5/9: tekstverbanden 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Pak alvast: leesboek, Nieuw Nederlands, laptop

Laptops blijven nog dicht!

Deze les

Lezen

Even opfrissen

Zes nieuwe tekstverbanden!

Oefenen

Lesdoelen

• Je kan een doel-middel-, oorzakelijk, redengevend, toegevend, vergelijkend en voorwaardelijk verband in een tekst herkennen aan de hand van signaalwoorden. 
• Ook ken je al een aantal tekstverbanden: chronologisch, concluderend, opsommend, samenvattend, tegenstellend en toelichtend verband.

Even opfrissen

Wat is ook alweer een tekstverband?

En hoe herken je dit in een tekst?

Doel-middelverband

• Een doel-middelverband geeft aan welk middel wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken. 
• Door middel van, met behulp van, om te, opdat, zodat
• Voorbeeld: 'Soms speel ik een white noise af tijdens het leren, zodat ik me beter kan concentreren.'

Oorzakelijk verband

• Een oorzakelijk verband laat zien waardoor iets gebeurt (waarop je niet altijd invloed hebt).
• Doordat, daardoor, dus, dankzij, etc.
• Voorbeeld: 'Er brak brand uit in het stadion, waardoor de wedstrijd niet kon doorgaan.'

Redengevend verband

• Een redengevend verband geeft aan waarom iemand iets doet of vindt
• Omdat, daarom, dus, want, vanwege, etc.
• Voorbeeld: 'Ik had niet zo goed geleerd voor mijn toets, daarom had ik een onvoldoende.'
• Let op! Bij een redengevend verband heb je er wel invloed op (leren voor toets), bij een oorzakelijk verband meestal niet!

Toegevend verband

• Een toegevend verband geeft een andere kant van de zaak/ situatie aan. 
• Hoewel, desondanks, niettemin, ofschoon, ook al, weliswaar
• Voorbeeld: 'Hoewel An van kamperen houdt, gaat ze dit jaar niet mee naar de camping.'
• De toegeving kan ook in het tweede deel van de zin of in een andere zin staan. 

Vergelijkend verband

• Een vergelijkend verband geeft aan wat het verschil of de overeenkomst is
• In vergelijking met, als, evenals, meer dan, vaker dan etc.
• Voorbeeld: 'Vergeleken met vorig jaar was dit een heel warme zomer.' 
• Voorbeeld: 'Net als mijn broertje houd ik heel erg van voetbal.'

Voorwaardelijk verband

• Een voorwaardelijk verband maakt duidelijk onder welke voorwaarden iets gebeurt. 
• als (... dan), in het geval (dat), indien, mits, tenzij, wanneer
• Voorbeeld: 'Als je je bordje leeg eet, gaan we straks nog een ijsje halen.'

'Het heeft de hele nacht gesneeuwd. Daardoor is het glad op de weg.'
Welk tekstverband?

1. Redengevend
2. Concluderend
3. Oorzakelijk
4. Chronologisch

'Vakantie heeft veel voordelen. Je kunt bijvoorbeeld elke dag uitslapen.'
Welk tekstverband?

1. Tijd
2. Voorbeeld
3. Tegenstelling
4. Oorzaak

Welk signaalwoord hoort bij een vergelijkend verband?

1. doordat
2. daarom
3. dus
4. als

'Jan wil naar de dierentuin, ik wil naar een pretpark en Ella wil naar het strand. We kunnen het dus niet echt eens worden met elkaar.
Welk tekstverband?

1. Redengevend
2. Opsommend
3. Concluderend
4. Samenvattend

'Hoewel ik erg van uitslapen houd, probeer ik tegenwoordig wat vroeger uit bed te gaan in het weekend.'
Welk tekstverband?

1. Reden
2. Inperking
3. Tegenstelling
4. Doel-middel

Oefenen!

• Opdracht 5, blz. 20-21
• We lezen samen tekst 2, blz. 21-22
• Maak daarna in tweetallen de vragen van opdracht 5 
• We gaan de volgende les verder met de opdracht

Vooruitblik

Volgende les (donderdag): lezen, opdracht 5 afmaken, uitleg fictiebegrippen, opfrissen werkwoordspelling