Reacties + experimenten bespreken

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Chemische reacties 

Wie heeft vraag 9 t/m 14 gemaakt?

1. Ja
2. Nee

Aantekening molecuulmodel

a. het verbranden van aardgas. 

b. het koken van water.

c. een brandend stuk papier papier. 

d. het koken van een eitje. 

e. het bevriezen van water. 

f.  het smelten van ijs. 

g. het verdampen van water. 

Waar moet je om denken?

Exotherm (warmte komt vrij)

Endotherm (warmte is non-stop nodig)

Gebruik bij (b), e t/m f het molecuulmodel. 

Wat gebeurt er? 

Opdracht 10 

Bespreken experiment 4 en 5

Opdracht 11

a. De verbranding van kaarsvet is geen ontledingsreactie, want er zijn 2 beginstoffen. Bij de verbranding van kaarsvet zijn namelijk kaarsvet en zuurstof de beginstoffen.

b. Deze verbranding is exotherm, want er komt energie in de vorm van warmte en licht vrij.

Opdracht 12

a. Het roesten van ijzer is inderdaad een chemische reactie. Bij het roesten van ijzer reageert het ijzer met zuurstof en water en ontstaat roest. Er is dus een andere stof ontstaan.

b. Het roesten van ijzer: Bij het roesten van ijzer heb je meerdere beginstoffen (ijzer, zuurstof en water en heb je maar 1 reactieproduct, dus is het geen ontledingsreactie, want daar heb je meerdere reactieproducten en maar één beginstof.

Opdracht 13

a. Hier is sprake van Fotolyse. 

b. Deze reactie is endotherm, want als er geen licht (is een vorm van energie)
wordt toegevoegd, 

stopt de reactie.

Opdracht 14

a. De elektrolyse van water is een endotherme reactie, er is energie (in dit geval elektrische energie) nodig om de reactie te laten verlopen.

b. De energieomzetting die plaats vindt: elektrische energie naar chemische energie.

Wat weet jij nog van reacties?

We gaan het proberen.

Reactievergelijkingen kloppend maken!

C7H16 + O2 --> CO2 + H2O

Aan de slag!

Maak 15 a t/m f. 

Lukt het niet? Kijk dan een filmpje over 'reactievergelijkingen kloppend maken' op youtube. 

Vragen eerder stellen, kan altijd!

Waaraan kun je herkennen of er een reactie plaatsvindt ?

Wat is een ontledingsreactie?

1. Een reactie met zuurstof
2. Reactie met één beginstof en meerdere reactieproducten
3. Een verbranding
4. Reactie met meerdere beginstoffen en één reactieproduct

soorten  reacties

grofweg bestaan er 3 soorten reacties:

1. ontledingsreactie:
   één beginstof-> meer eindproducten  
2. verbrandingsreactie:
    beginstof+zuurstof-> eindproduct(en) 
3. overige vormingsreacties:
   twee of meer beginstoffen-> reactieproduct(en)
   

Reactieschema of reactievergelijking?

Van een reactie kun je een reactieschema of een reactievergelijking maken. 

Een reactieschema is in woorden. 

Een reactievergelijking is in formule. 

Reactieschema

Begin: Methaan en Zuurstof

Eind: Koolstofdioxide en Water

Geef het reactieschema voor de ontledingsreactie van aluminiumoxide(l)

In dit reactieschema is koperchloride...

1. de beginstof.
2. het reactieproduct.

+

+

Reactieschema van de fotosynthese

Glucose

Water

Licht

Koolstofdioxide

zuurstof

Je ziet nu hoe een reactie verloopt, alleen nog niet hoeveel van de stoffen verbruikt wordt. 

Wet van behoud van massa

Reactieschema naar reactievergelijking

Een reactievergelijking:

• geeft in formules aan welke stoffen met elkaar reageren en welke producten er ontstaan;
• geeft de verhouding waarin deeltjes reageren/ontstaan.
  

Regels kloppend maken

• Voor en na de pijl: van elke atoomsoort evenveel atomen 
• Aan de moleculen zelf mag je niets veranderen (index)
  
• Als je op een half getal uitkomt voor de moleculen, doe je alle getallen (coëfficiënten) keer 2 
• de coëfficiënten moeten de kleinst mogelijke hele getallen zijn. 

Zelf oefenen met de link 

phet.colorado.edu

Welke coëfficiënten moet je invullen om de reactie kloppend te maken?

....P(s)+....Cl​2​​→....PCl​5​​

1. 1 - 2 - 5
2. 2 - 5 - 2
3. 2 - 2 - 5
4. 1 - 5 - 2

Aan de slag

Maak opdracht 15 a t/m f. 

Kijk op youtube voor uitleg over het kloppend maken als het thuis niet lukt.