Kinderboekenweek 2021 - Achter de schermen

• Muziek
• Nederlands
• Basisschool
• Groep 5-8

Introductie

In de laatste les nemen we andere beroepen bij het orkest onder de loep. Wie zorgt er nu voor dat de musici op de juiste tijd op de juiste plaats zijn? En wie regelt het licht zodat de musici hun bladmuziek kunnen lezen? Wie maakt überhaupt de muziek die ze spelen? En kunnen de leerlingen zelf ook een compositie maken? Dat onderzoeken we in deze laatste les.

Instructies

Benodigdheden:

• A4-tjes 
• Blaadjes 

5-8

3

Achter de schermen

Tip!

Klik op het notitie icoontje rechtsonder de slide voor meer informatie en lesinstructies.

Even terugkijken

Terugkoppeling dirigent
Quizje 
Poll, MC, etc.

Hoe zat het ook alweer?

Tijd voor een quiz!

Toelichting slide 2:

Na deze slide volgt een quiz van vier vragen waarin de kennis over de vorige lessen wordt getest. De goede antwoorden zullen altijd te vinden zijn in de toelichting.

Iemand die als beroep muziek maakt noemen we een ....?

1. Muzikant
2. Musicus

Toelichting slide 3:

Het goede antwoord is B: Musicus.
In les 1 werd daarover deze uitleg gegeven:

"Beroepsmuzikanten in een orkest worden musici genoemd.

Ons noem je dus allemaal musici en geen muzikanten."

De stok van een dirigent noemen we een 'baton'.

Waar!

Niet Waar!

Toelichting slide 4:

Het goede antwoord is: WAAR.

In les twee werd daarover in het filmpje van het Klokhuis het volgende verteld: 

"Rond 1850 wordt het dirigeerstokje populair. Het stokje heet ook wel een baton. Het is een dunne stok, gemaakt van hout, glasvezel of koolstofvezel van 25 tot 60 cm lang. De stok wordt gebruikt omdat muzikanten het puntje en de beweging van de stok beter zien van afstand dan de handbeweging van de dirigent."

Wie speelde ook alweer in welke instrumentgroep? Sleep de juiste foto naar de juiste instrumentgroep. 

Strijkers

Hout-blazers

Koper-blazers

Slagwerk

Toelichting slide 5:
Laat de leerlingen deze sleepvraag maken op hun divice.

Stel daarbij de volgende denkvragen:

• Hoe heten deze musici ook alweer?
• Wat was hun instrument?
• Tot welke instrumentgroep behoren zij dan?
  

Tip! Op de Phionstagram- pagina's achter in hun werkblad is ook te vinden tot welke instrumentgroepen zij horen.

Wat is een partituur?

Toelichting slide 6: 

Over de partituur werd in les 2 het vorige verteld: 

"Een partituur is de bladmuziek voor de dirigent. Elke notenbalk (elke regel) is een ander instrument. Hij of zij moet alle verschillende partijen tegelijkertijd lezen!"

Orkestinspecteur

Ik ben Florien Rauws. Ik ben een van de orkestinspecteurs van Phion. Een orkestinspecteur zorgt ervoor dat het orkest een concert kan geven. Ik zorg er bijvoorbeeld dat alles op tijd klaar is of dat er een vervanger komt als een musicus ziek is. Hebben de musici een vraag? Dan komen ze naar mij. 

In het filmpje op de volgende slide zie je me aan het werk! 

Beroepen achter de schermen

Jullie hebben al kennis gemaakt met onze musici en onze dirigent. Er zijn nog meer beroepen die je bij het orkest kunt uitoefenen. Deze zie je in de paarse bolletjes.

Toelichting
Lees eerst de tekst in de hotspot voor, waarna je de teksten in de de paarse bolletjes voorleest. Je kan natuurlijk ook een leerling laten voorlezen. 

Jullie hebben al kennis gemaakt met onze musici en onze dirigent. Er zijn nog meer muziekberoepen die je kunt uitoefenen. Deze zie je in de paarse bolletjes.

Componist

Binnen het orkest is er geen componist. Maar het orkest voert wel de muziek uit die een componist heeft bedacht. Op de volgende slide vind je meer informatie!

Licht- en geluidstechnicus

Voor, tijdens en na het concert ben ik bezig met met lampen, microfoons, snoeren en knoppen. Door mij kan het publiek extra genieten van de muziek die het orkest speelt.

Deze les zijn jullie        Mirte singersongwriter

Er zijn natuurlijk nog veel meer beroepen. 

