KR-dwarslaesie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

KR-dwarslaesie

Programma 

We doorlopen stapsgewijs alle stappen van het klinisch redeneren. 

Ervaringen dwarslaesie? 

Zie volledige casus op papier of die klaarstaat in It's learning. 

Stap 1: Oriëntatie 

Onderzoek wat er allemaal met Joris is gebeurd en beschrijf in eigen woorden de onbekende begrippen in de casus. 

Heb je vragen?

Een dwarslaesie is een onderbreking in de opstijgende en afdalende zenuwbanen in het ruggenmerg.

1. ja
2. nee

Incompleet wil zeggen dat er gedeeltelijke uitval is van motoriek en sensibiliteit.

Bij een complete dwarslaesie is er helemaal geen sensibiliteit of willekeurige motoriek meer aanwezig. Bij een incomplete dwarslaesie is herstel in principe nog wel mogelijk.

Als er bijvoorbeeld in het ruggenmerg ter hoogte van segment cervicale 5 een dwarslaesie optreedt door een ongeval, dan betekent dit niet altijd dat alle functies vanaf dat niveau zijn uitgevallen. 

Een dwarslaesie kan compleet of incompleet zijn.

1. ja
2. nee

Twee niveaus dwarslaesie 

• Hoge dwarslaesie leidt tot een tetraplegie  (bij beschadiging van het cervicale ruggenmerg of het eerste thoracale ruggenmerg. 
• Lage dwarslaesie leidt tot paraplegie (bij beschadiging onder het thoracale ruggenmerg)  (Th1)
  

• Bij een tetraplegie zijn alle vier de ledematen zijn erbij betrokken.
• Bij paraplegie zijn alleen de onderste  extremiteiten betrokken.

Functies die kunnen uitvallen 

• Motorische -zijn de spierfuncties
  
• Sensibiliteit - zijn de gevoelsfuncties.
  
• Vegetatieve functies -: zweetsecretie, de bloeddrukregulatie, de darm- en blaasfunctie.
  

Wat is een spinale shockfase?

Deze fase kan drie dagen tot acht weken duren, na het ongeval, naast de laesie is er ook nog sprake van zwelling en soms bloedingen in het beschadigde ruggenmerg. De zwelling kan verdere beschadiging van het ruggenmerg veroorzaken omdat in het wervelkanaal geen ruimte meer is om verder uit te zetten. De zwelling drukt zich tegen de wand klem. Daarom wordt er soms geopereerd waarbij er meer ruimte wordt gemaakt. Soms worden ook medicijnen gegeven die de zwelling doen afnemen.

Gedurende de spinale shockfase is het vaak onmogelijk te voorspellen of het een volledige verlamming blijft of dat het zich gedeeltelijk, of zelfs voor een enkeling die geluk heeft geheel zal herstellen.

Overige verschijnselen spinale shockfase 

Ileus, incontinentie faeces, overloopblaas, reflexblaas, flauwvallen, oedeem, trombose, hyperthermie, hypothermie, hypotensie, tachycardie.

Wat betekent spondylodese

1. osteoporose in de wervelkolom
2. wervelkolom wordt gedeeltelijk vastgezet
3. een specifieke ziekte van de wervelkolom
4. een afwijkende kromming in de wervelkolom

Stap 2 Beredeneer problematiek en prioriteit 

In dit geval gaan we dit in beeld brengen aan de hand van het ICF model. 

Ga met je buurman/-vrouw het ICF formulier zo goed mogelijk met elkaar invullen aan de hand van de gegevens uit de casus

www.rivm.nl

Zit bij It's learning een Rubric met een meer uitgewerkte onderdelen. 

class.whofic.nl

Wil je zelf wat meer de verdieping zoeken dan kan je op internet meer vinden.

Zie hier ook op de website van de Rijksoverheid. 

Stap 3 aanvullend onderzoek 

Beredeneer welke informatie nog nodig is.

1. Welke onderzoeken worden er gedaan ter medische diagnose?
2. Wat kunnen wij onderzoeken als verpleegkundige? 
3. Welke andere disciplines zullen mogelijk bij deze situatie worden betrokken en waarom?
   

Medische onderzoeken?

Mogelijke onderzoeken 

Neurologische onderzoeken: ASIA (American Spinal Injury Association) score: evalueert de motorische en sensorische functies om de volledige of onvolledigheid van de laesie te bepalen.

