Introductie in de Ethiek

• LEF
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Introductie in de Ethiek

Doelen van deze les

• Je maakt kennis met het begrip Ethiek
• Je begrijpt dat Ethiek te maken heeft met dagelijkse keuzes
  
• Je kunt uitleggen waarom jij bepaalde keuzes maken
• Je weet wat normen en waarden zijn
• Je denkt kritisch na over ethische kwesties

Wat betekent deze Emoji? 😁

De verwachting is dat er enkele verschillende antwoorden gegeven worden. 

De emoji 😁 wordt vaak aangeduid als "Glimlachend gezicht met lachende ogen" of "Grijnzend gezicht met glimlachende ogen." Het wordt gebruikt om een breed scala aan positieve emoties uit te drukken, zoals blijdschap, vreugde, opwinding, plezier, en algemene tevredenheid. Het toont een breed lachend gezicht met samengeknepen ogen, waardoor het een vriendelijke en vrolijke uitstraling heeft.

Wat betekent deze emoji; 🤨?

1. 🤨huh? wat bedoel je?
2. 🤨Wat zeg jij nou?!
3. 🤨Weet je dat zeker?
4. 🤨Dat meen je niet?!

Alle antwoorden zijn goed, waar het om gaat is dat leerlingen zich er van bewust worden dat we emoji's verschillend kunnen interpreteren.
De emoji 🤨 wordt meestal gebruikt om verwarring, scepsis of twijfel uit te drukken. Het gezicht heeft één opgetrokken wenkbrauw, wat een gevoel van verbazing of ongeloof suggereert. Het kan worden gebruikt om te laten zien dat je iets niet begrijpt, verbaasd bent over iets wat iemand heeft gezegd, of dat je een situatie niet helemaal vertrouwt. Het kan ook worden gebruikt om ironie of een sarcastische opmerking te benadrukken. Het is een veelzijdige emoji die vaak wordt gebruikt om een scala aan emoties en reacties te communiceren 

Wat zegt deze Emoji: 😖?

De emoji 😖 wordt meestal gebruikt om intense ongemakkelijke gevoelens uit te drukken, zoals frustratie, spijt, verdriet, stress, of teleurstelling. Het gezicht met de fronsende ogen en een vertrokken mond suggereert een gevoel van pijn of onbehagen. Deze emoji kan worden gebruikt om aan te geven dat je je ergens ongemakkelijk bij voelt, dat je in een moeilijke situatie zit, of dat je emotioneel overstuur bent. Het wordt vaak gebruikt om te laten zien dat iets niet goed gaat of dat je het ergens moeilijk mee hebt. In sommige gevallen kan het ook worden gebruikt om komische of overdreven dramatische situaties uit te drukken.

Bespreek even kort in tweetallen:

Hoe komt het dat Emoji's gesprekken beïnvloeden èn dat ze verschillende betekenissen kunnen hebben? 

Laat leerlingen de vraag even kort bespreken. Loop lang om te horen waar de gesprekken over gaan. Pak na een paar minuutjes het gesprek weer klassikaal.

Verschillende opties

Emoji's  kunnen verschillende betekenissen hebben, zo kunnen verschillende situaties voor ieder van jullie ook een andere betekenis hebben.

Vaak willen we een situatie als goed of kwaad beoordelen, is het oké om iets te doen of juist niet? Ethiek kan helpen om hier invulling aan te geven. Wat is ethiek? 

Waar denk jij aan bij het woord ethiek?

leerlingen mogen evt  googlen om de betekenis te achterhalen. Je kan het ook zonder zoekwerk in laten vullen, kijken wat er aan kennis aanwezig is. Bespreek de antwoorden van de leerlingen, hou de tijd van de les in de gaten. 

Ethiek is

 'kritisch nadenken over wat (moreel) goed is om te doen'

Moreel????

Oké, let op;

Moraal is het geheel van (morele) normen en waarden dat door een individu, groep, instelling of cultuur als belangrijke richtlijn voor het eigen handelen wordt beschouwd. Een moreel standpunt bevat redenen en argumenten die voortkomen uit morele waarden en normen.

Bespreek deze definitie, hoe reageren de leerlingen hierop? hoe reageren ze op elkaar? 
Zorg ervoor dat alle gesprekken respectvol en veilig blijven. 

Wat zijn waarden en normen?
Leg uit in je eigen woorden.

Morele waarden zijn specifieke waarden die betrekking hebben op goed en kwaad, juist en onjuist gedrag. Het zijn waarden die te maken hebben met ethiek en moraliteit. Ze vormen de basis voor morele overwegingen en beslissingen. Voorbeelden van morele waarden zijn eerlijkheid, mededogen, verantwoordelijkheid en zorg voor anderen.

Morele normen zijn gedragsregels die gebaseerd zijn op morele waarden. Ze bepalen wat als moreel juist of onjuist wordt beschouwd in een gegeven situatie. Deze normen kunnen variëren afhankelijk van de ethische overtuigingen en cultuur van een persoon of samenleving. Het volgen van morele normen leidt tot moreel gedrag, terwijl het overtreden ervan kan leiden tot morele verontwaardiging of veroordeling.

Kort gezegd zijn waarden bredere overtuigingen en principes die als belangrijk worden beschouwd, terwijl normen specifieke gedragsregels zijn die afgeleid zijn van die waarden. Morele waarden en normen hebben betrekking op ethische kwesties en helpen mensen om goed en moreel gedrag te bepalen en te bevorderen. Deze concepten spelen een cruciale rol bij het vormgeven van gedrag en de sociale normen binnen een samenleving.

Regenerate

Noem 3 waarden die voor jou belangrijk zijn:

Morele Dilemma's

Voorbeelden van morele dilemma's zijn;

• Ga je liegen om straf te voorkomen, of ben je eerlijk en accepteer je de consequenties?
• Doe je mee met pestgedrag omdat jezelf niet gepest wilt worden, of neem je het voor een ander op?
• Doe je mee aan gevaarlijke of ongezonde activiteiten om indruk te maken of kies je er voor om goed voor jezelf te zorgen?

Wat is de invloed van groepsdruk op dit soort Dilemma's? 

Bespreek even kort de voorbeelden, leg ook uit waarom dit een dilemma is. Een dilemma is vaak een keuze uit twee slechte opties: 

• Liegen en je rot voelen of straf krijgen...
• De ene vriend tegenspreken waardoor je de andere vriend laat voelen er voor deze persoon te zijn

Dilemma's zijn vaak lastig en zelden leuk...

Opdracht

1. De docent deelt jullie groepjes
2. Bedenk samen een moreel dilemma (je mag Internet, kranten/tijdschriften, social media, ChatGTP, ander naslagwerk gebruiken)
3. Beschrijf zowel de goede als minder goede en zelfs de slechte keuzes die in dit dilemma gemaakt kunnen worden.
4. Leg uit waarom het een goede , minder goede of slechte keuze is; welke waarden en normen horen hierbij? 
5. wat voelt voor jullie het beste? 
6. Bedenk hoe jullie dit dilemma kunnen presenteren.