Les 3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

H2: Bronnen van energie

Huygens College - 3TL

Programma

Binnenkomst + absentie (5 min)

Wat weten we nog over de vorige les? (10 min)

Leerdoelen (5 min)

Aardgas -> uitleg (5 min)

Aan het werk + nakijken (10 + 5 min)

Actualiteit (10 min)

Afsluiting (10 min)

Wat weten we nog van de vorige les?

Fossiele brandstoffen zijn langgeleden/ kortgeleden ontstaan uit de resten van ....  en .....

Fossiele brandstoffen zijn eindig/ oneindig en ze zijn schadelijk/ onschadelijk voor het milieu en klimaat.

Bij de verbranding van fossiele brandstoffen komen ....gassen vrij en daardoor wordt de temperatuur op aarde ....

Er zijn vier fossiele brandstoffen, namelijk.... (in volgorde van minst - meest vervuilend!)

1.........

2.......

3.......

4......

Twee voordelen van fossiele brandstoffen zijn 1....... en 2.......

Twee nadelen van fossiele brandstoffen zijn 1....... en 2........

Hoe is steenkool ontstaan? Zet de teksten bij de juiste afbeeldingen.

Op de plantenresten werd een dikke laag zand afgezet.

Planten stierven af en de resten vielen op de bodem van een tropische zee.

De dikke lagen zand drukten zwaar op de plantenresten en door de druk en warmte veranderden de plantenresten uiteindelijk  in gesteente: steenkool.

Door de laag zand kwam er geen zuurstof meer bij de planten en daardoor ging de verrotting heel langzaam.

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je:

1. uitleggen hoe aardgas is ontstaan en kun je dit vergelijken met het ontstaan van steenkool en aardolie;

2. voor- en nadelen van aardgas (fossiele brandstoffen) noemen;

3. uitleggen waardoor de prijzen van aardgas zo enorm zijn gestegen;

4. op een kaart de ligging van de Nord-stream 2 aanwijzen.

Het ontstaan van aardgas

Je weet nu hoe steenkool en aardolie zijn ontstaan. Maar hoe is aardgas dan ontstaan?

Aardgas is ontstaan uit steenkool->

Op de laag met plantenresten, werden nog meer lagen zand en klei afgezet.

Daardoor werden de druk en de temperatuur nog hoger.

De plantenresten veranderden langzaam in gesteente, maar dat gesteente zelf veranderde vervolgens langzaamaan in gas!

Aardgas is de schoonste fossiele brandstof. 

Landen die nu nog veel gebruik maken van steenkool en aardolie, kiezen daarom vaak voor aardgas als klimaatoplossing. 

Maar bij de verbranding van aardgas komen ook broeikasgassen als CO2 vrij.

Aardgas zit oa in de bodem in Nederland, Rusland, Noorwegen en de VS.

Aardgas wordt via pijpleidingen en schepen (vloeibaar aardgas) van deze landen naar andere landen vervoerd. 

Aan het werk

Wat?

Werkboek bladzijde 54 + 55 -> Maken vraag 3

Werkboek bladzijde 58 + 59 -> maken vraag 3ab

Werkboek bladzijde 70 + 71 -> maken vraag 1abef

Hoe: In tweetallen maken jullie de opdrachten hierboven. 

Hulp: Komen jullie er onderling niet uit dan kijk je eerst in je boek. Lukt het echt niet, dan roep je de juf!

Tijd: 10 minuten

Klaar? Maak op bladzijde 58 + 59 ook vraag 3c!

Let op: We gaan de vragen hierboven vandaag nog nakijken en ze moeten dus af zijn!

Waarover zou de kaart hierboven gaan denk je?

De stijgende aardgasprijzen - Groningen

Nederland levert 30% van al het gas in Europa.

Een deel van dat gas komt uit de provincie Groningen.

Een ander deel kopen we eerst van andere landen, om het vervolgens weer door te verkopen.

Maar het boren naar gas in Groningen leidde tot aardbevingen.

Daarom heeft de regering in 2020 besloten om te stoppen met het boren naar gas in Nederland.

Het gas dat we nu in Nederland gebruiken en ook weer door verkopen, komt uit Rusland...

Gasleidingen in Europa

De stijgende aardgasprijzen - oorlog in Oekraïne 

Nederland is dus gestopt met het boren naar gas in Nederland zelf...

Het gas dat wij nu in Nederland gebruiken en door verkopen, komt uit Rusland.

Maar in 2021 viel Rusland het buurland Oekraïne binnen, om het in te lijven.

De Europese Unie vond de aanval op Oekraïne door Rusland onterecht en heeft Rusland daarom straffen opgelegd -> Sancties.

Maar met die sancties was Rusland het weer niet eens en daarom heeft het land besloten om minder gas aan de EU te leveren.

Als tegenreactie hierop gaf Duitsland geen toestemming aan Rusland voor het openen van een nieuwe Russische gasleiding door Duitsland, de Nord-stream 2. 

En ondertussen blijft de vraag naar gas hoog, terwijl het aanbod steeds kleiner is.... dus de prijzen die stijgen maar door...

Nord-stream 2

02:50

Beantwoord nu de vragen:

Wat is er allemaal duurder geworden?

Wat vind jij van het verhaal van deze mevrouw?

Hoe zou jij dit oplossen als je minister was?

00:00

Beantwoord na het kijken van de video de vragen:

Wat is er allemaal duurder geworden?

Wat vind jij van het verhaal van deze mevrouw?

Hoe zou jij dit oplossen als je minister was?

Afronding

Wat hebben we geleerd?

Hoe hebben we meegedaan?

Huiswerk

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je:

1. uitleggen hoe aardgas is ontstaan en kun je dit vergelijken met het ontstaan van steenkool en aardolie;

2. voor- en nadelen van aardgas (fossiele brandstoffen) noemen;

3. uitleggen waardoor de prijzen van aardgas zo enorm zijn gestegen;

4. op een kaart de ligging van de Nord-stream 2 aanwijzen.

Wat heb ik deze les geleerd?

Hoe heb ik deze les meegedaan?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

Leren:

- 4 Verschillende soorten fossiele brandstoffen (minst - meest vervuilend)

- Het ontstaan van steenkool, aardolie en aardgas

- Waarom is de prijs van aardgas zo enorm gestegen?

Lezen:

- Paragraaf 2.2 -> duurzame energie

Maken:

- werkboek bladzijde 56 + 57 vraag 1 + 2b