Disco les 2 werkwoord

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Disco les 2

werkwoorden en naamwoorden

Wat is een werkwoord? Een werkwoord duidt aan:

1. mens, dier of ding
2. handeling, gebeurtenis of toestand
3. wanneer, hoe of waar iets gebeurt
4. dat iemand iets doet

regelmatige werkwoorden

4 groepen

laatste letter van de stam bepaalt de groep

stam: hele werkwoord zonder -re

regelmatige werkwoorden

a- stam: voca-re

e-stam: terre-re (streep onder e)

mk- stam: duc-e-re (geen streep onder e)

i-stam: audi-re

a-stam

e-stam

mk-stam

i-stam

finire

delere

mandare

parare

legere

movere

ponere

sepelire

metuere

cruciare

stam en uitgang

stam verandert niet: hieraan is betekenis te herkennen

uitgang: laatste deel van woord verandert

uitgang geeft aan welke vorm het is

voca-t

voca-nt

voca

voca-te

voca-re

para-t

para-nt

para

para-te

para-re

hij/zij roept

zij roepen

roep! (ev)

roep! (mv)

(te) roepen

hij/zij maakt klaar

zij maken klaar

maak klaar! (ev)

maak klaar! (mv)

klaar (te) maken

mandare = opdragen
Wat betekent: mandat?

wat betekent:
mandant

terre-t

terre-nt

terre

terre-te

terre-re

audi-t

audi-u-nt

audi

audi-te

audi-re

hij/zij maakt bang

zij maken bang

maak bang! (ev)

maak bang! (mv)

bang (te) maken

hij/zij hoort

zij horen

hoor! (ev)

hoor! (mv)

(te) horen

medeklinkerstammen

Bij medeklinkerstammen komt er een verbindingsklinker achter de stam, daarna volgt de uitgang

duc-i-t

duc-u-nt

duc

duc-i-te

duc-e-re

mitt-i-t

mitt-u-nt

mitt-e

mitt-i-te

mitt-e-re

hij/zij leidt

zij leiden

leid! (ev)

leid! (mv)

(te) leiden

hij/zij stuurt

zij sturen

stuur! (ev)

stuur! (mv)

(te) sturen

Wat is de imperativus ev van ludere?

1. ludi
2. lud
3. lude
4. ludite

Wat is de imperativus ev van dividere?

1. divid
2. divide
3. dividi
4. dividite

'zijn' en 'kunnen'

de werkwoorden 'zijn' en 'kunnen' zijn onregelmatig

'kunnen' heeft geen imperativus

de imperativus van 'zijn' komt later

est

sunt

esse

potest

possunt

posse

hij/zij is

zij zijn

(te) zijn

hij/zij kan

zij kunnen

(te) kunnen

zelfstandige naamwoorden

3 groepen

groep 1: woorden die in het enkelvoud op -a eindigen

groep 2: woorden die in het enkelvoud op -us of -um eindigen

groep 3: alle woorden waarbij in de woordenlijst ook het meervoud gegeven wordt.

groep 1

rosa (roos)

rosae (rozen)

groep 2

dominus (heer)

domini (heren)

bellum (oorlog)

bella (oorlogen)

groep 3

rex (koning)

reges (koningen)

Leer ook altijd het meervoud bij deze woorden!

groep 1

groep 2

donum

templum

mensa

hortus

consul,

consules

servus

femina

lux, luces

oratio, orationes

Wat is het meervoud van:
amicus

Wat is het meervoud van:
villa

Wat is het meervoud van:
templum

Wat is het meervoud van:
hortus

Wat is het meervoud van:
flos

Wat is het meervoud van:
equus

Wat is het meervoud van:
soror

opdracht voor nu

verbeter de fouten in de so

vul aan wat je open gelaten had

na 15 minuten nemen we het door

aandachtspunten

leer ook de betekenissen van de voorbeeldwoorden in de gram.

leer de schema's van werkwoord en zelfst. naamwoord goed

leer bij woorden van groep 3 ook het meervoud

zet bij persoonsvormen van het werkwoord ook hij/zij/het of zij, ook bij de betekenis van woorden

vragen?