Vanaf toen tot 1972 had hij een succesvolle carrière. Hij moest stoppen vanwege gezondheidsproblemen.

Na zijn dood in 1989 werd er geld verzameld voor een standbeeld van de zanger. Dit werd geplaatst op een pleintje bij de Elandsgracht. Uiteindelijk werd het pleintje met goedkeuring van de wethouder het “Johnny Jordaanplein genoemd. Nu staat er nog vier andere beelden bij van bekende zangers die ook uit de Jordaan kwamen.

Werkvorm: De docent speelt op zijn telefoon met luidspreker dit liedje van Johnny Jordaan af: https://www.youtube.com/watch?v=3p7BijO0Cv 4.

 
Dit liedje werd toen het werd uitgebracht door de meeste zenders als onbeschoft beschouwd en werd daarom niet afgespeeld. De leerlingen moeten tijdens het luisteren van het liedje bedenken waarom dit zo werd bezien.  

Waarschijnlijk zal niemand erop komen dat het aan het fluiten lag. Zo leren de leerlingen weer een les over hun eigen standplaatsgebondenheid. Dit komt goed van pas om ze te leren historisch denken en redeneren.

Het Anne Frank huis

In juli 1942 beginnen Anne Frank en haar familie onder te duiken in een achterhuis aan de Prinsengracht. Dit doen ze nadat Margot, de zus van Anne, opgeroepen wordt om arbeid te verrichten in een Duits kamp. De ingang was verborgen achter een boekenkast.

In 1944 worden de onderduikers verraden. Alleen Otto, de vader van Anne, overleeft. Na de oorlog zou het gebouw eigenlijk worden gesloopt, maar door media-aandacht wordt dit voorkomen. Het gebouw wordt gerestaureerd, en in 1960 opent het museum.

Werkvorm: Op de website van de Anne Frank Stichting kunnen leerlingen het hele gebouw bekijken: https://www.annefrank.org/nl/anne-frank/het-achterhuis /.

Magere brug