1.1 Drie soorten stoffen en 1.2 Atoombouw en het periodiek systeem

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Deze les

• Bespreken formatieve toets
• Uitleg 1.1 en 1.2

Formatieve toets

• Let op taalgebruik: "opgenomen in water" = oplossen
• Geef een uitleg als dit wordt gevraagd.
• Kookpunt/kooktraject 

Kook/smeltpunt en -traject

• Zuivere stoffen hebben een smeltpunt en kookpunt.
• Mengsels hebben een smelttraject en kooktraject.

Wat leer je in hoofdstuk 1?

• Je leert dat er drie typen stoffen bestaan: metalen, moleculaire stoffen en zouten, aan de hand van het atoommodel van Bohr.
  
• Je leert welke bindingstypen er bestaan en hoe deze tot stand komen.
• Je leert om eigenschappen van stoffen (macroniveau) te verklaren en te voorspellen op microniveau.

Eigenschappen verklaren

Aan de hand van het atoommodel van Bohr kunnen veel eigenschappen van stoffen worden verklaard en voorspeld.

In de scheikunde maak je voortdurend een koppeling tussen macroniveau (het zichtbare) en het microniveau (onzichtbare).

Macro en micro

Macroniveau: waarneembaar en meetbare eigenschappen, bijv. kleur, hardheid, geleidbaarheid, smelt- en kookpunt.

Microniveau: beschrijving op deeltjesniveau (moleculen, ionen, elektronen, bindingen).

Leerdoelen 1.1

• Je leert hoe het periodiek systeem is opgebouwd:
  

- perioden van elementen met oplopende atoommassa;

- groepen van elementen met vergelijkbare eigenschappen;

- metalen en niet-metalen

• Je leert wanneer er sprake is van een metaal, moleculaire stof of zout.
  

Verwerking macro/micro

• Lees op blz. 14 de informatie over micro- en macroniveau.
  
• Maak de quiz in LessonUp (volgende slides).

De geur van een geurkaars

1. Macro
2. Micro

Een chlooratoom heeft 7 elektronen in zijn buitenste schil.

1. Macro
2. Micro

1. Macro
2. Micro

Koperdraad is buigzaam

1. Macro
2. Micro

De soortelijke warmte van water is 4,18 kJ per kg per Kelvin

1. Macro
2. Micro

Magnesiumatomen hebben een sterke metaalbinding

1. Macro
2. Micro

Belangrijke groepen

Groep 1: Alkalimetalen

Groep 2: Aardalkalimetalen

Groep 17: Halogenen

Groep 18: Edelgassen

Stoffen indelen

• metalen
• moleculaire stoffen
• zouten 

Is het element Rf een metaal of niet-metaal (gebruik Binas)?

1. metaal
2. niet-metaal
3. hoe kan ik dit zien?

Stikstofdioxide is een ... (gebruik Binas)

1. Metaal
2. Moleculaire stof
3. Zout
4. Hoe kan ik dat weten?

Natriumoxide is een ... (gebruik Binas)

1. Metaal
2. Moleculaire stof
3. Zout
4. Hoe kan ik dat weten?

Calcium behoort tot de ... (gebruik Binas)

1. Alkalimetalen
2. Aardalkalimetalen
3. Halogenen
4. Edelgassen

Neon behoort tot de ... (gebruik Binas)

1. Alkalimetalen
2. Aardalkalimetalen
3. Halogenen
4. Edelgassen

Leerdoel H1.2

Je leert om het atoommodel van Bohr te tekenen/beschrijven van een willekeurig element en aan de hand daarvan voorspellingen/verklaringen te doen over de reactiviteit van dat element.

Ontstaan van huidige atoommodel

Lees in je boek meer over het ontstaan van het huidige atoommodel.

Dus een atoom bestaat uit protonen, elektronen en neutronen, maar hoeveel?

Atoomnummer = aantal protonen = aantal elektronen

Massagetal = aantal protonen + aantal neutronen

In Binas tabel 25 is dit te vinden van de meeste isotopen.

Isotopen hebben een gelijk aantal elektronen en protonen, maar een verschillend aantal neutronen.

Voorbeeld: chloor

Twee isotopen van chloor in de natuur: Cl-35 en Cl-37

Verdeling van elektronen (elektronenconfiguratie) in Binas tabel 99.

Atoommodel van Bohr

elektronenconfiguratie = 2, 8, 0

Wat is de elektronenconfiguratie van calcium (atoomnummer 20)? Gebruik Binas 99.

1. 40,08
2. 20
3. 8,2
4. 2,8,8,2

Natrium heeft atoomnummer 11 en massagetal 23. Hoeveel protonen heeft natrium?

1. 11
2. 12
3. 23
4. 34

Natrium heeft atoomnummer 11 en massagetal 23. Hoeveel neutronen heeft natrium?

1. 11
2. 12
3. 23
4. 34

Reactiviteit

• De reactiviteit van een element kun je vaak voorspellen aan de hand van het atoommodel van Bohr.
  
• Alle elementen streven naar de edelgasconfiguratie.

Voorbeeld: natrium (filmpje op volgende slide).

0

Reactiviteit natrium

• Elektronenconfiguratie natrium: 2, 8, 1
• Elk element streeft naar edelgasconfiguratie, dus natrium wil van het buitenste elektron af (valentie-elektron).
• Heeft een andere stof nodig die het elektron opneemt, in dit geval water.

Atoommassa en molecuulmassa

Leerdoelen 1.1

• Je leert hoe het periodiek systeem is opgebouwd:
  

- perioden van elementen met oplopende atoommassa;

- groepen van elementen met vergelijkbare eigenschappen;

- metalen en niet-metalen

• Je leert wanneer er sprake is van een metaal, moleculaire stof of zout.
  

Leerdoel 1.2

Je leert om het atoommodel van Bohr te tekenen/beschrijven van een willekeurig element en aan de hand daarvan voorspellingen/verklaringen te doen over de reactiviteit van dat element.

Huiswerk

• Lezen H1.1 en H1.2
• Lees de presentatie nog eens door
• Maak de quizvragen in de presentatie
• Vooruitwerken: zie planning in Teams

Volgende les: maken H1.1 en H1.2