5.3: De ‘rijke’ jaren 20

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

5.3 De 'rijke' jaren twintig

Aan het begin van de jaren '20 begint de economie in met name de VS hard te groeien. Er ontstaat een consumptie maatschappij. Echter is de economische groei deels gebaseerd op hoge schulden. Er zijn voortekenen dat de economie ieder moment onder de schulden kan bezwijken. 

Waarom had de VS een groot belang bij een economisch stabiel Duitsland?

Het Dawesplan

Van VS naar Duitsland

Van Duitsland naar FR/GB

Van FR/GB naar VS

Aflossen oorlogsleningen

Herstelbetalingen

Leningen

Hoe reageerde de Duitse economie op het Dawesplan?

1. Het veroorzaakte een diepe economische depressie
2. Het leidde tot een tijdelijke economische opleving
3. Het had geen invloed op de Duitse economie
4. Het zorgde voor een langdurige economische groei

Leerdoel 5.3

Hoe beleefden verschillende bevolkingsgroepen in de Verenigde Staten de jaren twintig?

Groei economie VS

• Snelle economische groei door:
  1. nieuwe producten;
  2. dalende sterfte;
  3. immigratie.
• Industrieel-urbane samenleving → steden groeien hard en er ontstaan wolkenkrabbers en buitenwijken.
• Groei industrie rond steden

Consumptie- maatschappij

• Henry Ford (zie volgende slide)
  Ontwikkeling lopende band, auto voor 'de gewone man'
• Heb je geen geld? Dan kun je gemakkelijk geld lenen. 
  'Live now, pay later'
• Ontstaan consumptiemaatschappij; groot deel inkomen naar niet-noodzakelijke producten.

Roaring Twenties

→ Opbloeiende filmindustrie in Hollywood.

→ Grote sportstadions.

→ Opkomst van jazz, perfecte dansmuziek bij het uitgaan. 

Energieke en roerige tijden, er gebeurde veel in de samenleving! 

Je kunt voorbeelden geven van sociale, culturele en economische moderniseringen in de jaren twintig in de Verenigde Staten.

Leg deze spot prent eens uit.

1. wat zie je

2. wat weet je hierover

3. wat wil de tekenaar zeggen

Drooglegging 1/2

Een paar agenten legen vaten met sterke drank in het riool. In 1919 nam het Congres een wet aan die productie en verkoop van alcohol verbood. Deze ‘drooglegging’ moest het alcoholgebruik in het land beperken. In tienduizenden illegale cafés ging het drinken door, maar nu onder leiding van de maffia. Het doel van de drooglegging werd niet gehaald.

Drooglegging 2/2

Een deel van het geld dat de maffia kreeg voor de alcohol werd gebruikt om politici om te kopen en in vakbonden te infiltreren. 

De maffia kreeg zo steeds meer invloed in grote steden en in de politiek.

Voorbeeld: Al Capone (Chicago) verdiende met illegale drankhandel zestig miljoen dollar per jaar.

Zowel voor- als tegenstanders van de drooglegging konden de foto  gebruiken om hun standpunt kracht bij te zetten.

Licht toe hoe de voor- en tegenstanders hun standpunt kracht bij konden zetten met behulp van deze foto.

Een paar agenten legen vaten met illegale drank in het riool

The great migration

Twee groepen profiteerden maar weinig van de welvaart:

 → De Afro-Amerikanen trokken naar de steden in het noorden, maar woonden ook daar in ellendige omstandigheden en werden gediscrimineerd.

→ Inheemse Indianen kregen burgerrechten, geen rekening gehouden met hun levensstijl.

Schuldeneconomie

• Arbeiders kochten producten op krediet om 'mee te kunnen doen'
• Winkeliers ontvingen rente!
• Banken gaven makkelijk leningen, amper controle overheid
• Leningen voor koop aandelen
• Aandelen stegen flink in waarde!
• Schulden werden groot probleem

Voortekenen van crisis 

1. Daling huizenprijzen, zoveel bouw dat er meer aanbod dan vraag was.
2. Overproductie graan zorgt dat prijzen dalen, investeringen konden niet terugverdiend worden.
3. Schulden op verschillende leningen liepen hoog op.

Wat kun je afleiden uit deze krantenadvertentie?

Leg uit wat de drooglegging te maken heeft met de opkomst van de maffia.

Waarom zouden hoge schulden slecht zijn voor een stabiele economie?

Wat is GEEN oorzaak van de snel groeiende economie in de VS?

1. Nieuwe producten dankzij oorlogsindustrie
2. Terugbetaling van de oorlogsleningen
3. Immigratie
4. Dalend sterftecijfer

Wat is een voorbeeld van de consumptiemaatschappij?

1. Voedsel distributie
2. Hoge huizenprijzen
3. Verspreiding van nieuws via kranten
4. Ontwikkeling van de auto T-Ford

Noem een voorbeeld waaruit blijkt dat er een economische crisis aan zat te komen in de Verenigde Staten.