Hoofdstuk 4: eerste hulp bij stoornissen in de vitale functies 1

• Zorg en Welzijn
• Beroepsopleiding
• Middelbare school

Hoofdstuk 4

Stoornissen in de vitale functies

Welkom:

• Tas is opgeruimd in de kast.
• Telefoon is in kluis
• Oortjes uit je oren en opruimen
• Ipad op tafel
• Pen op tafel/etui

Heb je dit in orde dan mag je deelnemen aan de les

Doelstellingen

Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:

• Wat bedoeld wordt met ABCDE-methode;
• Hoe je stoornissen in het bewustzijn signaleert en controleert;
• Hoe je stoornissen in de beademing signaleert en controleert;
• Wat je moet doen bij een actieve bloeding;
• Hoe je symptomen van een shock herkent en hoe je moet handelen.

 

ABCDE-methode

De ABCDE-methode; een werkwijze waarbij hulp wordt verleend volgens het principe: ‘Behandel altijd allereerst dat wat levensbedreigend is’.

 

ABCDE staat voor:

A - Airway: beoordeel of de lucht-/ademweg vrij is of maak deze vrij.

B – Breathing: kijk, luister en voel of er een ademhaling is.

C – Circulation: beoordeel of er symptomen zijn van een bedreigde circulatie door bijvoorbeeld een ernstige bloeding.

D – Disabilities: bekijk of er er sprake is van een bewustzijnsstoornis. Bijvoorbeeld door epilepsie of pijn aan nek, wervel.

E – Exposure/environment: beoordeel van top-teen of er letsel is, zoals koude- en warmteletsels, (kleine) wonden, kneuzingen, breuken, etc.

Zoek op wat de ABCDE-methode is:

Maak een folder of PowerPoint met betekenis per letter en wat het woord betekent. Met plaatjes

Bij een stoornis in de vitale functies (in één van de drie vitale organen) is het belangrijk dat je het bewustzijn controleert.

Mogelijke situaties van bewustzijn:

1. Het slachtoffer is bij bewustzijn en alert

2.Het slachtoffer is bij bewustzijn maar niet alert

3.Het slachtoffer verliest het bewustzijn geleidelijk

4.Het slachtoffer is bewusteloos   

Het controleren van het bewustzijn :

• Als het slachtoffer ligt, kniel je op beide knieën aan de kant van het gezicht.
  
• Schud voorzichtig aan de schouders van het slachtoffer. Hou rekening met eventuele botbreuken of letsel aan de nek of de rug.
  
•  Spreek het slachtoffer duidelijk aan. Je vraagt: “hallo mevrouw (of meneer), hoe gaat het?”
• Bij geen reactie, probeer er achter te komen wat er is gebeurd en wat het slachtoffer mankeert.
  
• Bij geen reactie en als slachtoffer buiten bewustzijn is, dan dreigt er levensgevaar.
  
• Vraag hulp van een omstander. Je wijst iemand aan

Wanneer ben je buiten bewustzijn?

1. Iemand reageert niet op aanspreken of een pijnprikkel. De persoon ademt niet.
2. Als je heel erg benauwd bent en niet meer goed kunt praten.
3. Iemand heeft dan een scheve mond, praat verward en heeft een lamme arm
4. Iemand reageert niet op aanspreken of een pijnprikkel. De persoon ademt wel.

Wanneer is iemand buiten bewustzijn?

1. Het slachtoffer kan niet meer praten
2. Het slachtoffer reageert op aanrakingen
3. Het slachtoffer ademt niet meer
4. Het slachtoffer reageert niet op aanspreken of aanraken

Wat moet je doen met iemand die het bewustzijn verloren heeft?

1. Van buik naar rug leggen
2. Het lichaam stabiel leggen
3. Laten zitten met het hoofd tussen de benen

Hoe noem je het wanneer iemand het bewustzijn verliest door het drinken van veel alcohol?

