B. Erfelijkheid - Monohybride kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Erfelijkheid

monohybride kruising

OSG Sevenwolden

Heerenveen

Dineke Halbersma

genotype en fenotype

Als in je fenotype een recessief gen doorkomt, dan weet je zeker dat je homozygoot voor deze eigenschap bent

Als je een dominant gen hebt, komt de eigenschap altijd tot uiting. Je kunt homozygoot of heterozygoot zijn.

Symbolen voor eigenschappen

Eigenschappen benoem je met een letter

Dominante eigenschappen HOOFDLETTER

Recessieve eigenschappen kleine letter

2 dezelfde letters - homozygoot

2 verschillende letters - heterozygoot

Bijvoorbeeld

Bruine ogen B

Blauwe ogen b

Meisje met blauwe ogen
-bb

meisje met bruine ogen

-Bb of BB

Intermediaire eigenschap

-  2 eigenschappen die even sterk zijn geven een uiting in het fenotype

Bijvoorbeeld bij bloemen, stel
-rood is dominant R
-wit is dominant r

Rr geeft roze

Kruisingen

P - ouders

F1- eerste generatie

F2-tweede generatie

F3- derde generatie

enz...

Hoe stel je dan een kruissingsschema op?

Monohybride kruising

Een monohybride kruising is een kruising waarbij er naar de overerving van één eigenschap gekeken wordt.

Wanneer je naar twee eigenschappen kijkt, heet dat een dihybride kruising.

biologiepagina.nl

Stappen Kruisingsschema:

1. Noteer het fenotype van de ouders
   (P = Parentes)
2. Noteer het genotype van de ouders
3. Noteer de geslachtscellen
4. Maak de opmaak van het kruisingsschema
5. Zet de geslachtscellen van de ouders in het schema
6. Vul de genotypen van de nakomelingen in 
7. Zet de genotypen onder het schema
8. Noteer hoe de fenotypen eruit zien

Trek de conclusies:

1. Noteer de verhouding van de genotypen van de nakomelingen
2. Noteer de percentages van de genotypen  van de nakomelingen
3. Noteer de verhouding van het fenotype van de nakomelingen
4. Noteer de percentages van het fenotype van de nakomelingen
5. Beantwoord  de vragen die gesteld worden
   

Kruisingsschema

1. Noteer het fenotype
2. Noteer het genotype
3. Noteer de genen in de geslachtscellen
4. Maak het kruisingsschema
5. Zet de genen van de geslachtscellen in het schema
6. Vul de nakomelingen in
7. Noteer onder het schema de verschillende genotypen
8. Schrijf daaronder het fenotype

Kruisingsschema

conclusies

1. er ontstaan de genotypen Bb en bb in de verhouding 1:1
2. er ontstaan 50 % Bb en 50% bb
3. er ontstaan de fenotypen bruin en wit in de verhouding 1:1
4. er ontstaan 50% bruine en 50% witte cavia's

Welke nakomelingen krijgen twee ouders die heterozygoot zijn voor donker haar?

Oefenen: Kruisingsschema

Het gen voor een normale sinaasappel is dominant over het gen voor navelsinaasappel

a. Een sinaasappel heeft genotype Bb. Is het dan een normale sinaasappel of een

    navelsinaasappel?

b. Geef het genotype van een navelsinaasappel

c. Een homozygote gewone sinaasappel wordt gekruist met een navelsinaasappel. 

    Hoe zien de genotypen van de nakomelingen er uit?

d. Je gaat de nakomelingen onderling weer kruisen.

     Hoeveel % van de nakomelingen zijn gewone sinaasappelen?

Opdracht

Sinaasappel

Opdracht 1

Sinaasappel

Opdrachten

Neem de tekst op blz 7 tm 10 uit je boekje door.

Maak de opgaven 7 tm 12 .

extra uitleg en opgaven

Op de volgende dia staat een link voor extra uitleg en opgaven.

Daarna staan de uitwerkingen van de opgaven.

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl