V5 DNA BS 5 Genexpressie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Leerdoelen

Ik kan... 

• uitleggen wat het verschil is tussen genexpressie en genregulatie 
  
• beschrijven de verschillende manieren van genregulatie bij prokaryoten en eukaryoten

nieuwe begrippen:

genregulatie - genexpressie - regulatorgenen

promotor-operator-inductor-repressor- co-repressor - celdifferentiatie

genregulatie en genexpressie

genregulatie: het aan/uitzetten van een gen
genexpressie: 

               - als gen 'aan': transcriptie en translatie treden op

               - hangt af van milieufactoren (pr+eu) en celfunctie (eu) 

               - rol van regulatorgenen die coderen voor een repressor (pr) of transcriptiefactoren (eu) 

(pr)= prokaryoot

(eu)= eukaryoot

operon = deel van DNA dat alle genen bevat die de vorming van een eiwit reguleren (promotor + operator + z, y en a) 

inductor: vaak substraat

co-repressor: vaak reactieproduct

genexpressie 

           prokaryoten 

00:02

Lees Blz: 99 t/m101 in je boek en bekijk de volgende video.

Genregulatie, genexpessie en celdifferentiatie

genregulatie: aan- of uitzetten van een gen

genexpessie: wanneer DNA wordt omgezet in mRNA en eiwit.

celdifferentiatie: veranderen van de functie van een cel. 

Genregulatie bij eukaryoten

de ultieme stamcel (omnipotent)

Stamcel kan oneindig vaak delen omdat het gen voor telomerase tot expressie komt.

Regulator genen

Apoptose: Geprogrammeerde celdood (vraag 31 boek)

Apoptose: Geprogrammeerde celdood (vraag 31 boek)

Adult (volwassen) stamcellen

celdifferentiatie

genregulatie bij volwassen eukaryoten

genregulatie bij volwassen eukaryoten (enhancers)

binas 71F

genregulatie bij volwassen eukaryoten (epigenetica)

binas 70A

Epigenetica

genregulatie bij volwassen eukaryoten (RNAi)

VWO examen 2024-I

Maak vraag:

Vraag 5

Vraag 22 

Vraag 32, 33, 34

Vraag 40 (zonder lezen van context)