1. indrinken
2. comazuipen
3. binge-drinken

Als iemand buiten bewustzijn is, maar een normale ademhaling heeft. Hoe leg je het slachtoffer dan neer?

1. met de benen recht omhoog
2. In de rugligging
3. In de stabiele zijligging
4. Op zijn buik

Stabiele zijligging

• Om de luchtweg open te houden leg je het slachtoffer in de stabiele zijligging;
•  Door de stabiele zijligging, ligt het slachtoffer op de zij, zodat deze niet makkelijk terugrolt.

 

opdracht 4.05 Eerste hulp bij bewusteloosheid blz 100

Oefenen Stabiele Zijligging in 3 tallen

1 slachtoffer

1 hulpverlenern

1 leest voor en geeft aanwijzigingen

wissel 3x van functie

Flauwte

Een flauwte is een kortdurende stoornis in het bewustzijn.

 

• Je valt flauw als er minder bloed naar je hersenen wordt gevoerd;
  
• Daardoor krijgen de hersenen minder zuurstof en geven ze onvoldoende prikkels naar de spieren;
  
•  Je lichaam raakt uit evenwicht, je wordt draaierig en duizelig. Hierdoor val je

Epilepsie

Epilepsie is een aandoening die zich uit in de vorm van aanvallen.

• Het is een soort kortsluiting in de hersenen;
  
• De aanvallen ontstaan door een plotselinge, tijdelijke verstoring van de elektrische prikkeloverdracht in de hersenen;
  
• Er zijn veel verschillende soorten aanvallen.
  

Opdracht  Epilepsie 

Heb jij ervaring met Epilepsie?

1. JA
2. NEE

Wat is epilepsie

1. Spierspasme
2. Korsluiting is de pancreas
3. Aanvallen door kortsluiting in de hersens
4. Spierspanning door zout tekort

Geen symptoom van epilepsie is....

1. Urine laten lopen
2. Bloed uit de mond
3. Braken
4. Bewustzijnsverlies

Wat doe je als EHBO'er bij epilepsie?

1. Wachten tot de aanval weg is
2. Houdt objecten weg
3. Stop nooit iets in de mond
4. Alle drie de antwoorden zijn juist

Hoe handel je bij mensen met epilepsie

1. Tong naar binnen duwen
2. direct 112 bellen
3. Spuit geven
4. omgeving veilig maken

is epilepsie besmettelijk

1. nee
2. ja
3. dat weet niemand
4. niet altijd

Beroerte

• Ook CVA genoemd
•  Letterlijk een ‘ongeluk van de bloedvaten in de hersenen’.

 

Oorzaken kunnen zijn:

• Herseninfarct: Een slagader in de hersenen raakt vernauwd of verstopt, waardoor een deel van de hersenen te weinig zuurstof krijgt.
  
• Hersenbloeding: Een bloedvat kan scheuren, waardoor er bloed in en rondom de hersenen stroomt. Het bloed drukt een deel van het hersenweefsel weg.
  
• TIA: Er komt tijdelijk minder bloed via de slagaderen in de hersenen. Dit kan korter dan 30 minuten, maar ook wel 24 uur duren.
  

Eerste hulp bij een beroerte

• Bel 112, ook bij twijfel. Het herkennen van de signalen van een beroerte is van levensbelang. Hoe sneller je een beroerte herkent en 112 belt, hoe eerder de behandeling in het ziekenhuis kan starten.
•  Leg het slachtoffer op de zij (stabiele zijligging).
•  Doe de mond-spraak-arm test.

 

Opdracht  Wat is een beroerte? 

Beroerte

1. is een herseninfarct
2. is een hersenbloeding
3. is een Tia
4. A, B, C zijn allemaal goed.

wat doe je als je een beroerte vermoedt?

1. bloeddruk meten
2. 112 bellen
3. de persoon zelf naar het ziekenhuis brengen
4. reanimeren

Beroerte

Wat moet je doen bij een beroerte?

