Taalkennis 1a . stof wike 1 en 2 tsjekke

• Fries
• HBO
• Studiejaar 1

Taalkennis 1a 

Sibrecht Veenstra

lc.nl

lytse kennischeck

Binne 'hûs' en 'hús' beide goed? Wêrom wol/net?

hûs is hu:s/hoes

hús is hüs/hus 

leit dus oan de útspraak 

Wêrom skriuwe wy 'blûze' net mei in 'oe', wylst it yn it Nederlânsk 'bloes' hjit?

Omdat it Nederlânske 'blouse' mear brûkt wurdt. 

Wêrom skriuwe wy 'útnûging' mei in û en net (mear) mei in oe?

 it is in lang lûd, dus dan û. Lykas by stofsûger 

mar ek fanwege de oe NL regel. Yn NL gjin oe, dus Frysk ek net. 

Op hokker trije wurden skriuwe wy gjin kapke, wylst se wol in lang lûd hawwe?

bern, gers en (be)ferzen

Wat is de goede Fryske skriuwwize?

1. Nienke
2. Nynke
3. Niinke

Wêrom skriuwst 'sprút' mei in skerpteken, mar 'spruten' net?

Omdat sprút in sletten wurdlid is, en it skerpteken nedich is foar de útspraak.

Oars stiet der sprut, fan nut hawwe

Spruten is it lûd oan de ein fan in iepen wurdlid, dan is it skerpteken net nedich

Wat is it ferskil tusken in 'kapke' en in 'skrapke'?

kapke is it dakje, 

skrapke is in komma of apostrof

Folje de sin goed oan:
W.. g...ne nei de merke om gr...ne ts...s, g...le s...pels en br...ne b...le
(wij gingen naar de markt voor groene kaas, gele uien en bruin brood)

Wy giene nei de merke om griene tsiis, giele sipels en brune bôle. 

ongeveer

zich vergissen

iets verzinnen

ik ben gegaan

hij ging 

de eeuw 

ik ben geweest 

likernôch

jin fersinne

wat betinke

ik bin gien

hy gie

de iuw

ik haw west

it tou
it lytse

1. toutsje
2. touke

it buro,
it lytse

1. buroke
2. burootsje

de auto,
it lytse

1. autoke
2. autootsje

de partij,
it lytse

1. partijtsje
2. partijke

de kompjûter,
it lytse

1. kompjûtertsje
2. kompjûterke

de fûgel,
it lytse

1. fûgeltsje
2. fûgelke

Wat is it ferskil tusken 'soarchje' en 'soargje'. Wat betsjutte beide foarmen?

skriuw it bûgingsrychje fan 'dwaan' foar sawol notiid as doetiid.
doch it lykas de foarbylden op BB.

skriuw it bûgingsrychje fan 'kinne' foar sawol notiid as doetiid.
doch it lykas de foarbylden op BB.

ferbetterje ûndersteande sinnen

1. Ik hie al een skoft neat mear fan dy heart.

2. Wat hawwe wy elkoer in skoft net sprutsen!

3. Ik bin hiel erch benijd hoe it mei dy giet!

4. Ik ferwacht dat ik rûn fiif oere wer thús bin.

5. Hjoed kin ik er jammer genôch net by wêze, omdat ik wurkje mat.

6. Lokwinske my jo sânensechtichste jierdei.

7. Ha jo iets yn 'e hûs lizzen wat ek ferkocht wurde kin, nim dan kontakt op mei ...

8. Dit jier hawwe keazen foar it epilepsiefonds.

9. Bin noch even om in boadskipke, bin healwei fjouwer thús. Oant sa!

10. Kist do miskien alfêst de jierappels skyle?