Waterwerken: Duinen, dijken en dammen

• Wereldoriëntatie
• Basisschool
• Groep 7,8

Duinen, dijken en dammen

Lage Landen

Nederland heette vroeger: de Lage Landen. Duinen en dijken beschermen nu ons land tegen de zee. Duinen en dijken worden vaak gecontroleerd. Nederland is een van de laagst gelegen landen op aarde. Het NAP (Normaal Amsterdams Peil) geeft de waterhoogte aan. Het nulpunt is gelijk aan zeeniveau.

duinen

• Duinen zorgen ervoor dat de zee niet het land binnen spoelt.
• Duinen zijn ontstaan door de wind, ze zijn dus niet door mensen gemaakt. 
• De wind kan de duinen wel wegblazen, dit willen we natuurlijk niet. Daarom zijn de duinen beplant.

helmgras

• De mens plant helmgras op de duinen om ervoor te zorgen dat de duinen niet worden aangetast door de wind.
• De wortels van het helmgras  houden het zand van de duinen goed vast.

golfbrekers

• Nederland heeft een kuststrook van 450 km. 
• Niet overal zijn duinen die sterk genoeg zijn tegen zware stormen.
• Daarom zijn op sommige plaatsten golfbrekers geplaatst.
• Golfbrekers breken de kracht van de golven.
• Ook houden golfbrekers zand tegen, bij een stroming van zuid naar noord. Ook dit is een behoud voor de duinen.

Waarom wordt er helmgras geplant op de duinen?

1. Dit is mooi, leuk als je door de duinen wandelt.
2. Is goed voor de dieren.
3. Om het zand vast te houden in de duinen.

Waarvoor dienen golfbrekers?

1. Om te zorgen voor mooie golven langs de kust.
2. Om de kracht van de golven te breken.

Hoe lang is de kuststrook in Nederland?

dijken

• Op sommige plaatsten langs de kust zijn geen duinen.
• Hier heeft de mens dijken gebouwd om het land te beschermen tegen het water.
• Dijken moeten hoog en stevig zijn.

opbouw dijk

1. Eerst wordt er zand aangebracht.
2. Over dat zand ligt een laag klei. 
3. Aan de kant van de zee ligt asfalt of beton.
4. Onder het water, aan de kant van de zee, ligt een laag brokken van steen.

uiterwaarden

• Dijken worden niet alleen langst de kust gebouwd.
•  Ze worden ook langs rivieren, meren, kanalen, enz.
• Overal waar land beschermd moet worden tegen water kunnen dijken gebouwd worden.
• Soms wordt er ook besloten dat een rivier juist meer ruimte nodig is.

dam

• Een dam ligt niet tussen land en water zoals duinen en dijken.
• Een dam ligt tussen twee wateren.
• Hier zie je de Oosterschelde dam.

Zuiderzee

• Vroeger was het IJsselmeer een binnenzee.  En heette het de Zuiderzee.
• Als het stormde kon het er flink spoken. De dijken hielden het vaak niet en gebieden rondom de Zuiderzee kwamen daardoor vaak onder water te staan.

Afsluitdijk

• Ingenieur Lely kwam met een plan. Het bouwen van een 30 km lange dam van Noord-Holland tot Friesland.
• In 1927 werd er begonnen met de bouw.
• Op 28 mei 1932 werd het laatste gat gedicht.

Polders

• Nadat de Afsluitdijk was aangelegd kwamen er plannen om het IJsselmeer droog te leggen. 
• Tussen 1936 en 1968 zijn er 4 polders aangelegd.
• Noordoostpolder, Oostelijk Flevoland, Zuidelijk Flevoland en Wieringermeer.
• Er was een plan voor een 5e polder, de Markerwaard maar deze is er nooit gekomen.

zeearmen

• Bij Grevelingen, de Oosterschelde en de Westerschelde  kon de zee zo het land instromen.
• Deze waterwegen noemen we zeearmen. 

gevaar van zeearmen

• Als de wind uit het noord westen komt en het stormt, dan is het hier gevaarlijk. De wind kan het water ver het land inblazen en de waterstand kan heel hoog worden.
• Om het land te beschermen tegen het water zijn er dammen gebouwd van beton en rotsblokken.

caissons

• Om een dam te bouwen laat men rotsblokken in zee zakken.
• Op sommige plekken is de stroming zo sterk dat de rotsblokken wegspoelen.
• Op die plekken wordt met caissons gewerkt. Grote betonnen bakken die tot de bodem zakken en dan worden gevuld met zand en beton.