H12 Kwetsbaarheid en veerkracht

• Psychologie & Sociologie
• Secundair onderwijs

Inleiding

Opdracht:

• Ga naar noknok.be
• Zoek een getuigenis die voor jouzelf herkenbaar is of net helemaal niet

Inleiding

OLG:

• Hoe ervaar je de teksten? Zijn ze herkenbaar, of net niet?
• Waarom zouden de jongeren deze teksten op de website hebben gezet?
• Met wat voor problemen worstelen ze?
• Waarom kan het zinvol zijn om dergelijke teksten van anderen te lezen?

1. Vooroordelen p. 185

Kijk naar het volgende fragment:

1. Vooroordelen p. 185

Na het kijken van het fragment:

• Hoe komen deze verhalen bij jullie binnen?
• Welk verhaal/Welke verhalen heeft/hebben jou het meest geraakt?
• Wat bedoelt men dat het taboe over geestelijke gezondheid(sproblemen) / vooroordelen verholpen moeten worden.

1. Vooroordelen p. 185

Stellingen (er is geen goed of fout antwoord!):

• Slechts een kleine minderheid van de mensen heeft last van psychische problemen.
• Mensen met psychische problemen zijn aanstellers.
• Ik zou me schamen als iemand van mijn gezin psychische problemen zou hebben.
• Als een jongere het psychisch moeilijk heeft, ligt dat meestal aan de opvoeding.
• Een psychiater is voor mensen die gek zijn.
• Psychische problemen? Dat zal mij niet overkomen. 
• Vooral zwakke mensen hebben psychische problemen.
• Psychische problemen gaan vanzelf wel over.
• Als ik zelf psychische problemen zou hebben, zou ik dat tegen niemand zeggen. 
• Ik kan gemakkelijk over mijn gevoelens praten. 

1. Vooroordelen p. 185

• Adolescentie: plezier maken, nieuwe mogelijkheden, experimenteren, maar ook mogelijk om donkere gedachten te hebben.
• 20% Vlaamse jongeren secundair onderwijs matige tot ernstige psychische klachten
• Bijna 50% van de mensen -> psychische problemen in levensloop
• Veel vooroordelen rond psychische problemen -> praten over gevoelens nog vaak een taboe
• Oef. 2 p. 185: Welke acties of organisaties proberen het taboe rond psychische problemen te doorbreken?  

2. Psychisch welzijn p. 186

Psychische kwetsbaarheid = een grotere gevoeligheid voor stress en negatieve emoties: 

• verhoogt de kans op psychische aandoeningen
• kan leiden tot probleemgedrag (filmpje tot 1'08"):
• internaliserend probleemgedrag: gericht op zichzelf 
• externaliserend probleemgedrag: gericht op

• andere mensen of de materiële omgeving

Oef. 3 + 4 p. 186 (samen)

2. Psychisch welzijn p. 187

• Veerkracht zorgt ervoor dat je kan omgaan met stress en problemen waar je mee te maken krijgt (het is GEEN vaste eigenschap van iemand)
• Hoeveelheid veerkracht verschilt per persoon en per periodes!
• Je kan veerkracht trainen: Coping = de manier waarop je omgaat met problemen:

           - Probleemgerichte coping: probleem actief aanpakken

          - Emotiegerichte coping: proberen omgaan met de emoties gekoppeld               aan het probleem  

2. Psychisch welzijn p. 188

• Oef. 5 + 6 p. 187
• Kijk naar het filmpje: 

geef een aantal manieren van

coping die uit het filmpje naar

boven komen.

• Oef. 7 p. 188: Lees de tekst en los de vragen op (werk per twee/drie).

2. Psychisch welzijn p. 188

3. Oorzaken van psychische kwetsbaarheid p.189

• Waarom zijn sommige mensen psychisch kwetsbaarder dan anderen?
• Waarom verwerkt de ene persoon gemakkelijker problemen dan anderen?

• Niet één oorzaak, maar een combinatie van
  verschillende factoren: persoonlijke, omgevings- en
  maatschappelijke factoren!
• Bronfenbrenner?  

3. Oorzaken van psychische kwetsbaarheid p.189

• Oef. 8 p. 189-190 (GW):  

3. Oorzaken van psychische kwetsbaarheid p.189

• Oef. 8 p. 189-190 (GW):  

3. Oorzaken van psychische kwetsbaarheid p.189

• Oef. 8 p. 189-190 (GW):  

3. Oorzaken van psychische kwetsbaarheid p.189

KORTOM! Psychische kwetsbaarheid = combi van biologische, psychologische en sociologische factoren

- aangeboren kenmerken (brein)

- opvoeding

- levensgebeurtenissen

- maatschappij

meestal dus niet één bepaalde oorzaak van (probleem)gedrag aan te duiden is -> multifactoriële denken is een essentiële vaardigheid voor een gedragswetenschapper!!

4. Mentaal welbevinden p.191

Kijk naar het fragment en duid tegelijkertijd de belangrijke info (p. 191) aan!

4. Mentaal welbevinden p.191

Geluksdriehoek bevat 4 componenten:

1. 'Goed omringd zijn'
2. 'Je goed voelen'
3. 'Jezelf kunnen zijn'
4. Oranje bol - moeilijkheden die we ondervinden, brengt ons uit balans (normaal!)

4. Mentaal welbevinden p.191

Geluksdriehoek = recent model -> vanuit positieve psychologie, waar men aandacht vestigt op positieve eigenschappen en ervaringen, zoals geluk, hoop en tevredenheido

• Oef. 9 p. 192 (individueel)

• Oef. 10 maak je thuis, noteer minstens 5 tips in een document (uploaden op Google Classroom - Hoofdstuk 12: Mentaal welbevinden: oef. 10 p. 92)

5. Hulpverlening p. 193

• Bij wie zoek je hulp als je het moeilijk hebt?
• Waar kun je terecht als hulp van vrienden of ouders niet meer volstaat?
• Wat voor personen, diensten of organisaties helpen jongeren met psychische problemen?

5. Hulpverlening p. 193

Wanneer we moeilijkheden ervaren hoeven we dit niet alleen te dragen!

Hulp kan op verschillende manieren en binnen verschillende organisaties.

Sociale kaart = een overzicht van alle organisaties en diensten die actief zijn in de zorg- en welzijnssector

Hulpverlening wordt opgedeeld in verschillende niveau's (vaak afgebeeld als een driehoek, zie volgende slide)

5. Hulpverlening p. 193

5. Hulpverlening p. 193

Oef. 14 p. 194: groepswerk (zie groepjesmaker):

• je wordt in een groepje gezet en krijgt een organisatie
• zoek informatie over jullie organisatie op
• beantwoord de 5 vragen uit de oefening (p. 194)
• geef eventueel nog andere info
• je krijgt 1 lesuur om een presentatie voor te bereiden
• zet de presentatie in Google Classroom
• noteer duidelijk al jullie namen