Toets De Gouden Eeuw, deel 1

• Geschiedenis
• toets
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Toets

De Gouden Eeuw

➤Waarom kwamen zoveel buitenlanders naar Amsterdam in de Gouden Eeuw?

Geef 3 verschillende redenen

Foelie en nootmuskaat zijn specerijen. 

➤Waar worden specerijen voor gebruikt?

Gebruik de bron

➤Leg uit waarom foelie en nootmuskaat niet 

in Nederland kunnen worden verbouwd.

Gebruik de bron

➤Leg uit waarom Amsterdam en Antwerpen door 

hun ligging belangrijke handelssteden konden worden.

Gebruik de bron

Dit is het meer de Beemster. 

➤Wat gebeurde in de 17e eeuw met dit meer? 

➤Leg daarna uit waarom dit nodig was.

Gebruik de bron

Lege slide

Je ziet de Hortus Botanicus van de universiteit in Leiden. Hier groeiden bomen en planten die handelaren meenamen van hun verre reizen. Geleerden van de universiteit onderzochten alle bomen en planten grondig.

➤Waarom bestudeerden geleerden aan de universiteit bomen en planten uit verre gebieden?

Gebruik de bron

Omdat Amsterdam enorm groeide, vonden de Amsterdammers 

dat het tijd werd voor een nieuw stadhuis. Het moet een prachtig gebouw worden met veel rijkversierde kamers. Tussen 1648 en 1655 werd het gebouwd.

➤Hoe kun je zien dat de maker zich heeft laten beïnvloeden door de Oude Grieken?

Gebruik de bron

Lege slide

Omdat Amsterdam enorm groeide, vonden de Amsterdammers 

dat het tijd werd voor een nieuw stadhuis. Het moet een prachtig gebouw worden met veel rijkversierde kamers. Tussen 1648 en 1655 werd het gebouwd.

➤Leg uit waarom de Amsterdammers dit stadhuis beter bij hun wereldstad vinden

horen

Gebruik de bron

➤Waarom was het voor handelaren gevaarlijk om specerijen naar Europa te halen? Noem twee redenen.

➤Kies de juiste woorden en sleep ze naar de juiste plek.

In de zeventiende eeuw hadden mensen nog geen [...1...] of vrieskist. Het was [...2...] om voedsel te bewaren. Door vlees in te [...3...] bedierf het minder snel. Maar dat zoute vlees smaakte niet [...4...]. Met [...5...] kon het toch smaakvol worden klaargemaakt. 

vers

blikken

kruiden

moeilijk

kopen

makkelijk

koelkast

vies

lekker

zouten

vlees

groente

fruit

kratten

open

brood

➤Nederland was vóór 1600 al een echt handelsland. Nederlanders handelden in de zestiende eeuw met landen in Noord-, Oost én Zuid-Europa. Waar kwamen de producten vandaan?

Nederland

Noord- en Oost-Europa

Zuid-Europa

kaas

wijn

hout

melk

leer

graan

olijfolie

Bekijk goed de route die specerijen vóór 1498 aflegden van Azië naar Europa. Zet de volgende stappen in de goede volgorde.

Gebruik de bron

Italiaanse handelaren brachten de specerijen naar Venetië, Genua en Florence.

Arabische handelaren brachten de specerijen naar Egypte en Turkije.

In India werden peper en kaneel aan de ladingspecerijen toegevoegd.

Boeren op Java en de Molukken verkochten de specerijen aan Chinese handelaren.

Chinese en daarna Indiaase handelaren brachten de specerijen via Malakka naar India.

➤Is de onderste afbeelding vroeger of later dan de bovenste afbeelding?

Vroeger

Later

➤Waar of niet waar?

Omdat alle kleine compagnieën de goedkoopste wilden zijn, daalden de prijzen van specerijen. Daarvan werd niemand rijk.

1. Waar
2. Niet waar

➤Waar of niet waar?

In de Gouden Eeuw was ongeveer 40% van de Amsterdammers afkomstig uit het buitenland.

1. Waar
2. Niet waar

➤Waar of niet waar?

In de Gouden Eeuw nam het aantal inwoners van Amsterdam steeds verder af.

1. Waar
2. Niet waar

➤Waar of niet waar?

De VOC had veel werknemers nodig. Dat trok buitenlanders aan, die in hun eigen land geen werk konden vinden.

1. Waar
2. Niet waar

➤Waar of niet waar?

Oorlog en vervolging zorgden ervoor dat grote groepen mensen uit de Republiek wegvluchtten.

1. Waar
2. Niet waar

➤Waar of niet waar?

De bestuurders van de Republiek besloten dat alle kleine compagnieën moesten samenwerken in één grote compagnie. 

1. Waar
2. Niet waar

➤Waar of niet waar?

De VOC ging handel voeren met Zuid-Amerika. 