In de muziek zijn er naast musicus en dirigent nog veel meer beroepen. Een van die beroepen is componist. Dit is iemand die stukken maakt. Misschien wel eens van de componisten Mozart of Beethoven gehoord? Luister maar eens naar een stukje van hun muziek. In de volgende slides leer je hoe je zelf een compositie kan maken. 

De componist

Beethoven

Mozart

Toelichting 

Deel blaadjes uit.

 Laat de leerlingen het blad door twee delen en geef beide delen een nummer. Zet de twee luisterfragmenten aan en laat de leerlingen op papier tekenen of ze lange of korte tonen horen. 

Tip

Hebben de leerlingen moeite met het tekenen van korte en lange tonen? Bespreek dan met je leerlingen hoe ze dit zouden kunnen doen. 

Voorbeeld: Een . (punt) kan je gebruiken voor een korte toon. Een _ (streep) voor een lange toon.

Aan de slag!

Tekenen

Luister naar de fragmenten. Hoor je korte of lange tonen? Teken op papier hoe deze lange of korte tonen eruit zien.

Fragment 1

Fragment 2

Aan de slag!

Toelichting 

Deel blaadjes uit.

 Laat de leerlingen het blad door twee delen en geef beide delen een nummer. Zet de twee luisterfragmenten aan en laat de leerlingen op papier tekenen of ze lange of korte tonen horen. 

Laat de leerlingen luisteren naar de twee fragmenten. 

Hebben de leerlingen moeite met het tekenen van korte en lange tonen? Bespreek dan met je leerlingen hoe ze dit zouden kunnen doen. 

Voorbeeld: Een . (punt) kan je gebruiken voor een korte toon. Een _ (streep) voor een lange toon.

Laat hier je tekening zien

Toelichting

Leerlingen uploaden hun tekening. Bespreek samen wat jullie van de tekeningen vinden.

• zijn er overeenkomsten?
• zijn er verschillen?
• welke vindt een leerling mooi? Waarom?
• Hoe tekenen de leerlingen lange tonen en hoe korte tonen?

Tip!

Gebruik de pen rechtsonderin om te tekenen in het vak.

Maak samen een compositie!

Toelichting slide 7

• Maak samen een 'kort-lang' compositie.
• Laat een aantal leerlingen om de beurt een punt of streep in het vak tekenen. 
• Een voorbeeld: . _ _ . . _
• Overleg met de klas: welke geluiden maken we voor korte noten en welke voor lange? 
• Suggestie: klap voor korte noot - stem voor lange noot.
• Is de compositie klaar? Maak er even een foto van voor je hem per ongeluk verwijdert! 
• Voer de compositie vervolgens uit. Geef elke noot opnieuw aan met je handen, zodat de leerlingen tegelijk gaan. Herhaal een aantal keer.
• Kan een andere leerling ook dirigent zijn?
• Kunnen jullie dit ook in tweetallen?
• Hoe zou je dynamiek (sterk & zacht) kunnen noteren?  
• Tip: bijvoorbeeld door een verschil tussen dik en dun te maken. Een dikke streep is een sterke lange toon.

Dirigent

Concertmeester

Musicus strijkers

Musicus houtblazers

Musicus koperblazers

Musicus slagwerk

Componist

Orkestinspecteur

Licht- en geluidstechnicus

Toelichting slide 57:

Welk beroep bij het orkest past het beste bij jou?

Dirigent

Concert-meester

Musicus strijkers

Musicus houtblazers

Musicus koperblazers

Musicus slagwerk

Componist

Orkestbode

Technicus

Anders: kan je zelf nog een beroep verzinnen?

Toelichting

Laat de leerlingen de poll invullen. Vraag één of twee leerlingen hun antwoord toe te lichten.

Andere 'excentrieke' beroepen bij het orkest:

- marketingmedewerker

- programmeur (bedenker van alle concerten)

- programmamakers 

- Artistiek leider 

- Bibliothecaris: zorgt ervoor dat alle bladmuziek op tijd klaarstaat. 

Wil jij later in de muziekwereld gaan werken?

Ja

Misschien

Nee

Meer weten over muziek?
Kijk op het LessonUp-kanaal van Phion. 
https://www.phion.nl/basislesmateriaal

      Meer weten over schoolconcerten?
            Kijk op de website van Phion 
       https://www.phion.nl/basisonderwijs

Meer weten over Phion, Orkest van Gelderland & Overijssel?

Deze lessen zijn mede ontwikkeld door Debbie en Mirte - stagiaires van Hogeschool Arnhem-Nijmegen.