4.1 Arbeidsverdeling

• Economie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3

Lesdoelen:

•  ik kan in eigen woorden de begrippen arbeidsverdeling,      specialisatie en arbeidsproductiviteit uitleggen

•  ik kan het verband uitleggen tussen deze drie begrippen

• ik kan elk van de drie soorten arbeidsverdeling uitleggen aan de hand van een eigen voorbeeld
  

Lesdoelen:

• Ik kan in eigen woorden uitleggen wat wordt bedoeld met een concrete en een abstracte markt

• Ik kan aan de hand van een gegeven voorbeeld van een markt beredeneren om wat voor soort markt het gaat en welke kenmerken op deze markt van toepassing zijn

Arbeidsverdeling

Vanuit de gehele maatschappij gezien:

Het verdelen van de arbeid in de maatschappij in verschillende soorten arbeid

Vanuit ondernemingen gezien:

Het opdelen van het productieproces in deeltaken

Specialisatie 

zich toeleggen op de productie van één enkel product 

of op een deel van het productieproces

Voordelen van arbeidsverdeling en specialisatie

•  Vergroting van de arbeidsproductiviteit
• Verbetering van de kwaliteit van het arbeidsproces en de productie

Nadelen van arbeidsverdeling en specialisatie

•  Minder afwisselend werk voor de werknemer
• Werknemers kunnen zich minder verbonden voelen met het product/proces (vervreemding)
• Werknemers zijn beperkt inzetbaar (ook nadelig als zij een nieuwe baan zoeken)

Arbeidsproductiviteit

De gemiddelde productie per arbeider in een bepaalde tijdseenheid

(hoeveel maakt de werknemer in een bepaalde periode)

Apt kan toenemen door:

•  betere arbeidsverdeling/specialisering
• ervaring
• scholing
• kapitaalgoederen (betere machines/gereedschappen)
• arbeidsvreugde

Stijging apt:

Specialisatie kan plaatsvinden:

1. tussen ondernemingen (= externe arbeidsverdeling)
2. binnen een onderneming (= interne arbeidsverdeling) 
3. tussen landen of regio's (= geografische arbeidsverdeling)

Vraag:

Bedenk zelf een voorbeeld van elke vorm van arbeidsverdeling

Externe arbeidsverdeling

De ene onderneming legt zich op een ander deel van de productie toe dan de andere onderneming

Het ene bedrijf maakt computers, een ander bedrijf maakt auto's, bij een supermarkt kun je de dagelijkse boodschappen halen

Interne arbeidsverdeling

Werknemers binnen een onderneming doen verschillend werk:

administratie

vakkenvullen

kassa

inkoop

productie aan de lopende band

Geografische arbeidsverdeling

De productie vindt plaats in een specifiek land/specifieke regio

• vanwege geografische factoren (sinaasappels in Zuid-Europese landen, kwekers in het Westland, aardgas in Groningen)
• soms spelen ook kosten een rol - het product kan elders goedkoper gemaakt worden

Dus:

Specialisatie leidt tot........

Daardoor stijgt  ........

en verbeteren ................. en...............

Er zijn 3 vormen van arbeidsverdeling, namelijk:

En bij elke vorm weet ik een voorbeeld

Markten

Concrete markt: fysieke ontmoeting

Abstracte markt: geheel van vraag naar/aanbod van een product of dienst

Huiswerk

Lezen H4.1

Maken opgaven op blz. 83

Invullen van het schema van de markten

Volgende week:

Volgende les gaan we kijken naar de weg die een product aflegt om bij jou, de consument terecht te komen.