W8 L1: Deugdethiek

• Filosofie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

1. Huiswerk
2. Uitleg: Deugdethiek en eudaimonia
3. Bespreken: deugden
4. Uitleg: praktische wijsheid
5. Aan de slag: dilemma. 

Programma

Ik kan deugdethische ethiek uitleggen, toepassen en bekritiseren.

Dat betekent:

• Ik kan uitleggen wat kenmerkend is voor de deugdethische benadering

• Ik kan uitleggen hoe deugdelijk karakter bij Aristoteles leidt tot het goede leven

• Ik kan deugden benoemen en uitleggen dat ze het midden tussen uitersten vormen

• Ik kan met een voorbeeld uitleggen wat een deugdelijk persoon is

• Ik kan kritiek geven op de deugdethische benadering

Leerdoelen

Lees paragraaf 2.4, 2.4.1 en 2.4.2

 1. Schrijf de betekenis van de volgende begrippen op:

-Eudaimonia

-Deugden

-praktische wijsheid

 2. Leg uit waarom Aristoteles zegt dat een deugdzaam persoon een goede balans moet kunnen vinden tussen de deugden

Huiswerk

Deugdethiek: Ethische stroming, waarbij deugden die ‘het goede leven’ mogelijk maken, het belangrijkst zijn. Hoofdvraag is: hoe moet ik leven? i.p.v. handelingsgerichte ethiek: wat moet ik doen?

Ik kan uitleggen wat kenmerkend is voor de deugdethische benadering

Aristoteles

• Grieks filosoof (384-322 v. Chr.)
• Leerling van Plato
• P1: "De mens is een dier dat kan denken."
• Grondlegger van de deugdethiek

Ik kan uitleggen wat kenmerkend is voor de deugdethische benadering

Thelos: Het doel dat alle dingen, dieren en mensen nastreven. 

Ik kan uitleggen wat kenmerkend is voor de deugdethische benadering

Thelos: Het doel dat alle dingen, dieren en mensen nastreven. 

De mens is:

Redelijk: We kunnen verstandig nadenken.

Sociaal: We leven samen met anderen.

Dus onze thelos is om verstandig met anderen te leven.

Ik kan uitleggen wat kenmerkend is voor de deugdethische benadering

De Thelos van de mens is om verstandig samen te leven.

Ik kan uitleggen wat kenmerkend is voor de deugdethische benadering

Als we dit doen hebben we eudaimonia.

Een goed, gelukkig leven dat je volgens Aristoteles hebt omdat je gelukt bent als mens.

De Thelos van de mens is om verstandig samen te leven.

Ik kan uitleggen wat kenmerkend is voor de deugdethische benadering

Als we dit doen hebben we eudaimonia.

Een goed, gelukkig leven dat je volgens Aristoteles hebt omdat je gelukt bent als mens.

Dus we moeten een goed karakter ontwikkelen.

De Thelos van de mens is om verstandig samen te leven.

Ik kan uitleggen wat kenmerkend is voor de deugdethische benadering

Als we dit doen hebben we eudaimonia.

Een goed, gelukkig leven dat je volgens Aristoteles hebt omdat je gelukt bent als mens.

Dus we moeten een goed karakter ontwikkelen.

De Thelos van de mens is om verstandig samen te leven.

Ik kan uitleggen wat kenmerkend is voor de deugdethische benadering

Als we dit doen hebben we eudaimonia.

Een goed, gelukkig leven dat je volgens Aristoteles hebt omdat je gelukt bent als mens.

Dus we moeten een goed karakter ontwikkelen.

Dit doen we door onze deugden te trainen.

Deugden: Karaktereigenschappen die het midden zijn tussen een tekort en een teveel. Deugden moeten worden getraind.

Ik kan deugden benoemen en uitleggen dat ze het midden tussen uitersten vormen

Voorbeelden van deugden:

Moed, eerlijkheid, rechtvaardigheid, gulheid, behulpzaamheid. 

Alle deugden zijn het midden tussen te veel en te weinig.

