2.3 Leven in het Romeinse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Leven in het Romeinse Rijk

De tijd van Grieken en Romeinen

 boek op tafel

Hersenen actief

Tas op de grond

Mobiel in de tas

...uitleggen hoe Romeinen hun rijk bestuurden

Aan het einde van de les kan je...

Herhalen

Uitleg §2.3 (deel 1)

Maken §2.3 (deel 1)

Afsluiting

DOEN

Welke periode hoort bij de oudheid?

1. 5000 v. Chr - 3000 v. Chr.
2. 3000 v. Chr. - 500 na Chr.
3. 500 v. Chr. - 1000 na Chr.
4. 500 na Chr. - 1500 na Chr.

De Romeinen wisten een groot rijk te veroveren door middel van een beroepsleger.

Zij maakten van veroverde volken hun bondgenoten. 

Herhaling

Welke zin hoort bij een beroepsleger?

1. Alle soldaten komen uit veroverde gebieden
2. De soldaten mogen veel zelf bepalen
3. De soldaten zijn niet goed getraind
4. Voor de soldaten is vechten hun werk

Wat is een bondgenoot?

1. Een volk of land dat een beroepsleger heeft
2. Een volk of land dat samenwerkt met een ander volk of land
3. Een volk of land dat zijn eigen leiders houdt
4. Een volk of land dat zoveel mogelijk gebieden wil veroveren

Wat mochten de mensen in veroverde gebieden
houden van de Romeinen?

1. Hun eigen belastingen
2. Hun eigen bondgenoten
3. Hun eigen leger
4. Hun eigen leiders

De Romeinen veroverden de zuidelijke gebieden van Nederland.

Hier woonden de Germanen (Friezen/Bataven). 

Hierdoor werden de Romeinse en de Germaanse cultuur gemengd. 

Dit leverde een nieuwe cultuur op.

Herhaling

Welke zin past niet bij de Bataven vóór de komst van de Romeinen?

1. Ze gebruiken het Latijnse schrift
2. Ze hadden een natuurgodsdienst
3. Ze leefden van de landbouw
4. Ze woonden in zuid-Nederland

Wat veranderde in het leven van de Bataven
door de Romeinse verovering?

Let op: er zijn twee antwoorden goed.

1. Er ontstonden dorpen in hun gebied
2. De Romeinen namen hun geloof over
3. Ze leerden nieuwe producten kennen
4. Ze werden allemaal tot slaaf gemaakt

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

A

Het bestuur van de Romeinen

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe Romeinen hun rijk bestuurden

Begrippen:

democratie

burgers

keizer

B

Samenleven in het Romeinse Rijk

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de Romeinse samenleving werkte

Begrippen:

burgerrechten

C

De Grieks-Romeinse cultuur

Leerdoel:

Je kan twee voorbeelden noemen van de Grieks-Romeinse cultuur

Begrippen:

Grieks-Romeinse cultuur

• Het Romeinse rijk heeft 3 vormen van bestuur gekend
• 750 v. Chr - 500 v. Chr 
  Koninkrijk
• 500 v. Chr - 48 v. Chr 
  Rijke mannen aan de macht
• 48 v. Chr - 500 n. Chr.
  Keizerrijk 

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe Romeinen hun rijk bestuurden

Begrippen:

democratie

burgers

keizer

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

A

DeBoze burgers

Het bestuur van de Romeinen

750 v. Chr - 500 v. Chr: Koninkrijk

• De koningen kwamen uit belangrijke families
• De laatste koning zorgde slecht voor zijn volk
• Hij werd verjaagd. Er kwam een nieuw soort bestuur

• Lucius Tarquinius Superbus ook 
• Tarquinius II de Hoogmoedige of 
• Tarquinius de Arrogante 

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

A

DeBoze burgers

Het bestuur van de Romeinen

500 v. Chr - 48 v. Chr: Koninkrijk

• De rijke mannen van Rome waren aan de macht
• Na protesten van de armen kwam er een bestuur met ook arme mensen erbij. Zo ontstond democratie
• - Burgers beslissen wie de bestuurders zijn 
• Veel ruzies tussen arm en rijk
• Groot rijk, moeilijk te besturen

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

A

DeBoze burgers

Het bestuur van de Romeinen

48 v. Chr - 500 n. Chr: Keizerrijk

• Tussen 48 - 27 v. Chr. willen verschillende legerleiders aan de macht komen
• De winnaar van deze strijd mocht zich keizer noemen
• De eerste keizer was Augustus

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

A

DeBoze burgers

Het bestuur van de Romeinen

Wat is een democratie?