Beeldvormend: MRI, CT-scan, rontgenfoto's 

Elektrische onderzoeken: EMG (elektromyografie) 

Urodynamisch onderzoek 

Neurologische onderzoeken:

Medische beeldvorming

Electrische onderzoeken

EMG (Electromyografie) meet de elektrische activiteit van d spieren om de zenuwfunctie te beoordelen

Zenuwgeleidingstesten.

Urodynamische onderzoeken: omdat vaak de blaasfunctie is beinvloed

Bloedonderzoeken: infecties herkennen.

Verpleegkundige onderzoeken/ redeneerhulpen 

Je kunt afhankelijk van de problemen verschillende redeneerhulpen inzetten. 

Om inzicht te krijgen in zijn visie op gezondheid kan je het spinnenweb van positieve gezondheid inzetten. 

Behandelteam bij dwarslaesie

Acute fase: neuroloog, neurochirurg, verpleegkundigen. 

Herstelfase: revalidatiearts,  afhankelijk van de doelen van de zorgvrager bevat een team een fysiotherapeut, ergotherapeut, bewegingsagoog, maatschappelijk werker, psycholoog en een of meerdere verpleegkundigen. Allen zijn gespecialiseerd op het gebied van dwarslaesie

Stap 4: klinisch beleid

Groepsopdracht

• Klassikaal: verpleegproblemen beschrijven, doorspreken gebruik Handboek verpleegkundige diagnosen, schema verpleegplan, invulschema voor het maken van een verpleegplan. 
• Groepswerk: Ieder groepje gaat een verpleegprobleem uitwerken volgens de zes stappen op een Flip-over. 
• Klassikale nabespreking. 

Verpleegproblemen?

Voorbeelden:

• moeite met transfers
• Verstoord zelfbeeld
• Acute pijnaanvallen. 

Opdracht 

Verpleegplan 

Stap 5. Klinisch beleid / opdracht 

1. Onderzoek welke potentiële complicaties er kunnen optreden bij een dwarslaesie
   
2. Wat is er bekend rondom seksualiteit en dwarslaesie
   
3. Joris klaagt over nachtmerries t.g.v. het ongeluk, onderzoek wat EMDR is en of dit hem zou kunnen helpen?
   
4. Onderzoek welke technieken er zijn op het gebied van Robotisering bij dwarslaesie.
   

Ad 1. complicaties

1. Parese met kans op spasticiteit
2. Contracturen en dwangstan
3. Blaas- en nierproblemen
4. Problemen met de darmen
5. Decubitus
6. Problemen met de ademhaling
7. Oedeemvorming
8. Trombose
9. Psychische problemen

Ad.2 Seksualiteit en dwarslaesie

Bij mannen en bij vrouwen met een dwarslaesie zijn de geslachtsorganen meestal gevoelloos geworden. Een orgasme is niet meer mogelijk. Op seksueel gebied verandert

er dus veel. Veel mensen denken dan ook dat seks voor mensen met een dwarslaesie niet meer is weggelegd of dat het verlangen naar seks niet meer bestaat. Dat is onjuist,

maar seksueel contact moet meestal wel op een andere manier vorm krijgen.

Mogelijkheden casus Joris 

• Consult deskundige op het gebied van seksualiteit en een dwarslaesie. Deze kan Joris en zijn vriendin eventuele mogelijkheden en onmogelijkheden doornemen.
  
• Bij een verblijfskatheter kan worden gedacht aan intermitterend katheteriseren en/of een suprapubische katheter bij een dwarslaesie. Dit geeft meer lichamelijke vrijheid, ook bij seksualiteit. 
• Verwijs ze naar de site van de Rutgerstichting. Hier is veel informatie te vinden over hoe de intimiteit op een andere manier kan worden ingevuld.

www.google.nl

Ad 3. EMDR 

Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende ervaring, zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident. EMDR werd meer dan 25 jaar geleden voor het eerst beschreven door de Amerikaans psychologe Francine Shapiro. In de jaren daarna werd deze procedure verder uitgewerkt en ontwikkeld tot een volwaardige en effectieve therapeutische methode.

www.google.nl

Video over Robotisering bij verlammingen.

Stap 6: Nabeschouwing 

Wat heb je geleerd bij deze casus?

Zijn er nog leervragen open? 

In de praktijk kan je op vele manieren terugkijken op een casus. 

Hoe is de zorg verlopen, wat ging goed, wat kan anders.