Vragers en aanbieders hoofdstuk 5

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Vragers en aanbieders hoofdstuk 5

Externe effecten

Prijselasticiteit van de vraag

Externe effecten

Autorijden leidt ook tot:

ongelukken

files

CO-2 uitstoot

Dit leidt tot maatschappelijke kosten.  Deze kosten zijn niet verwerkt in de prijs van een auto

Negatieve externe effecten

Negatieve bijeffecten van consumptie of productie

die de welvaart van anderen verlagen

Niet in de prijs opgenomen

Negatieve externe effecten roken

• Roken leidt tot ziektes als longkanker
• Dit moet behandeld worden in ziekenhuis
• Zorgkosten stijgen voor alle Nederlanders
• Zit niet in prijs van een sigaret

Maatregel tegen deze externe effecten

Prijs verhogen --> accijns op sigaretten, suikerbelasting

Als prijs stijgt dan daalt de vraag

Maar hoe sterkt reageert de vraag?

Campagnes op televisie

Lezen en maken

Bladzijde 70 

Maken 5.1

Huiswerk 5.2 en 5.3 

Is de automobilist gevoelig voor prijsverandering benzine

Prijs van benzine stijgt met 10 %

Vraag daalt met 2 %

Vraag reageert niet sterk 

Want 2 % is minder dan 10 %

Niet elastisch zeggen we

Inelastisch

Prijselasticiteit van de vraag 

De mate waarin de vraag reageert op een prijsverandering

Prijselasticiteit van de vraag

Prijs van benzine stijgt met 10 %

Vraag daalt met 2 %

Prijselasticiteit = 

Procentuele verandering van de vraag/Procentuele verandering van de prijs

-2 / + 10 = -0,2 

De vraag reageert maar 0,2 keer zo sterk

Vraagverandering is 0,2 X 10 % = 2 % (afgezien van minnetje)

Herhaling procentuele verandering

(nieuw-oud)/ oud X 100 %

Prijs van een pak melk stijgt  van € 1,00 naar € 1,30

De afzet daalt van 1.000 naar 900 pakken per week. 

Bereken de procentuele veranderingen

Bereken de prijselasticiteit

Procentuele verandering van de vraag/Procentuele verandering van de prijs

Herhaling procentuele verandering

(nieuw-oud)/ oud X 100 %

Prijs van een pak melk stijgt  van € 1,00 naar € 1,30

De afzet daalt van 1.000 naar 900 pakken per week. 

Bereken de procentuele veranderingen

Bereken de prijselasticiteit

Procentuele verandering prijs (1,30 - 1,00)/ 1,00 X 100 % = = 30 %

Procentuele verandering vraag (900 - 1.000)/ 1.000 X 100 % = - 10 %

Prijselasticiteit = - 10/ 30 = -0,3 

Opgave 5.5

Wat wil de tekenaar duidelijk maken over in hoeverre de automobilist prijsgevoelig is voor prijsstijging van benzine

De gemiddelde kosten per kilometer bedragen zonder kilometerheffing € 0,25

A. Bereken de procentuele verandering van het aantal gereden kilometers bij 

invoering van de kilometerheffing

Opgave 5.5

Wat wil de tekenaar duidelijk maken over in hoeverre de automobilist prijsgevoelig is voor prijsstijging van benzine

De gemiddelde kosten per kilometer bedragen zonder kilometerheffing € 0,25

A. Bereken de procentuele verandering van het aantal gereden kilometers bij 

invoering van de kilometerheffing

(nieuw - oud)/ oud X 100 % 

(3.900.000 - 4.000.000)/ 4.000.000 X 100 % = - 2,5 %

Opgave 5.5

Wat wil de tekenaar duidelijk maken over in hoeverre de automobilist prijsgevoelig is voor prijsstijging van benzine

De gemiddelde kosten per kilometer bedragen zonder kilometerheffing € 0,25

B. Bereken de procentuele verandering van de totale kilometerprijs bij 

invoering van de kilometerheffing

Opgave 5.5

Wat wil de tekenaar duidelijk maken over in hoeverre de automobilist prijsgevoelig is voor prijsstijging van benzine

De gemiddelde kosten per kilometer bedragen zonder kilometerheffing € 0,25

B. Bereken de procentuele verandering van de totale kilometerprijs bij 

invoering van de kilometerheffing

B. 0,02/ 0,25 X 100 % = 8 % 

Of: (0,27 - 0,25)/ 0,25 X 100 % = 8 %

Opgave 5.5

Wat wil de tekenaar duidelijk maken over in hoeverre de automobilist prijsgevoelig is voor prijsstijging van benzine

De gemiddelde kosten per kilometer bedragen zonder kilometerheffing € 0,25

Dus de prijs stijgt met 8 % en de vraag daalt met 2,5 %. 

Is de vraag prijselastisch?

Met andere woorden: reageert de vraag relatief sterk?

Vergelijk de procentuele verandering van de vraag met de procentuele verandering van de prijs

Opgave 5.5

Wat wil de tekenaar duidelijk maken over in hoeverre de automobilist prijsgevoelig is voor prijsstijging van benzine

De gemiddelde kosten per kilometer bedragen zonder kilometerheffing € 0,25

Dus de prijs stijgt met 8 % en de vraag daalt met 2,5 %. 

Is de vraag prijselastisch?

Nee, de vraag is niet elastisch.

De procentuele verandering van de vraag is kleiner dan de procentuele verandering van de prijs

Berekening prijselasticiteit --> -2,5/ 8 = -0,3125

Uitkomst prijselasticiteit

Bijvoorbeeld      - 4

De vraag reageert 4 keer zo sterk!!!

Bijvoorbeeld - 0,5

De vraag reageert maar 0,5 keer zo sterk

Maken

Opgave 5.6 en 5.7

Prijselasticiteit van de vraag

Procentuele verandering van de vraag/ procentuele verandering van de prijs

Verdubbeling prijs = 100 % toename 

-10/ 100 = -0,1

5.7 B

De prijselasticiteit is een negatief getal omdat:

als prijs stijgt zal de vraag dalen

+ / - = -

als prijs daalt zal de vraag stijgen

-/+ = -

5.7 C

Elasticiteit is -0,1

Dus vraagverandering is 0,1 X prijsverandering

Prijsstijging van 30 %--> 30 %  X 0,1 = 3 % vraagdaling

Lezen

Tekst 'waarvan is de prijselasticiteit van de vraag afhankelijk'

Prijselasticiteit is afhankelijk van

bestaan van alternatieven:

substituut is product dat in zelfde behoefte voorziet

Netflix wordt duurder, klanten stappen over op HBO MAX --> vraag is elastisch

Veerdienst Terschelling duurder --> geen alternatief

vraag is inelastisch

Prijselasticiteit is afhankelijk van

Op korte termijn 

Treinkaartje duurder --> student stapt niet over op auto

Op lange termijn --> inelastisch

student stapt wel over op auto --> elastisch 

MAKEN

5.10

Inkomenselasticiteit van de vraag

Procentuele verandering van de vraag

Procentuele verandering van het inkomen

Zelftest

Hoofdstuk 5