Nectar H4.1 - Gedrag en gedragsonderzoek

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

Leerdoelen 4.1

Je kunt: 

• de definitie van gedrag benoemen.
• in je eigen woorden uitleggen hoe gedrag ontstaat. 
• voorbeelden geven van een uitwendige prikkel. 
• voorbeelden geven van een inwendige prikkel. 
• uitleggen hoe in de biologie gedrag onderzocht wordt. 
• uitleggen wat de woorden ethogram en protocol betekenen
• Uitleggen waarom het belangrijk is om gedrag te onderzoeken. 
• Je weet wat een sleutelprikkel is. (HAVO)

Je kunt uitleggen tot welk gedrag een sleutelprikkel leidt (HAVO) 

4.1 Prikkels en gedrag

• Je kunt de definitie van gedrag benoemen. 

DEFINITIE

Gedrag is alles wat een mens of dier doet

Ook slapen of niks doen is gedrag!!!

Welk gedrag laat de haas zien?

4.1 Prikkels en gedrag

• Je kunt de definitie van gedrag benoemen. 
• Je kunt uitleggen hoe gedrag ontstaat.

Hoe ontstaat gedrag?

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren
reageren op inwendige en uitwendige
prikkels.

Alle reacties op prikkels vormen
het gedrag.

Prikkel > verandering in de omgeving.

4.1 Prikkels en gedrag

• Je kunt de definitie van gedrag benoemen. 
• Je kunt uitleggen hoe gedrag ontstaat.
• voorbeelden geven van een uitwendige prikkel.
• voorbeelden geven van een inwendige prikkel. 

4.1 Prikkels en gedrag

Uitwendige prikkel

Een prikkel van buiten het lichaam

uitwendige prikkel

4.1 Prikkels en gedrag

Inwendige prikkel

Een prikkel vanuit de mens/het dier zelf

inwendige prikkel

4.1 Prikkels en gedrag

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels. 

Alle reacties op prikkels samen vormen gedrag. 

Volgt er op dezelfde prikkel altijd hetzelfde gedrag?
Leg uit.

Leerdoelen 4.1

Je kunt: 

• de definitie van gedrag benoemen.
• in je eigen woorden uitleggen hoe gedrag ontstaat. 
• voorbeelden geven van een uitwendige prikkel. 
• voorbeelden geven van een inwendige prikkel. 
• uitleggen hoe in de biologie gedrag onderzocht wordt. 
• uitleggen wat de woorden ethogram en protocol betekenen
• Uitleggen waarom het belangrijk is om gedrag te onderzoeken. 

Je kunt uitleggen tot welk gedrag een sleutelprikkel leidt (HAVO) 

Leerdoelen 4.1

Je kunt:

• de definitie van gedrag benoemen.
  
• in je eigen woorden uitleggen hoe gedrag ontstaat.
  
• voorbeelden geven van een uitwendige prikkel.
  
• voorbeelden geven van een inwendige prikkel.
  
• uitleggen hoe in de biologie gedrag onderzocht wordt.
  
• uitleggen wat de woorden ethogram en protocol betekenen
  
• Uitleggen waarom het belangrijk is om gedrag te onderzoeken.
  

Je kunt uitleggen tot welk gedrag een sleutelprikkel leidt (HAVO)

Waarom gedrag bestuderen?

Om iets te weten te komen over het gedrag van mensen/dieren. 

Waarom is dat belangrijk?

Leerdoelen 4.1

• Je kunt in je eigen woorden uitleggen hoe in de biologie gedrag onderzocht wordt.
  

• Je kent de woorden ethogram en protocol en kunt uitleggen wat het betekent. 

Gedragsonderzoek:

Het ethogram

Gedrag bestaat uit een reeks handelingen.

Bijvoorbeeld: 

Een giraf loopt naar het water, zet zijn voorpoten schuin, buigt zijn nek naar het water en drinkt het water.

Deze handelingen kun je beschrijven. 

GEEN MENING!!!

De lijst met beschrijvingen heet een ethogram

Gedragsonderzoek:

Het protocol

Je bekijkt hoe vaak een dier een bepaalde handelingen uitvoert. 

Dit doe je door te turven

Werkt een prikkel altijd?

• Er zijn prikkels die altijd tot gedrag leiden, ze roepen ook steeds het zelfde gedrag op. Deze prikkels noemen wij sleutelprikkels.

Sleutelprikkel

Wat is  een sleutelprikkel?

Sleutelprikkels

Baby's en puppy's (schattig) = sleutelprikkel

Schattige signalen verhogen de motivatie van de ouder tot verzorggedrag 

  

Sleutelprikkel

Sleutelprikkel: prikkel die altijd hetzelfde gedrag tot gevolg heeft

De respons op  een sleutelprikkel is aangeboren