Week 3 Genetica - dihybride kruisingen en mutaties

• Genetica
• MBO
• Studiejaar 1

Week 3 - Dihybride kruisingen en mutaties

Planning

Herhaling

Leerdoelen

Dihybride kruisingen

Oefeningen maken

Recombinatie en mutatie

Herhaling

Mitose en meiose

Dominant en Reccessief

Homo- en heterozygoot

Kruisingsschema's (monohybride kruisingen)

Leerdoelen

• Je kan zelfstandig een dihybride kruising maken
• Je kent de begrippen mutatie en weet de gevolgen en variaties er van

Geef aan wat kenmerkend is voor Mitose

1. Het is van toepassing voor normale celdeling
2. Het erfelijk materiaal wordt gehalveerd
3. Het is alleen voor toepassing van reductiedeling
4. Eén cel deelt zich in vier cellen

Geef aan wat kenmerkend is voor Meiose

1. Het is ook wel reductiedeling
2. Uit één cel komen 4 cellen
3. Hier vindt crossing-over plaats
4. Het erfelijk materiaal wordt gehalveerd

Geef aan welke antwoordmogelijkheid homozygoot dominant is

1. dd
2. DD
3. Bb
4. BB

F = Wit en f = Bruin.
Wat is het fenotype van dit heterozygote dier ''Ff''?

Kruisingschema

Het gen voor een bruine oogkleur (B) is dominant over het gen voor de blauwe oogkleur (b).

Rex heeft bruine ogen en is heterozygoot voor de oogkleur. Hij krijgt kinderen met Floor die blauwe ogen heeft. Hoe groot is de kans dat zij kinderen krijgen met blauwe ogen?

Hoe groot is de kans dat er kinderen geboren worden met blauwe ogen

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Dihybride kruisingen

• Naast monohybride kruisingen waarbij je kijkt naar één eigenschap kun je ook kijken naar twee eigenschappen. Dit noemen we een dihybride kruising.
• Ouders verschillen meestal in meerdere eigenschappen van elkaar.

Vachtkleur en vacht type

Bijvoorbeeld: Vachtkleur en vachtstructuur

bruin vs zwart | ruw haar vs lang haar

Voorbeeldopdracht

Eén ouderdier is heterozygoot en de ander is volledig homozygoot. Het gaat om een bruine reu met krullen en een heterozygote zwarte teefje met lang haar. Zwart is dominant en wordt aangeduid met ''Z''. Bruin is recessief en wordt aangeduid met ''z''. Lange vacht is dominant en wordt aangeduid met ''D'' en een gekrulde vacht ''d''.  Maak hier een kruisingsschema van.

Vragen:

Het genotype staat nu op het bord....

• Hoeveel verschillende fenotype komen er voor?
• Welke verschillende fenotypen komen er voor?
• Hoe groot is de kans dat een bruine pup wordt geboren met een lange vacht?

Maak de opdrachten van het formulier van vorige week

20 -min

Bespreek de antwoorden samen wanneer je klaar bent.

Recombinatie en mutatie

Nakomelingen hoeven dus niet op hun ouders te lijken...

Denk maar aan oog- en haarkleur, gedrag, ect.

Tijdens dit onderwerp gaan wij in op de redenen en principes die hier achter liggen.

Vorming van geslachtscellen

meiose

homologe chromosomen

meiose 1

meiose 2

Mutaties

• Veranderingen in het erfelijk materiaal (DNA) van een organisme.

Oorzaken?

• Spontaan, straling, ziekten, chemicaliën 

Mutaties 

Gevolgen 

Tijdens de mitose kan het kanker/tumoren veroorzaken

Tijdens de meiose kan het verandering van de genen geven.

Soorten mutaties

Stille mutatie: Mutaties die niet tot uiting komen bij het individu

Functionele mutatie: Mutatie die wel tot uiting komt bij het individu

Voorbeelden?   

Soorten mutaties

Stille mutatie: Mutaties die niet tot uiting komen bij het individu

Functionele mutatie: Mutatie die wel tot uiting komt bij het individu

Voorbeelden?  >> oogkleur,  extra vinger of  zelfs antibiotica resistentie!!

Lethale mutaties

Naaktheid Chinese naakthonden wordt veroorzaakt door een dominant gen voor haarloosheid (H). Dit gen komt alleen voor een heterozygote combinatie (Hh) of homozygote combinatie van recessieve genen (hh). De homo- zygote dominante variant (HH) is een lethale factor. Pups worden nooit geboren!!

Hoe groot is de kans dat pups dood gaan wanneer

een reu Hh en teef Hh nakomelingen krijgen?

Recessief overerven van mutaties

Kan overerven zonder dat het zichtbaar is

Kan dus ongemerkt overgegeven worden.

Voordeel: ze verdwijnen best wel gemakkelijk

Nadeel: in één vaste kudde/ groep dieren kan het gen en dus de mutatie ineens de kop op steken. 

Het gen kan/is dan waarschijnlijk ook al ver verspreid zijn door de groep dieren!

Filmpje

10 bijzondere mutaties

Filmpje

Maak de opdracht die wordt uitgedeeld.

Plusopdrachten voor de kenners

Extra opdrachten

Antwoorden extra opdrachten