1. Een bestuur waarbij het volk beslist wie de bestuurders zijn
2. Een bestuur waarbij iemand in zijn eentje de baas is
3. Een heel groot rijk dat wordt bestuurd door een koning of een keizer
4. Een land dat wordt bestuurd door een vorst

Aan de slag

Blz 60

• Je kan nu maken:  Opdracht 1 t/m 10 van paragraaf 3

Leven in het Romeinse Rijk

De tijd van Grieken en Romeinen

boek op  tafel

Hersenen actief

Tas op de grond

Mobiel in de tas

Ik kan beschrijven hoe de Romeinse samenleving werkte.

Ik kan twee voorbeelden noemen van de Grieks-Romeinse cultuur.

Aan het einde van de les kan je...

Er waren veel sociale verschillen in het Romeinse Rijk:

• 1) mensen met en zonder burgerrecht

• Iemand met burgerrecht betaalde minder belasting en kon meebesturen. Mensen die in veroverde gebieden woonden hadden geen burgerrecht. Dat konden ze alleen krijgen als ze meevochten in het leger.

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de Romeinse samenleving werkte.

Begrippen:

burgerrecht

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

B

DeBoze burgers

Samenleven in het Romeinse Rijk

2) Vrije mensen en mensen in slavernij

• Tijdens oorlogen namen Romeinen mensen gevangen
• Zij werden tot slaaf gemaakt
• Romeinen die hun schuld niet konden betalen, werden soms tot slaaf gemaakt
• Heel soms kon je je vrijheid terugkrijgen

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

B

DeBoze burgers

Samenleven in het Romeinse Rijk

3) Veel macht en weinig macht

• Veel macht: mensen met veel land, hoge baan in bestuur, hoge baan in leger.
• Minder macht: handelaren en ambachtslieden
• Bijna geen macht: boeren en armen zonder werk
• Geen macht: tot slaaf gemaakten

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

B

DeBoze burgers

Samenleven in het Romeinse Rijk

Man of vrouw

• Man: land besturen, leger, beslissingen nemen
• Vrouw: zorgen voor het huishouden
  - rijke vrouwen lieten huishouden doen door tot slaaf gemaakten. 

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

B

DeBoze burgers

Samenleven in het Romeinse Rijk

Wat waren twee voordelen van het Romeinse burgerrecht?

Als je man was, kon je meebesturen

Je hoefde minder belasting te betalen

Je hoefde niet mee te werken in het huishouden

Je hoefde niet te werken

Je kon niet tot slaaf gemaakt worden

Aan de slag

Blz 64

Opdracht 11 t/m 15

Leven in het Romeinse Rijk

De tijd van Grieken en Romeinen

boek op  tafel

Hersenen actief

Tas op de grond

Mobiel in de tas

Ik kan twee voorbeelden noemen van de Grieks-Romeinse cultuur.

Aan het einde van de les kan je...

In het zuiden van Italië woonden Griekse mensen.

Zij hadden daar Griekse tempels, theaters en andere gebouwen gebouwd. 

De Romeinen waren erg onder de indruk en wilden dit kopiëren. 

Leerdoel:

Je kan twee voorbeelden noemen van de Grieks-Romeinse cultuur

Begrippen:

Grieks-Romeinse cultuur

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

C

DeBoze burgers

De Grieks-Romeinse cultuur

De Romeinen namen over van de Grieken:

• Goden (alleen andere namen)
• Griekse gewoontes (olijfolie, baden in een badhuis)

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

C

DeBoze burgers

De Grieks-Romeinse cultuur

De Romeinen hadden ook eigen gewoontes:

• keizers vereren als goden
• paardenrennen organiseren
• aquaducten bouwen

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

C

DeBoze burgers

De Grieks-Romeinse cultuur

De vermenging van de Griekse en de Romeinse cultuur noemen we de Grieks-Romeinse cultuur. 

Deze cultuur werd verspreid over het gehele Romeinse Rijk.

§2.3

Leven in het Romeinse Rijk

C

DeBoze burgers

De Grieks-Romeinse cultuur

Wat namen de Romeinen over van de Grieken?

De aquaducten

De bouwkunst

De goden

De paardenrennen

Het maken van beelden

Het vereren van keizers als goden

De Romeinen namen veel over van de Griekse cultuur. 

Welk begrip hoort daarbij?

1. Aquaducten
2. Burgerrecht
3. Democratie
4. Grieks-Romeinse cultuur

Aan de slag

Blz 66

Opdracht 16 t/m 20

10 minuten in stilte

Eerder klaar?

Kruiswoordpuzzel blz 69

"Ik begrijp het al"

"Herhaling is fijn"

Wil extra uitleg

Zelfstandig maken:
Heel paragraaf 3

Zelfstandig een samenvatting maken

Verlengde instructie

Zelfstandig maken: opdrachten maken paragraaf 3

Zelfstandig een samenvatting maken

Verlengde instructie

Samen opdrachten maken

Samen een samenvatting maken

Het Romeinse Rijk ontstond in Rome.

Rond het jaar 500 viel het Romeinse Rijk uit elkaar, het einde van de oudheid. 

Herhaling