H5 S2 Peloponnesische oorlogen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

H5 S1 Perzische oorlogen

H5. Je kunt de belangrijkste conflicten en figuren uit de klassieke oudheid beschrijven en hun impact op de Griekse wereld uitleggen.

S5.1 Je kunt verschillende Grieks-Perzische oorlogen beschrijven.
S5.2 Je kunt uitleggen waarom de Peloponnesische Oorlog leidt tot verzwakking van zowel Athene als Sparta.
S5.3 Je kunt bewijzen waarom Alexander III de bijnaam 'de Grote' gekregen heeft. 

Geef een voorbeeld van een Grieks-Perzische oorlog.

De stadstaten Athene en Sparta werkten samen in de Helleense Bond. Zolang de Grieken vochten tegen de Perzen ging deze samenwerking goed, maar na de Perzische nederlaag ontstond er al vlug onderling conflict.

De beide steden waren erg verschillend en gingen niet goed samen. Athene was namelijk een democratie met een grote vloot en Sparta was een aristocratie met een groot landleger. Beide stadstaten wilden graag de baas zijn in heel Griekenland. Athene en Sparta gingen daarom allebei op zoek naar bondgenoten. Sparta bijvoorbeeld ging als eerste met bevriende stadstaten samenwerken in de Peloponnesische Bond. Athene voelde zich bedreigd door deze samenwerking en richtte daarom een eigen bond op, de Delische Bond. Zo raakte vrijwel heel Griekenland betrokken bij deze machtsstrijd. Uiteindelijk raakten Athene en Sparta, en ook de beide bonden, met elkaar in oorlog. Het conflict duurt van 461 - 355 v.Chr. De bekendste oorlog in dit conflict heet de Peloponnesische Oorlog (431 - 404 v.Chr.)

Atheense vloot

Spartaans landleger

Griekse hopliet

Zwaar bewapende soldaten.

Athene stond in 431 v.Chr. onder leiding van Pericles. Deze leider en legeraanvoerder wist de Spartanen lang buiten de stad te houden. Maar na zijn dood in 429 ging het bergafwaarts met Athene. Athene verloor haar zeevloot en moest zich uiteindelijk overgeven aan de Spartanen. Die namen de macht over en voerden de Spartaanse manier van besturen in. Dit betekende het einde van de Atheense democratie. Maar het Spartaanse bestuur duurde slechts een jaar, omdat de inwoners van Athene er toen in slaagden de Spartanen de stad uit te jagen.

S5.2 Je kunt uitleggen waarom de Peloponnesische Oorlog leidt tot verzwakking van zowel Athene als Sparta.

Peloponnesische oorlog: oorlog tussen de stadstaten Athene en Sparta.

Oorzaak: ze wilden beiden de macht over heel Griekenland. 

Verzwakking: de oorlog kostte veel middelen zoals geld, voedsel, mankracht: dit leidde tot economische uitputting en vermindering van soldaten om in te zetten. Door de vele doden door de oorlog en de pest (ziekte) waren er steeds minder arbeidskrachten of soldaten beschikbaar. Beide stadstaten bleven dus erg verzwakt achter.

Verder

paragraaf 4.5: een wereld vol oorlog