Ik kan deugden benoemen en uitleggen dat ze het midden tussen uitersten vormen

Iemand die niet durft om het water in te springen heeft:

????????

Iemand die het water in springt om een kind te redden heeft:

Moed

Iemand die het water in springt terwijl hij niet kan zwemmen heeft:

?????????

Alle deugden zijn het midden tussen te veel en te weinig.

Ik kan deugden benoemen en uitleggen dat ze het midden tussen uitersten vormen

Iemand die niet durft om het water in te springen heeft:

Lafheid

Iemand die het water in springt om een kind te redden heeft:

Moed

Iemand die het water in springt terwijl hij niet kan zwemmen heeft:

Overmoed/roekeloosheid

Alle deugden zijn het midden tussen te veel en te weinig.

Ik kan deugden benoemen en uitleggen dat ze het midden tussen uitersten vormen

Oneerlijkheid

Eerlijkheid

Te eerlijk

Tekst

Tekst

Tekst

In samen met je buur:

1. Kies één deugd, of bedenk een eigen deugd

2. De persoon aan de linkerkant bedenkt een situatie waarin iemand te weinig van de deugd heeft. De persoon aan de rechterkant bedenkt een situatie waarin iemand te veel van de deugd heeft.

3. Bespreek je antwoorden en bedenk een situatie waarin iemand precies genoeg van de deugd heeft.

Aan de slag

Voorbeelden van deugden:

Moed, eerlijkheid, rechtvaardigheid, gulheid, behulpzaamheid. 

Alle deugden zijn het midden tussen te veel en te weinig.

Om te weten welke deugd past in een situatie moeten we onszelf trainen en praktische wijsheid ontwikkelen.

Ik kan deugden benoemen en uitleggen dat ze het midden tussen uitersten vormen

Praktische wijsheid: Het vermogen om in elke situatie precies te weten wat je moet doen. Je weet welke deugd van pas komt en hoe veel.

Dit heb je nodig want:

1. Elke situatie is anders.
2. Elk persoon is anders.
3. Jij bent zelf anders dan anderen.

Ik kan deugden benoemen en uitleggen dat ze het midden tussen uitersten vormen

Hoe train je de deugden?

1. Zoek deugdige mensen waar je van kan leren.
2. Probeer in een dilemma te bedenken wat die mensen zouden doen.
3. Probeer dit zo vaak mogelijk te doen zodat de deugden een deel van je karakter worden.

Ik kan deugden benoemen en uitleggen dat ze het midden tussen uitersten vormen

Een man loopt een ziekenhuis binnen. Hij heeft een gezond hart, lever en nieren. In het ziekenhuis ligt 1 patiënt die een nieuw hart nodig heeft, 1 die een lever nodig heeft, en 1 die nieren nodig heeft anders gaan ze dood.

Aan de slag:

Beargumenteer wat de arts volgens de deugdethiek moet doen in deze situatie. Benoem minstens twee deugden in je antwoord.

https://neal.fun/absurd-trolley-problems/

Ethische stromingen

Stroming:	Utilisme	Plichtethiek	Deugdethiek
Wat is belangrijk?	Geluk	De goede wil
Wat moet je wel doen?	Meer geluk voor meer mensen	De goede wil en je verstand volgen
Wat moet je niet doen?	Geluk verkleinen in de wereld	Iets doen wat niet de goede wil volgt
Wat gebruik je om er achter te komen wat je moet doen?	De hedonistische calculus	Het categorisch imperatief

Ik kan deugdethische ethiek uitleggen, toepassen en bekritiseren.

Dat betekent:

• Ik kan uitleggen wat kenmerkend is voor de deugdethische benadering

• Ik kan uitleggen hoe deugdelijk karakter bij Aristoteles leidt tot het goede leven

• Ik kan deugden benoemen en uitleggen dat ze het midden tussen uitersten vormen

• Ik kan met een voorbeeld uitleggen wat een deugdelijk persoon is

• Ik kan kritiek geven op de deugdethische benadering

Leerdoelen