4.3 Leven in de stad

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Leven in de stad

De tijd van steden en staten

Laptop en boek op de tafel

Log in op LessonUp

Tas op de grond

Mobiel in de tas

...uitleggen wat een ambachtsman doet

...beschrijven wat mensen aten en dronken

...uitleggen wat de gevolgen van de pest waren

Aan het einde van de les kan je...

Terugblik

Uitleg §4.3

Aan de slag

Afsluiting

DOEN

§4.2 Steden en burgers

§4.3 Leven in de stad

§4.4 De eerste staten

Herhaling

§4.3

Leven in de stad

A

Leerling en meester

Leerdoel:

• Je kan uitleggen wat een ambachtsman doet

Begrippen:

• handwerkslieden
• gilden

B

Smerig en smakeloos?

Leerdoel:

• Je kan beschrijven wat mensen aten en dronken

Begrippen:

• specerijen

C

De zwarte dood

Leerdoel:

• Je kan uitleggen wat de gevolgen van de pest waren

Begrippen:

• pest

Producten werden gemaakt door handwerkslieden in de werkplaatsen. Er waren hele straten met met werkplaatsen van mensen met hetzelfde beroep.

Werkplaatsen worden geleid door een meester.

Al heel snel ontstonden er gilden. Soort verenigingen van mensen met hetzelfde beroep.

Je moest lid zijn van een gilde om het beroep uit te mogen oefenen in de stad.

Leerdoel:

• Je kan uitleggen wat een ambachtsman doet

Begrippen:

• handwerkslieden
• gilden

§4.3

Leven in de stad

A

DeBoze burgers

Leerling en meester

Een goede handwerksman begon als leerling bij een meester. 

Na een paar jaar werd je een gezel. 

Na het doen van een meesterproef werd je zelf een meester en mocht je lid worden van de gilde.

Leerdoel:

• Je kan uitleggen wat een ambachtsman doet

Begrippen:

• handwerkslieden
• gilden

§4.3

Leven in de stad

A

DeBoze burgers

Leerling en meester

De voordelen van een gilde:

• De meesters stelden samen de regels op (werktijden, opleiding, prijs en kwaliteit). Dit voorkwam concurrentie. 
• Bij ziekte of overlijden steunden men elkaar. 

§4.3

Leven in de stad

A

DeBoze burgers

Leerling en meester

Aan de slag

Blz 18

Opdracht 1 tm 5

Blz 20 

Opdracht 6 tm 11 

Rijke mensen: vlees en wijn.

Arme mensen: vis, brood, pap, bier.

(Bier was schoner en dus veiliger dan het smerige water)

In het eten werden specerijen uit het middenoosten gebruikt.

Specerijen (peper, nootmuskaat, kruidnagel) zorgden voor smaak in het eten. 

Kruidnagel hielp ook tegen kiespijn.

Leerdoel:

• Je kan beschrijven wat mensen aten en dronken

Begrippen:

• specerijen

§4.3

Leven in de stad

B

DeBoze burgers

Smerig en smakeloos?

Steden waren smerig:

• etensresten op straat
• huisvuil op straat
• poep en plas op straat
• honden en varkens liepen door de straten

Stadsbestuur probeerde een gezondere stad te worden:

• afval dumpen was verboden
• sommige steden hadden vuilophaaldienst
• voedsel werd op kwaliteit gecontroleerd (vlees en ander eten dat op markten te koop was, werd eerst gekeurd)

De Romeinse en Islamitische gewoonte om te baden in badhuizen bestond ook nog tijdens de middeleeuwen. Mensen namen een bad om weer schoon te worden.

§4.3

Leven in de stad

B

DeBoze burgers

Smerig en smakeloos?

Aan de slag

Blz 22

Opdracht 12 tm 17

In de middeleeuwen ontstond de pest.

• In 1347 kwam een boot aan in Italie. Op die boot liepen ratten met vlooien rond. De vlooien sprongen over op mensen. 
• 
  
• Als je door zo een vlo werd gebeten:
• Zwarte bulten en vlekken over je hele lichaam.
• Je ging heel snel dood. (de zwarte dood)
• 
  
• Gevolgen:
• Dokters konden geen medicijnen vinden en de ziekte was zeer besmettelijk. Miljoenen doden.

Leerdoel:

• Je kan uitleggen wat de gevolgen van de pest waren

Begrippen:

• pest

§4.3

Leven in de stad

C

DeBoze burgers

De zwarte dood

Gevolgen van de pest?

• Boerenland bleef onbewerkt. 
• Huizen stonden leeg. 
• De handel liep terug
• Er was bijna geen bestuur meer. 
• Er ontstond hongersnood. 
• Mensen gingen dood door tekort aan voedsel.
• 
  
• Het duurde 200 jaar voordat er weer evenveel mensen in Europa woonden als voor de pest. 

Leerdoel:

• Je kan uitleggen wat de gevolgen van de pest waren

Begrippen:

• pest

§4.3

Leven in de stad

C

DeBoze burgers

De zwarte dood

10 minuten zelfstandig in stilte

Blz 24

Opdracht 18 tm 22

Daarna bespreken!

Aan de slag