H5 AK Par 3.3 editie 4.0

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Schilden

Bekkens

Programma

1. Afronden 3.2: Klimaat, landschap en vegetatie
2. Uitleg over natuurlijke hulpbronnen (3.3)
3. werken aan PO

Opdracht Klimaatgrafieken

Brasilia

Manaus

Porto Alegre

Sao Paulo

• Temperatuur: afstand tot de evenaar voor hoogte en verschil winter/zomer
• Neerslag (Kaart!): droge periode? 

Opdracht Klimaatgrafieken

Cerrado: 

- Savanneklimaat: Aw

- open gebied met bomen en struiken/ savanne vegetatie

Selvas: 

- Tropisch regenwoudklimaat: Af

- dicht begroeid tropisch regenwoud met etages

Leg uit in welke periode elk gebied (Pantanal en Amazone) te maken heeft met hoog water en overstromingen. Je antwoord bevat een oorzaak-gevolgrelatie.

Natuurlijke Rijkdom (3.3)

Brazilië is rijk aan natuurlijke hulpbronnen, waaronder ijzererts, bauxiet en aardolie.

Schilden

Bekkens

Leerdoelen

1. Je kunt benoemen over welke natuurlijke hulpbronnen Brazilië beschikt, hoe die zijn ontstaan, waar ze voorkomen en hoe ze benut worden. 
2. Je kunt de mogelijkheden van het gebruik van duurzame energie in Brazilië benoemen en verklaren; 
3. Je begrijpt waarom er bij het gebruik van de Braziliaanse natuurlijke hulpbronnen conflicten ontstaan tussen ecologische, sociaal-culturele en economische belangen; 
4. Je kunt beoordelen in welke mate Brazilië zijn natuurlijke rijkdommen op een duurzame wijze exploiteert.

Wat is een schild??

• Met een schild of continentaal schild wordt in de geologie een groot aaneengesloten deel van een continent bedoeld waar zeer oude gesteenten (meestal wordt daarmee bedoeld: ouder dan 500 miljoen jaar) aan de oppervlakte liggen.

Schild?

Ontstaan ertsen

Veel van de Braziliaanse ertsen zijn afkomstig uit miljoenen jaren geleden ontstaan sedimentgesteente of opstijgend magma vanuit de mantel, dat stolde in de aardkorst (ertsvorming). De Braziliaanse aardkorst is heel oud. In het oosten ligt het São Francisco-schild met gesteenten ouder dan 3,5 miljard jaar. 

Door verwering en erosie zijn ertsen dicht aan het oppervlak komen te liggen en nu vrij eenvoudig te delven

Natuurlijke hulpbronnen

Steenkool                         Bauxiet

Aardolie                           IJzererts

Bauxiet 

Aluminium

Bauxiet in Brazilië

Kleideeltjes spoelen weg in tropisch regenwoudklimaat

Aluminium en ijzermineralen blijven achter 

Dikke rode laag genaamd Lateriet 

Dit nogmaals in elkaar gedrukt wordt Bauxiet 

Bauxiet

Grondstof voor aluminium. 

De rode laag waarin we de aluminium deeltjes kunnen vinden noemen we lateriet. Wanneer de lateriet harder wordt is het bauxiet geworden.

Aardolie

Veel voorraden in het reservoir gedeelte voor de kust. Deze is opgesloten door een zoutlaag. De vindplaats is vooral ten oosten van Rio de Janeiro.

Niet alle olie is makkelijk te winnen: veel diepzeeolie (op 2km diepte + enkele km boren)

Brazilië wint gemiddeld 2,2 miljoen vaten olie, maar gebruikt  2,6 miljoen vaten per dag.

Hoe ontstaat aardolie ook alweer?

Hoe ontstaat aardolie ook alweer?

IJzererts

Van oorsprong komt ijzererts voor in grote voorraden in oude gesteenten. Ooit ontstaan in ondiepe oceanen waar in zuurstofloos water ijzer oxideerde, dit sloeg neer op de bodem en werd bedekt met sediment. 

In de Carajasmijn, de grootste ijzerertsmijn ter wereld, ligt het ijzererts aan de oppervlakte.

Vindplaats: vooral in de Minas Gerais.

Werken aan PO

Huiswerk voor vrijdag: maken opdrachten paragraaf 3.3

Minimaal verkorte route!