4 Leefomgeving Wateroverlast

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

 Wateroverlast

Domein Leefomgeving

Rivieren: natuurlijk systeem

Lesdoel

• Waar haalt een rivier in zijn stroomgebied zijn water vandaan en waardoor varieert de hoeveelheid water die de rivier afvoert?
• Op welke manieren heeft de mens ingegrepen in het stroomgebied van onze grote rivieren en wat heeft dit voor onbedoelde en bedoelde gevolgen?

Wateroverlast in Nederland

3 bronnen:

• Zee
• Rivieren
• Neerslag

Stroomstelsel

• Van bovenloop naar benedenloop
  
• stroomgebieden met waterscheidingen
• regiem en debiet
• verval en verhang

Benoem de loop van een rivier door het stroomstelsel aan de hand van de bovenloop, de middenloop en de benedenloop.

profiel rivier

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Geef een definitie van de begrippen:
Stroomgebied, waterscheiding en stroomstelsel

Noem de drie soorten rivieren

Welk begrip hoort bij de volgende definitie:

de hoeveelheid water die een rivier afvoert gemeten in m3/s

1. Regiem
2. Debiet

Leg de begrippen verval en verhang uit aan de hand van de afbeelding.

Invloed van klimaatverandering

-> Temperatuurstijging leidt tot meer neerslag, dus een hoger debiet

-> onregelmatiger neerslagregiem

-> stijging zeespiegel, opstuwing rivierwater, verzilting

Neem 1 /m 5 over in je schrift en schrijf de juiste begrippen erachter. Kies uit:                 Stroomrug, rivierloop, oeverwal, komgrond, verlaten rivierloop.

Voeg bij 2, 4 en 5 de juiste ondergrond toe. Kies uit zand, klei en veen. 

Rivierloop

Oeverwal

verlaten rivierloop

komgrond

Stroomrug

Vervlechtende rivieren

Wonen in het rivierengebied

Wonen in het rivierengebied

Krib

• Houdt rivier in midden van stroomgeul
  
• houdt de rivier bevaarbaar
  

• Meanderen wordt voorkomen
  

Uiterwaard

Bebouwing in uiterwaarde

-> verhoging zomerdijk

-> geen overstromings-mogelijkheid voor de rivier

Dijken

aanleg of verhoging van dijken

-> sedimentatie in winterbed

-> ophoging rivier

-> verhoging dijken 

Kanaliseren

• Stuwen en sluizen: regelen waterstand
  

• Bochten afsnijden: hogere stroomsnelheid
  

Verstedelijking

Verstening/verharding = groter oppervlakte straten, wegen en bebouwing.

-> kortere vertragingstijd en piekafvoer