EVE Klas 3 Taalverzorging: Zinsontleding zinsdelen, persoonsvorm en onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1

Terugblik

Huiswerk bespreken

Schrijf de antwoorden in jouw schrift:

1. Een persoonsvorm is een .... 

2. Noem 3 manieren om persoonsvorm te vinden

3. Hoe verdeel je een zin in zinsdelen?    

Terugblik

Huiswerk bespreken

Schrijf de antwoorden in jouw schrift:

1. Een persoonsvorm is een werkwoord

2. Noem 3 manieren om persoonsvorm te vinden: vraagzin, tijd (tt-vt) veranderen, aantal (ev-mv)veranderen

3. Hoe verdeel je een zin in zinsdelen?  Eerst de pv en ow vinden en daarna de rest.  

Aan het eind van de les

• Ik kan zinsdeelstrepen op de juiste plaats in de zin zetten.
  
• Ik kan de persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde en het onderwerp in een (enkelvoudige) zin aanwijzen.
• Weet je welke onderdelen jij nog extra gaat oefenen/ leren
• Kun je gerichte acties benoemen om deze doelen alsnog te behalen: extra uitleg vragen, extra oefenen, herhalen van de leerstof, goed leren...
• Heb je tijdens de les goede inzet, concentratie en motivatie getoond om de lesstof te beheersen

En dan nu

Uitleg van de leerstof

Maak aantekeningen in jouw schrift

In elke zin zitten werkwoorden

Eén van die werkwoorden is de persoonsvorm.

Een persoonsvorm is een werkwoord
Elke zin heeft een persoonsvorm

De persoonsvorm vind je door:

• De zin vragend te maken.
  Het eerste woord is de persoonsvorm.

Ik mag mijn jas opruimen. 

• De zin in een andere tijd te zetten. 
  Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

De docent gaat de les uitleggen.

• Als je de zin van enkelvoud naar meervoud verandert of andersom.

       Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

Ik koop een nieuwe fiets.

Het onderwerp van een zin

Iedere zin heeft een onderwerp.

De pv en het onderwerp horen bij elkaar.

Zonder de pv kun je het onderwerp niet vinden

Zinsdelen - onderwerp

Het onderwerp is te vinden door de volgende vraag te stellen:
Wie (soms: Wat) + persoonsvorm?
Het antwoord op deze vraag is het onderwerp.

Belangrijk om te weten bij het onderwerp: In een zin in gebiedende wijs staat geen onderwerp. 

Pak je schoenen, loop naar de auto, wees eens stil, enz. 

Persoonsvorm

Onderwerp

Tijdproef

getalproef

Wie of wat + persoonsvorm

Vraagzin

Wie iets doet

Wat zijn voorbeelden van zinsdelen?

1. zelfstandig naamwoord
2. onderwerp
3. persoonsvorm
4. werkwoord

Welke verdeling is goed?
De kat ligt op de stoel

1. De/kat/ligt/op/de/stoel
2. De kat/ ligt/ op de/ stoel
3. De kat/ ligt/ op de stoel
4. De kat ligt/ op de stoel

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Noteer de persoonsvorm in deze zin:
Hij loopt door het bos.

Wat is de persoonsvorm?
Gisteren heb ik buiten in de zon gezeten.

1. ik
2. gezeten
3. de zon
4. heb

Zinsontleding

pv

ow

Soms 

geven

volwassen dieren

ziektes

door

aan hun jongen

Zinsontleding

pv

ow

Gisteren

heeft

Imran

nieuwe oortjes

gekocht

Zinsontleding

pv

ow

Binnenkort 

zal 

duurzame telefoons

gaan

verkopen

 deze winkel

Zinsontleding

pv

ow

's Zomers 

groeien

ze

lekker

door

op de biologische kwekerij.

Jij en zinsontleding: hoe gaat het?

1. Lastig, ik wil nog even oefenen met zinsdeelstrepen.
2. Lastig, maar ik vergis me niet vaak.
3. Goed, ik snap het allemaal.
4. Echt een makkie!

Wat is de eerste stap bij zinsontleding?

1. Onderstreep de pv
2. Zet zinsdeelstrepen tussen de zinsdelen
3. Zoek het onderwerp
4. Zet wg onder alle werkwoorden

Zinsontleding: het gezegde

De jongen die hiernaast woont, is ziek geworden.

1. werkwoordelijk is geworden
2. werkwoordelijk woont is geworden
3. naamwoordelijk is geworden
4. naamwoordelijk is ziek geworden

"Martijn had een tien voor zinsontleding."

In de bovenstaande zin is "Martijn" het onderwerp.

1. Juist
2. Niet juist

Wat betekent zinsontleding?

1. Je knipt de zin in stukjes. Deze stukjes heten zinsdelen.
2. Alle soorten woorden die er bestaan.
3. Je gaat kijken uit hoeveel letters de zin bestaat.

Welke zinsontleding is goed?

1. Wij /gaan/ niet / naar school fietsen.
2. Wij /gaan/ niet / naar school/ fietsen.
3. Wij /gaan/ niet naar school fietsen.
4. Wij /gaan niet / naar school fietsen.

Zinsontleding vind ik super gaaf!

Wat is het gezegde van bovenstaande zin?

1. Er is geen gezegde
2. vind
3. super gaaf
4. vind ik