samenstellingen (les 14 en 42 + A3 Taalverzorging)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Samenstellingen

Week 41

Wat doen we vandaag?

• Uitleg inleveren schrijfopdracht 
• Herhaling 
• Interactieve instructie samenstellingen 

Uitleg inleveren schrijfopdracht

• Waarom? We merken dat jullie heel hard hebben gewerkt en vinden het zonde om jullie er geen cijfer voor te geven. 
• Samen beoordelingsformulier bekijken
• Deadline: zondag 23 oktober  

Leerdoelen checken

• Ik weet wat de regels zijn voor het spellen van werkwoorden in alle vormen.
  
• Ik kan in een zin een correct gespelde werkwoordsvorm invullen. 

Hij (verwachten, v.t.)
niet dat de leerlingen de toets zouden vinden.

Hij heeft dat verhaal al honderd keer (vertellen)

Hij (geloven, t.t.) die leugens toch niet?

Mijn vader (daten) vroeger een hele knappe hond.

Tijdens een toetsweek ben ik altijd heel (stressen)

Wat nu? 

• welke vragen heb je fout beantwoord? 
• welke leerdoelen horen hierbij? 
• Welke opdrachten uit Kern horen hierbij? 
• Oefen extra met die opdrachten. 

Leerdoelen week 41

• Ik weet hoe je samenstellingen schrijft.
  
• Ik kan zelf correcte samenstellingen maken en fouten verbeteren.
  
• Ik kan uitleggen hoe de betekenis van een tekst of woord kan veranderen door fouten met samenstellingen.
  
• Ik kan nieuwe voorbeelden van correcte of foutieve samenstellingen vinden en bedenken.
  

Aaneenschrijven

- hoofdregel =

           } één persoon / dier / ding = één woord

           feestbeest, feestwinkel

           } dit geldt ook voor andere woorden dan zelfstandig                           naamwoorden: daarnaast, eraf

- Engelse leenwoorden

            bodyguard airbag

Maak van de volgende woorden een samenstelling: eik boom

Maak van de volgende woorden een samenstelling: droom baan

Tussenklanken: -s

- als je een –s hoort:  lievelingskleur

- tweede deel begint met een s -> Vervang tweede deel ter controle:  kappersschaar – kappersopleiding

Tussenklank: -er & -en

Tussenklank -en

- eerste deel samenstelling heeft een meervoud op –en:

stoelendans

Tussenklank -er

- eerste deel samenstelling heeft een meervoud op –eren:

 kalverliefde

Tussenklank -e

- eerste deel samenstelling heeft een meervoud op

 –s (horloges) of - s & -n (groenten/groentes): 

 etalagepop,   secondewijzer

- eerste deel heeft geen meervoud / er bestaat er maar één van:

 aardewerk,   maneschijn

- versterkt een bijvoeglijk naamwoord:

 beresterk

Maak van de volgende woorden een samenstelling: kind arts

Maak van de volgende woorden een samenstelling: woord lijst

Maak van de volgende woorden een samenstelling: dorp straat

Samenstellingen met een koppelteken (-)

- klinkerbotsing: na-apen, zo-even

- combinatie titels en beroepen: singer-songwriter

- aardrijkskundige namen en samenstellingen: Zuid-Afrika

- afkortingen, letters, speciale tekens: x-as, 48+-kaas

- samenstellingen met hoofdletters: anti-Europees, on-Nederlands

Samenstellingen met een koppelteken (-)

- na de voorvoegsels:

 adjunct, aspirant, assistent, bijna, collega, ex, interim, kandidaat, leerling, meester, niet, non, oud, sint, substituut

 aspirant-lid, non-actief

- voor deze woorden:  -generaal, -president, -testamentair, -verbaal of -militair

minister-president, proces-verbaal

Maak van de volgende woorden een samenstelling: IQ test

Maak van de volgende woorden een samenstelling: lente ui

Samenstellingen: cijfers

-  Getallen in letters schrijf je aan elkaar: zeventig, achttien

- na een getal in cijfers schrijf je een koppelteken: 22-jarige, 40-urige werkweek 

Let op!

Na duizend, na en voor miljoen & miljard komt een spatie: zes miljoen driehonderdduizend tien (=6.300.010)

Maak van het volgende getal een samenstelling: 7.310.090

Zelf aan de slag

-  Maak les 14 en 42: kijk zelf welke opdrachten je nodig hebt.

- Maak je (her)schrijfopdracht af!