D3. Diagrammen (opg.12-14)

Les 5/8. D3
D3. Werken met diagrammen (huiswerk opg.12-14)
1 / 23
volgende
Slide 1: Tekstslide
NatuurkundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 23 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

Les 5/8. D3
D3. Werken met diagrammen (huiswerk opg.12-14)

Slide 1 - Tekstslide

D3. Gelijktijdigheid
samen met tijdrek een centraal begrip

Slide 2 - Tekstslide

Gedachtenexperiment met Tracy, Esmay en Jorn
.. is dit een didactisch beter voorbeeld
dan Einsteins bliksem op het perron?
of is dit anders? (en de trein met sensoren gelijk aan bliksem?)
Hoe doet Bais het?

Slide 3 - Tekstslide

Ref. Esmay: B en D gelijktijdig
Ref. Tracy: B en D niet gelijktijdig

Slide 4 - Tekstslide

Tijd-coördinaten aflezen
  • Gelijktijdigheid bepalen we door de tijd-coördinaat af te lezen van beide gebeurtenissen. Dezelfde tijd-coördinaat betekent gelijktijdig.
  • Een tijd-coördinaat van een gebeurtenis bepaal je door vanaf de gebeurtenis horizontaal naar de tijd-as te gaan.
  • Dit is precies wat je in een (x,t)-diagram deed en bij wiskunde in een assenstelsel.

Slide 5 - Tekstslide

Wat is hier aan de hand?
  • Voor Tracy 'rennen' Esmay en Jorn naar rechts.
  • Voor Tracy heeft het licht meer tijd nodig om bij Jorn te komen, 'om Jorn in te halen'.
  • De lichtsnelheid is nog steeds altijd gelijk voor alle waarnemers, maar voor Tracy moet het licht meer afstand afleggen om Jorn te bereiken.
  • Resultaat: Gelijktijdigheid is niet voor alle waarnemers gelijk.

Slide 6 - Tekstslide

Twee ref.stelsels in één diagram

Slide 7 - Tekstslide

Een 'schuin' referentiestelsel
  • Aflezen van een tijd-coördinaat doe je nu door parallel aan de x-as naar de tijd-as te gaan.
  • En dat is voor het schuine referentiestelsel van de bewegende waarnemer niet meer horizontaal!
  • Op dezelfde manier bepaal je de plaats-coördinaat van een gebeurtenis door parallel aan de tijd-as naar de plaats-as te gaan. En dit bepaalt of twee gebeurtenissen op de zelfde plaats zijn gebeurd.

Slide 8 - Tekstslide

Constructie van de x'-as
Twee manieren:
  1. De hoek met de tijd-as uitzetten als hoek met de ruimte-as.
  2. Spiegelen in de wereldlijn van de foton (eenvoudiger bij stompe hoeken)

Slide 9 - Tekstslide

Huiswerk opgaven 12-14

Slide 10 - Tekstslide

12a. Voor William zijn op dezelfde plaats gebeurtenissen
A
BD
B
EC
C
AD
D
Geen

Slide 11 - Quizvraag

12b. Voor William zijn op dezelfde tijd gebeurtenissen
A
BD
B
EC
C
AD
D
EDC

Slide 12 - Quizvraag

12c. Voor Jurgen zijn op dezelfde plaats gebeurtenissen
A
BD
B
EC
C
AD
D
FE, BD en AC

Slide 13 - Quizvraag

12d. Voor Jurgen zijn op dezelfde tijd gebeurtenissen
A
BD
B
EC
C
AD
D
FC

Slide 14 - Quizvraag

De x'-as van Jurgen is getekend

Slide 15 - Tekstslide

Hoe construeer je de x'-as van Jurgen?
timer
1:00

Slide 16 - Open vraag

13. Vragen? (zie video)

Slide 17 - Tekstslide

Construeer x'
  1. door ct'-Auke (zwart) te spiegelen in de gele wereldlijn van een foton
  2. door de hoek met 'verticale lijn' (dik blauw) omgekeerd uit te zetten tegen de horizontale x-as.

Slide 18 - Tekstslide

Opgave 14
  • 14a. Bereken met s=v.t in het stelsel van de schutter.
  • 14b. 'correctie van de vraag'
  • 14c. Teken nauwkeurig de lichtkegel vanuit de tweede schutter en bepaal of 'B een gevolg van X' kan zijn.

Slide 19 - Tekstslide

14b. Een waarnemer staat toch altijd stil in zijn eigen referentiestelsel!?
A
Altijd juist
B
Juist als de waarnemer stil staat
C
Onjuist
D
Geen algemene uitspraak mogelijk

Slide 20 - Quizvraag

14b. De afstand die de kogel in zijn eigen referentiestelsel aflegt bereken je met
A
s = v . t
B
lengtekrimp
C
tijdrek en dan s = v . t
D
afstand = 0 m

Slide 21 - Quizvraag

14b. Gecorrigeerde vraag
"Hoe groot is de afstand van de schutter tot de bierfles in het
referentiestelsel van de kogel?"

Slide 22 - Tekstslide

Huiswerk
Bestudeer D3 Oorzaak en gevolg (en opgave 14)
Maak opgave 15

(Maak opgaven 12-14 af)

Slide 23 - Tekstslide