Les 1: 5.1 Genotype en fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Les 1 Erfelijkheid en evolutie.

Wat gaan we vandaag doen?

Even terugblikken 

Even voorruitblikken

Lesdoelen

Uitleg basisstof 1 

Aan de slag! 

ff checken met Kahoot

Even vooruitblikken

Genotype & fenotype

Chromosomen en genen

Variatie in genotypen

Evolutietheorie

Geschiedenis van het leven op aarde

Lesdoelen

Aan het einde van deze les kan je...

• Tenminste 1 verschil tussen fenotype en genotype benoemen.
• Benoemen waar zich 46 chromosomen bevinden in je lichaam.

Is er iemand in je gezin die hetzelfde haarkleur heeft als jij?

Ja

Nee

Welk soort haar heb jij?

Ik heb stijl haar

Ik heb krullend haar

Ik heb een beetje slag in mijn haar

Welke kleur ogen heb jij?

Blauwe ogen

Bruine ogen

Groene ogen

Aan welke uiterlijke kenmerken ben jij te herkennen?

Chromosomen

• Chromosomen komen in paren voor in lichaamscellen
• Lange dunne draden die in de celkern voorkomen
  
• Op DNA is de informatie opgeslagen voor erfelijke eigenschappen
• Een mens heeft 46 chromosomen (23 paar)

Bevruchting en celdeling

Genen

Voor iedere eigenschap zijn een paar stukjes DNA nodig. Dit zijn je genen. 

Een gen bestaat uit stukjes DNA die samen de informatie voor één eigenschap bevatten. 

Genotype

Je genotype de erfelijke informatie voor alle eigenschappen van het organisme.

(informatie op het DNA)

Je kunt ze niet veranderen!

Fenotype

Je fenotype komt tot stand door je genotype en de invloeden vanuit het milieu.

• in de zon zitten
• haar verven
• tattoo
• littekens

Voorbeelden ontstaan fenotype

Je kunt het fenotype veranderen als je bijv. je haar verft. Je past dan het fenotype aan. 

Het genotype verandert dan niet. 

Het fenotype wordt niet alleen bepaald door het genotype. Het wordt ook bepaald door invloed uit de omgeving. bijv. haarverf.

Wat wordt bepaald door genotype of fenotype? Sleep de eigenschappen A t/m H naar genotype of fenotype. 

Genotype

Fenotype

Een wipneus

Stijl haar vanaf de geboorte

Piercings 

Behaarde bladeren

Een litteken

Wibi kan goed piano spelen

Eelt op je handen door hard werken

Blauwe ogen

Aan de slag! 5.1

Wat?   Lezen va blz. 110 maken 1 t/m 10 (4 niet)

Hoe?   Alleen of fluisterend samen met je buur.

Hulp?  Vragen aan je buur of de docent.

Tijd?   10 minuten

Uitkomst, wat doen we ermee? Checken via Kahoot als iedereen t/m vraag 5 af heeft. 

Klaar?  Opdrachten t/m 10 af maken - Test-je-zelf 5.1 maken

               

create.kahoot.it

Hoe noem je de informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een organismen?

Waar liggen de chromosomen?

create.kahoot.it

Geslachtscellen

• Geen paren, enkelvoudig
  
• 23 chromosomen

• Zaadcel
• Eicel