1. 112 bellen
2. iemand neerleggen
3. iemand wat te eten geven
4. nagaan wat er is gebeurd

Kan je bij een beroerte verlamd raken?

1. ja
2. nee

1. Beroerte

Wanneer je als EHBO'er een beroerte vermoedt, kun je de "mond-spraak-arm beroerte-alarm" doen.

Hoe is de spraak bij een slachtoffer met beroerte?

Signalen van een beroerte zijn

1. zweten, bleek, verwarde spraak
2. verlamde arm, scheve mond, verwarde spraak
3. huilen, verwarde spraak, flauwvallen

Controle van de ademhaling

Na het controleren van het bewustzijn beoordeel je altijd direct de ademhaling. Dit doe je door 10 seconden te:

•  Kijken;
•  Luisteren;
•  Voelen.

 

Luchtwegbelemmering

Als je je verslikt, dan komt eten of drinken in de luchtpijp terecht.

 Er is een verschil tussen:

•  Uitwendige luchtwegbelemmering: De luchtweg wordt belemmerd door iets aan de buitenkant van het lichaam. Vb. Een touw om de nek;
•  Inwendige luchtwegbelemmering: De luchtweg wordt belemmerd doordat het slachtoffer zich verslikt in voedsel of in een voorwerp.

 Er is een verschil tussen:

•  een lichte verslikking en;
•  een ernstige verslikking.

 

Een lichte verslikking

• Het slachtoffer heeft zich verslikt;
  
• Het slachtoffer kan praten, hoesten en/of ademen.
  

Een ernstige verslikking

• Het slachtoffer kan niet praten, hoesten of ademen;
  
• Het slachtoffer is onrustig, in paniek;
  
• Het slachtoffer grijpt mogelijk naar de keel;
  
• Het slachtoffer probeert wanhopig adem te halen. Dit geeft soms een gierend geluid.
  

Bij een ernstige verslikking sla je het slachtoffer tussen de schouderbladen en dien

je buikstoten toe.

Lezen en maken:

Lezen 'controleren van de ademhaling' blz 107 en 112

Maken opdrachten 4.08 en 4.09  blz. 105/106

Controleren van de circulatie

• Actief bloedverlies: de bloeding is nog bezig. Het bloed stroomt gelijkmatig of in stoten uit de wond;
  
• Dit is meestal bij een grote en ernstige wond;
  
• Kan levensbedreigend zijn; geef direct druk op de wond.
  

Verschillende soorten verbanden.

Afhankelijk van de ernst van de wond:

• Wonddrukverband: Bij een diepe wond.

• Traumazwachtel: Bij ernstige bloedingen

• Tourniquet: Bij levensbedreigend bloedverlies dat uit de wond spuit.

 

Shock

• Dit is een levensbedreigende situatie;
•  Als je in shock bent, is je bloeddruk te laag om je lichaam van voldoende bloed en zuurstof te voorzien.

 

Opdracht 4.17a Shock-symptomen en behandeling blz. 116 

Lezen en maken:

Lezen 'controleren van de circulatie' blz. 113 en 119

Maken opdrachten 4.15, 4.16  en 4.18 en 4.19  blz. 113/121

Doen:Deelopdracht 4.01 blz. 215 t/m 217

Controle van bewustzijn en ademhaling

Deze opdracht voer je uit in een groep van 3 leerlingen.

Leerling 1 rol eerste hulpverlener.

Leerling 2 rol van het slachtoffer.

Leerling 3 beoordeelt aan de hand van de scoringslijst.

( oefen 3 keer en wissel de rollen )

Doen:Deelopdracht (vanaf hier kijken welke deelopdrachten nog meer erin kunnen qua tijd ).

4.02?

4.03? in zijn geheel of een gedeelte?

4.04 ?

4.05?

4.06?