Paragraaf 3.4 Het platteland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

3 Gebieden Zuid Amerika

Paragraaf 3.4 Het platteland

Domein Gebieden

5V

Leerdoelen

Je weet dat globalisering op het platteland zichtbaar is in plantagegebieden, maar ook in de mijnbouw, boskap, toerisme of geldzendingen (remittances) van migranten. 

Je kunt de ontwikkelingen op het platteland analyseren met gebruikmaking van verschillende dimensies.

Tegenstellingen op het platteland

• Zelfvoorzienende landbouw
• Commerciële landbouw
  
  
• Minifundia
• Latifundia

Sociale ongelijkheid op het platteland

De grote sociale ongelijkheid zie je op het platteland terug in het verschil tussen de typen landbouwbedrijven.

minifundia

latifundia

hacienda

Sociale ongelijkheid op het platteland

Kenmerken van landbouwbedrijven in Zuid-Amerika

Minifundia

Latifundia

Zelfvoorzienende bedrijven

specialisatie

weinig verkoop

veel verschillende product

kapitaalintensief

weinig machines

commercieel

pesticiden en kunstmest

Groene revolutie

Aanleiding

Wat houdt het in?

Gevolgen?

• Groeiende bevolking, zorg over voedselvoorziening
• Introductie van nieuwe variëteiten, kunstmest, pesticiden, nieuwe irrigatietechnieken, verbeterde zaden 
• Vergroting productie, vooral rijkere boeren doen mee en profiteren

Flex-gewassen

Welke gewassen?

Waarom deze naam?

Waarom groeit productie sterker dan het areaal?

Gevolgen?

• Mais, oliepalm, soja, suiker
• Kunnen voor meerdere doeleinden gebruikt: voedsel, energie, industriegrondstof
• Intensivering

• Landgrabbing, minder voedsel voor bevolking, kleine boeren failliet

De soja-republiek

Soja

• Een van de belangrijkste exportproducten van Zuid-Amerika.
• Eiwitrijke boon die verwerkt wordt als veevoer, maar ook als tofoe, tempé, sojasaus, sojamelk, etc. 
• Geteeld in enorme monocultuur plantagegebieden
• Productie vooral in handen van de agro-business, multinationale bedrijven die de hele productieketen (van zaad tot sojamelk in de winkel) in handen hebben

Commerciele landbouw

- bijzondere exportgewassen

-> slechtere situatie voor de kleine boeren; minder subsidies, verhoging productiekosten, afbouw subsidies

NGO's (niet gouvernementele ontwikkelingsorganisaties) die pakten een rol nu de overheid er niet meer is. 

-> beter onderwijs, gezondheidszorg

Land-grabbing

Link film

theecologist.org

Land grabbing opdracht

Lees de artikelen Global land rush en Biofuels not food the biggest driver of 'land grabbing' deals, says report

Beantwoord de vragen

Wat is de situatie rondom land grabbing?

Wie zijn de betrokken partijen?

Wat zijn de belangen van de betrokken partijen?

Wat zijn de gevolgen van land grabbing?

Wat is jouw mening over land grabbing?

Hoe zou het beter kunnen?

Gevolgen land-grabbing

Teelt van eenzijdige producten -> monocultuur plantages

Ontstaan Sojarepubliek...

Tegenstanders:

- verdwijnen lokale voedselproductie

- uitputting van de grond

- vervuiling etc etc

Land grabbing

• Het enorme gebied voor sojateelt is deels het gevolg van landgrabbing.
• Groot deel door de Golfstaten, Japan, Zuid-Korea, VS en EU

Waarom zijn er veel investeringen door Japan, de VS, de EU, Zuid-Korea en China in de sojateelt in Zuid-Amerika?

1. Dichtbij gelegen waar de soja naartoe gaat
2. Zelf weinig plaats voor zulke enorme oppervlakten landbouwgrond
3. Daar eten de mensen veel sojaproducten
4. Daar eten mensen meer vlees (welvaart) en daarvoor is veel veevoer nodig