1. Waar
2. Niet waar

➤Waar of niet waar?

De VOC kreeg het recht om oorlogen te voeren in Oost-Indie. 

1. Waar
2. Niet waar

➤Waar of niet waar?

De Republiek kende in de 17e eeuw een snelle bevolkingsgroei.

1. Waar
2. Niet waar

➤Waar of niet waar?

De boeren in de Republiek verbouwden geen graan meer voor de handel.

1. Waar
2. Niet waar

➤Waar of niet waar?

De godsdienstaanpak in de Republiek zorgde voor een emigratie uit de Republiek.

1. Waar
2. Niet waar

➤Amsterdam werd een belangrijke havenstad in de zeventiende eeuw. Waarom lag Amsterdam voor de handel op een goede plek? Kies het juiste antwoord.

1. De stad lag halverwege op de handelsroute tussen Noord- en Zuid-Europa.
2. Omdat Amsterdam de hoofdstad van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was.
3. Vanaf Amsterdam kon je per schip over de rivieren naar Duitsland varen.
4. Amsterdam lag dichtbij de rivier Schelde. Dat was makkelijk voor de handel.

➤De Gouden Eeuw was in de 

1. 15e eeuw
2. 16e eeuw
3. 17e eeuw
4. 18e eeuw

➤Waarom was de Nederlandse Republiek in de Gouden Eeuw bijzonder? 

1. Het ging met de handel goed
2. We waren een Republiek
3. Er was godsdienstvrijheid
4. Alle antwoorden zijn goed

➤Waarom was Amsterdam belangrijk in de Gouden Eeuw?

1. Amsterdam was een stapelmarkt
2. In Amsterdam woonde de koning.
3. Toeristen vonden Amsterdam een mooie stad

➤De Nederlandse Republiek was bijzonder in de Gouden Eeuw omdat 

1. Zij geen koning had
2. Vrouwen ook mochten stemmen
3. Zij heel veel handel dreven
4. Er tolerantie was

➤Een schip dat vanuit Amsterdam naar de landen rond de Oostzee vaart, is geladen met: 

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

➤Een schip dat vanuit de landen rond de Oostzee naar Amsterdam vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

➤Waarom werden Amsterdam en Antwerpen stapelmarkten? 

Kies het juiste antwoord.

1. De Spanjaarden stonden niet toe dat andere steden als stapelmarkt gebruikt werden.
2. Vanuit deze steden konden producten via de rivieren naar Spanje vervoerd worden.
3. Amsterdam en Antwerpen hadden mooie grachtenpanden. Daar was ruimte genoeg om producten op te slaan.
4. De reis tussen Noord- en Zuid-Europa duurde lang. Amsterdam en Antwerpen lagen ongeveer halverwege, en waren dus goede plaatsen om te wachten tot de winter voorbij was.

➤Waarom werden Amsterdam en Antwerpen stapelmarkten? 

Kies het juiste antwoord.

1. De Spanjaarden stonden niet toe dat andere steden als stapelmarkt gebruikt werden.
2. Vanuit deze steden konden producten via de rivieren naar Spanje vervoerd worden.
3. Amsterdam en Antwerpen hadden mooie grachtenpanden. Daar was ruimte genoeg om producten op te slaan.
4. De reis tussen Noord- en Zuid-Europa duurde lang. Amsterdam en Antwerpen lagen ongeveer halverwege, en waren dus goede plaatsen om te wachten tot de winter voorbij was.

Een handelaar denkt: ‘Binnenkort komt er weer een schip vol kaas, boter, textiel en vis aan, uit Holland. Die producten kan ik hier voor een goede prijs verkopen! De Hollander zal ook tevreden zijn, want ik heb een mooie partij graan voor hem.’

➤Waar woont deze handelaar? 

1. het Oostzeegebied
2. Zuid-Europa
3. Amerika
4. Indië

➤Amsterdam werd een rijke stad. 

Welke gevolg had dat? Kies het juiste antwoord..

1. Er kwamen veel buitenlanders naar Amsterdam.
2. Amsterdam werd de grootste stapelmarkt van Europa.
3. De Spanjaarden vielen Amsterdam aan.
4. Er werd een prachtige kerk gebouwd: de Dom

Vragen over de film

Geef een beschrijving van de volgende personen op het schip De Nieuw Hoorn. 

Leg uit op welke plek ze leefden aan boord en wat voor werk ze deden. Voor elk persoon gebruik je minimaal 30 woorden.

• De koopman (man met de zwarte kleding en zwarte hoed) 

• De schipper 

• De scheepsjongens (Hajo, Padde en Rolf)

• De chirurgijn (scheepsdokter)

Geef één voorbeeld uit de film die volgens jou niet klopt met de tijd waarin de film zich afspeelt. En leg jouw voorbeeld uit.