Paragraaf 4.4 Opkomst van Liberalen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag:

Huiswerk

1. Recap

2. liberalisme en conservatisme 

3. 1848

bekijk de bron:
- Welke twee klassen worden hier afgebeeld?
- Wat wil de tekenaar duidelijk maken?

Splijting van de derde stand

- Rijke burgers -> Industriële. 

- Arme boeren -> Arbeiders. 

Arbeiders hebben geen keus en gaan werken

voor de industriëlen

Waarover discussiëren politieke partijen of stromingen?

Politieke stroming  ≠  klasse

Politieke stroming: Hoe jij vind dat het land bestuurd moet worden. 

Hoe moet de regering eruit zien ?

Welke rol moet de regering spelen? 

Twee belangrijke politieke stromingen:

• Liberalisme
• Conservatisme

Conservatisme

Conserveren = behouden

Conservatisme = Willen alles behouden zoals het is. 

Ideale staat: 'Nachtwakersstaat' of 'kleine staat'

Staat is er om grenzen en wetten te beschermen, verder doet het zo min mogelijk. 

Welke staatvorm vinden de conservatieve het beste? 

A) Monarchie (hand in de lucht)

B) Democratie (twee handen op de tafel) 

Liberalisme

 Staat moet niet alleen veiligheid garanderen maar ook een bepaalde bestaanszekerheid

(Kleine overheid)
Staat moet zich tot zekere hoogte bemoeien met de burgers

Liberalisme

Willen vrijheid! 

Wat betekend vrijheid voor de eerste liberalen?

Welke staatvorm vinden de conservatieve het beste? 

A) Monarchie (hand in de lucht)

B) Democratie (twee handen op de tafel) 

Hoe was het geregeld in NL?

Koning

Parlement

Koning kan parlement ontbinden als ze hem tegenspreken

Absolute macht in praktijk

Weinig (geen) macht in praktijk

Willem I -> Willem II (1840)

- Nieuwe koning is moderner, maar niet dom.

- 1844 Thorbecke (liberaal) komt met 

voorstel nieuwe grondwet.

Johan Rudolph Thorbecke:

Hoogleraar Leiden en liberaal kamerlid. Bekend geworden als de schrijver van de Nederlandse grondwet

Willem II (1848)

- Revolutie jaar 1848

- Willem II ziet de bui hangen en vraagt Thorbecke een nieuwe

grondwet te schrijven

Willem II voor het parlement:

'ik ben in één nacht van conservatief

tot liberaal geworden'

Grondwet van Thorbecke

- Tot de dag van vandaag de Nederlandse grondwet. 

Wat schrijft Thorbecke op:

• Tweede kamer wordt gekozen door het volk
• Koning benoemt niet meer de eerste kamer 
• Recht van amendement (wetswijziging) voor tweede kamer
• Ministeriële verantwoordelijkheid (de ministers zijn verantwoordelijk voor het bestuur)

Het Nederlands koningschap is hiermee slechts nog een ceremoniële taak geworden

Censuskiesrecht

Alleen als je een bepaalt bedrag aan belasting betaald mag je stemmen. 

'Gemiddeld ging het om zo’n elf procent van de mannelijke inwoners van vijfentwintig jaar en ouder'

We gaan stemmen!

Werk samen (groepjes van twee) en beide jullie stemmen is steeds één stem waard. 

Jullie krijgen steeds twee minuten overleg tijd. 

Dan discussie tijd 

Dan stemmen we nog eens. 

Stelling 1

Een succesvol ondernemer heeft bewezen goed te kunnen denken en ondernemen en is daarom in staat betere beslissingen te maken over het bestuur van het land 

1. Eens 

2. Oneens

Stelling 2

Thorbecke was:

1. Belangrijk voor de Nederlandse democratie

2. Heeft de democratie alleen opgezet voor zijn eigen gewin. 

Stelling 3

1. Een arbeider was er in 1848 niets op vooruit gegaan

2. 1848 was op de lange termijn ook belangrijk voor de arbeiders 

Stelling 4

Alleen mensen die kunnen bewijzen dat ze slim genoeg zijn mogen stemmen

1. Eens 

2. Oneens